برخلاف تعهد سه پایتخت غربی یعنی، پاریس، لندن و برلین بر ضرورت ادامه توافق هسته‌ای پس از خروج ایالات متحده از آن در ماه می گذشته، به نظرمی‌رسد مواضع این کشورها در باره پایبندی و وعده‌هایی که دادند، در حال ترک برداشتن و تغییر است. در حالی که رئیس جمهوری فرانسه ایمانوئل مکرون به صراحت گفت، علیرغم کناره گیری امریکا، بسیار تمایل دارد توافق هسته‌ای۲۰۱۵ را نجات دهد، اما برخلاف این، نه تنها پشت درهای بسته، بلکه به شکلی علنی سخن از یادداشتی داخلی می‌رود که به امضای مدیرکل وزارت خارجه رسیده واز دیپلمات‌ها و مسئولین فرانسوی می‌خواهد مسافرت‌های احتمالی خود به ایران را به تأخیر بیاندازند. پاریس این توصیه‌ها را به دلایل تهدیدهای امنیتی توجیه می‌کند. پیش از این اتحادیه اروپا هفته گذشته برای کمک به تحمل آثار تحریم‌ها و برای نجات توافق هسته‌ای، با کمک ۲۰٫۷ میلیون دلاری به تهران موافقت کرد. یعنی اروپا در مقابل زیان‌های تحریم‌ها که ماهانه به ۵میلیارد دلار می‌رسد، می‌خواهد این رقم ناچیز را(به عنوان بخشی از بودجه۵۰ میلیارد دلاری) و کمک به ایران برای عبور از بحران کمک کند. بدون شک همین مقایسه زیان‌های سنگین و مشارکت اتحادیه اروپا، نشان می‌دهد کمک‌هایی که اروپا تقدیم می‌کند فقط می‌تواند در حد خاکستر پاشیدن به چشم طرف مقابل باشد.
در مقابل تحریم‌های امریکایی که در نوامبر آینده به اوج خود می‌رسند، پاریس و لندن و برلین تلاش کردند سرمایه‌گذاران اروپایی را تشویق کنند در ایران بمانند، اما موفق نبودند. ازمیان ۵۳شرکتی که پس از اعمال تحریم‌های امریکایی، ایران را ترک کردند سهم شرکت‌های فرانسوی از این تعداد ۹و آلمانی ۸ تاست. همچنین شرکت هواپیمایی انگلیسی «بریتیش ایرویز»، شرک فرانسوی «ایرفرانس» و شرکت هواپیمایی هولندی «ک.ال.ام» خبر از توقف پروازهای خود از این ماه به ایران دادند. و این فشار بزرگی بر موضع اتحادیه اروپا وارد می‌کند که به نظر می‌رسد رفته رفته شکل می‌گیرد. خروج اخیر شرکت‌های اروپایی از ایران بخشی از راضی سازی امریکا توسط کشورهای اروپایی است که با مواضع آشکار سیاسی آنها در تضاد است. آنچه واقعا جلب توجه می‌کند، گفته‌های وزیر خارجه فرانسه جان ایف لودریان است که گفته سه مسئله واقعا مایه نگرانی غربی است« باید تهران آماده گفت‌وگو در باره برنامه‌های آینده هسته‌ای خود(بعد از۲۰۲۵)، ذخیره موشک‌های بالستیک و نقشش در جنگ‌های سوریه و یمن باشد». این موضعی بسیار تازه از اروپایی‌هاست که با مواضع سابقشان بسیار ریشه‌ای فرق می‌کند که برضرورت ادامه کار بر اساس توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بنا شده بود.
با ایجاد شکاف در موضع سیاسی کاملا یک‌دست اروپایی‌ها در مقابل نجات توافق هسته‌ای، به نظرمی‌رسد پیام به لایه‌های مختلف مسئولان ایرانی رسیده باشد که کشورهای سه گانه اروپایی نمی‌توانند موضع دلخواه را در برابر توافق هسته‌ای بگیرند. چیزی که رهبر ایران علی خامنه‌ای نومیدانه گفت که کشورش «امیدی ندارد» که اروپا بتواند توافق را نجات دهد، در حالی که موضع وزیر خارجه جواد ظریف شفاف‌تر بود. او گفت که اروپا برای حفظ توافق به اعلام مواضع بدون براداشتن گام عملی بسنده می‌کند. در حقیقت اروپا نمی‌تواند توافقی را که با خروج امریکا مرده، زنده کند و نه ایران می‌تواند به وعده‌های اروپا دلخوش باشد که ثابت شده نه تنها نمی‌توان باورشان کرد بلکه چرخش کرده و با منطق همراه می‌شود و نمی‌تواند در برابر بادهای امریکایی حرکت کند.
با اعمال دور دوم تحریم‌های سخت علیه ایران تا دو ماه دیگر تقریبا، پایتخت‌های اروپایی عملا نمی‌توانند در برابر واقعیت جدید بایستند که توافق هسته‌ای با ایران تمام شد و راه برگشتی ندارد و همه تلاش‌های گذشته چیزی نبود جز کاستن از شدت شوک وارده به ایران که به نظر بیش از همیشه منزوی می‌آید و به او فشار وارد می‌شود. از آثار عقب نشینی «دوستان» اروپایی آن طور که روحانی به آنها لقب داد، از آن توافق و این موضعی قابل پیش بینی بود که تغییر کند. همه کشورها به دنبال منافع خود هستند و منافع اروپا هرگز اجازه نمی‌دهند در ادامه دفاع از توافق هسته‌ای بیش از این هزینه کنند. اروپایی که سعی می‌کرد به ایران دلگرمی دهد و ایران نیز اکنون و بعد از عقب نشینی دوستانش از توافق، خود را بسیار زیاد منزوی می‌بیند.
