دو تابلوی کشف شده جبران در انتظار تابلوی سوم، یکی از آن تابلوها از امین الریحانی و دومی از شارلوت تایلر
بیروت: سوسن الابطح
کار کشف آثار جبران خلیل جبران با گذشت ۸۷ سال از مرگش، هنوز ادامه دارد. کشف جدید این بار شامل سه تابلوی رنگ روغن است که این ادیب کشیده و تاکنون شناخته شده نبود.
این تابلوها ماه اکتبر آینده به سالن حراج “بونهامز” در لندن میرسند. این خبری بود که این حراج بر صفحه اختصاصی خود در انیستاگرام همراه با تصویر تنها دو تابلو منتشر کرد.
بونهامز اعلام کرده این تابلوها نزد نزدیکان ادیب نگهداری میشدند. تابلوی سوم را به عنوان سورپرایز نگه داشته که در آینده خبرش را منتشرخواهد کرد.
این حراجی اعلام کرد با این کار” یکی از مهمترین کشفیات در تاریخ هنر معاصر عربی” را تقدیم میکند.
تابلوی اول که تصویرش منتشر شده، پرترهای از رفیق فکری جبران در هجرت، ادیب امین ریحانی است. در متن ضمیمه این تابلو آمده که” جزء اولین
نقاشیهای جبران آن هم از یکی از بزرگان ادبای مهاجر و تبعیدی است”.
تابلوی رنگ و روغن دوم که تصویر بخشی از آن منتشر شده، از نویسنده امریکایی شارلوت تایلر است با این توضیح که این تابلو در اختیار خواهر زاده یا برادر زاده جبران است. آنچه مایه شگفتی است اینکه جبران وارثی با این نسبت ندارد.
این سالن خبرها را بسیار پرهیجان منتشر میکند و مدیران موزه زادگاهش در “بُشری” در شمال لبنان، اخبار این کشفیات را به دقت دنبال میکنند. ژوزف جعجع، ناظر موزه چند ماه قبل از اعلام خبر توسط سالن بونهامز در جریان کشف تابلو و مذاکره پیرامون آنها بود.
به نظر جعجع تلاش میشود هالهای از ابهام و هیجان اطراف تابلوها را برای جلب توجه بگیرد به خصوص که این تابلوها مثل بقیه آثار، به احتمال زیاد برای فروش عرضه خواهند شد.
امین موزه براین باور است که در کنار پرتره الریحانی و نقاشی تایلر که سالن خبرشان را اعلام کرد، تعدادی دیگری تابلو وجود دارد که به مرور کشف میشوند و ناظران موزه جبران میدانند که تابلوهایی در جاهای مختلف امریکا به خصوص در خانههای مردم عادی وجود دارد. دستنوشتههایی هم وجود دارد که گاه و بی گاه کسانی با موزه تماس میگیرند و پیشنهاد فروش میدهند.
جعجع تأکید میکند” بخش عظیمی از تابلوهای باقیمانده جبران در امریکا که در آینده بیرون خواهند آمد، پرترههایی هستند از نویسندگان و متفکرین امریکایی که جبران هم دورهشان بود و تابلویشان را کشیده. او بیشتر عمرش را میان بوستون و نیویورک زندگی کرد”.
هرچه جبران داشت و پس از مرگش توسط خواهرش ماریانا که همراه جنازه به زادگاهش برگشت تا بر اساس وصیتش در بُشری دفن شود، به لبنان نیاورد در امریکا باقی ماند. جعجع توضیح میدهد:«بدون شک آنجا هنوز تابلوهایی وجود دارد که چیزی دربارهشان نمیدانیم و نمیدانیم چه کسی از آنها نگهداری میکند. این کار نیاز به تحقیق وسیع دارد».
اطلاعات ما میگوید این تابلوها یا نزد افرادی در اصل لبنانیاند یا امریکاییهایی که با جبران دوست بودند و برای ورثهشان باقی ماندهاند به خصوص که او فرزندی نداشت و هیچ یک از نزدیکانش درامریکا نماند جز دامادش که نام خیلیل جبران دارد.
یکی از این تابلوها پرتره ادیب امین الریحانی است
واقعاً عجیب است که سالن بونهامز اعلام کرده تابلوها را از نزدیکان جبران دریافت کرده، جبرانی که جز خواهرش ماریانا کسی از بستگانش را به جا نگذاشته.
به گفته جعجع” داماد خانواده خلیل است و به دلیل نسبت فامیلی و نبود هیچ وارثی، از پنجاه سال پیش دست بر مایملک ماریانا گذاشت که بعد از مرگش درخانهاش در بوستن به جا مانده بود.
در نهایت توانست ۸۰ تابلو را تصاحب کند و بین سالهای ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ به کارلوس سلیم میلیاردر فروخت که او هم همه آنها را در موزه شخصیاش به نام “سمیه” در شهر مکزیکو گذاشت و هنوز همان جاست”.
پرتره امین الریحانی که جدیدا پیدا شده، تابلوی چهارم این ادیب است که جبران از او کشیده و آن را شناختهایم. دو تابلوی دیگر از الریحانی در موزه جبران در
بشری وجود دارد و سومی در خانه الریحانی در فریکه. جعجع میگوید، امین آلبرت الریحانی(برادر زاده نویسنده) وقتی اخیرا از موزه جبران بازدید کرد از دیدن دو تابلو عمویش تعجب کرد که با مداد کشیده شدهاند. خیال میکرد در بشری تنها یک تابلو وجود دارد. حالا وقتی میشنود تابلوی دیگری پیدا شده بسیار تعجب خواهد کرد. شاید در آینده تابلوی دیگری کشف شود.
این اولین بار نیست که سالن بونهامز به نقاشیهای جبران دست پیدا میکند. سال ۲۰۱۶ تابلوهایی پیدا شد که در حراجی به فروش رفته بود. یکی از آن تابلوها از همه پیش بینیها جلو زد و به مبلغ ۱۸۲ هزار پوند فروخته شد.
همچنانکه آثار دیگری از جبران چند ماه پیش در حراجی در دبی فروش رفت و تعداد ۳۳ نامه که جبران بین سالهای ۱۹۰۹ تا۱۹۲۰ به ماری خوری نوشته بود.
