نمایندگان مجلس ایران با ١٣٧ رای موافق، ١٢١ رای مخالف و دو رای ممتنع طرح استیضاح مسعود کرباسیان، وزیر امور اقتصادی و دارایی را تصویب کردند و به این ترتیب، یکی دیگر از وزیران کابینه حسن روحانی، رئیس جمهوری از سمت خود برکنار شد. چند هفته پیش، طرح استیضاح علی ربیعی، وزیر کار نیز تصویب و آقای ربیعی از سمت خود برکنار شد.
به گزارش الشرق الاوسط، مجلس ایران در جلسه علنی امروز یکشنبه، ۴ شهریور (٢۶ اوت) طرح استیضاح مسعود کرباسیان، وزیر امور اقتصادی و دارایی جمهوری اسلامی را مورد مذاکره قرار داده بود. طرح استیضاح پیشتر تسلیم هیئت رئیس مجلس شده و در دستور کار امروز مجلس قرار گرفته بود.
روز گذشته یک عضو هیئت رئیسه مجلس گفت که علی لاریجانی، رئیس مجلس، با ارسال نامهای به حسن روحانی، رئیس جمهوری، ضمن اعلام تاریخ برگزاری جلسه استیضاح، از او برای حضور در جلسه دعوت کرده است.
حضور رئیس جمهوری در جلسه استیضاح وزیران الزامی نیست و به گزارش خبرگزاری مجلس – خانه ملت – اسحاق جهانگیری معاون اول، محمود واعظی، رئیس دفتر، حسینعلی امیری معاون پارلمانی، سورنا ستاری معاون علمی و فناوری، و معصومه ابتکار معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده و علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی، محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در آغاز جلسه استیضاح مسعود کرباسیان شرکت داشتند.
همچنین بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت، محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی، جواد ظریف، وزیر خارجه و محمود علوی، وزیر اطلاعات دولت حسن روحانی نیز در این جلسه حضور یافتند.
به گزارش خانه ملت، طرح استیضاح وزیر امور اقتصادی و دارایی شامل هفده مورد بود که به نظر نمایندگان استیضاح کننده، عملکرد وزیر در این موارد ضعیف بوده و لازم است فرد دیگری جایگزین او شود.
برخی از موارد استیضاح عبارت بود از: ناتوانی در تدوین و اعمال سیاستهای اقتصادی و مالی، ناتوانی در اداره اقتصاد کشور، عمل نکردن به تکالیف قانونی در حوزه بانکی، انجام نشدن برنامهای که هنگام معرفی به مجلس ارائه داده بود،عدم اجرای عادلانه نظام مالیاتی که نتیجه آن به زیان قشرهای ضعیف بوده، تورم، عدم توجه به اقتصاد مقاومتی، ناتوانی در حمایت از تولید داخلی، ناتوانی در مردمی سازی، شفاف سازی و سالم سازی اقتصاد کشور، عدم مشارکت فعالانه در تنظیم سیاست و برنامههای اجرایی اقتصادی و مالی، عدم مدیریت مناسب بازار سرمایه، گمرک، مالیات، بیمه و خزانهداری و عدم نظارت مالی صحیح بر صحت جریان مبادلات اقتصادی.
برخی از استیضاحکنندگان گفتند که در کابینه حسن روحانی، مسئولیت وزیر امور اقتصادی و دارایی به هماهنگکننده چند اداره تقلیل یافت و او عملا نقش و فعالیتی در اداره امور اقتصادی کشور نداشت.
فساد در گمرک، فشار اقتصادی بر مردم، سیاستهای پولی اشتباه و کاهش بیسابقه ارزش پول ملی، حجم بالای نقدینگی، پیش فروش ذخایر طلای کشور در شرایط مواجهه با بحران خارجی، تورم و از میان رفتن سرمایه مردم از دیگر نکاتی بود که مدافعان طرح استیضاح مطرح کردند.
مسعود کرباسیان در پاسخ به اظهارات نمایندگان استیضاح کننده گفت که «بنده هیچ زمانی نگفتم فقط در دایره مسئولیتهای خود پاسخ خواهم داد. من به عنوان یک عضو دولت حتی در خصوص مسائلی که در حیطه وظایفم نباشد توضیحاتی را به نمایندگان ارائه میدهم” و افزود که بعضی از سئوالاتی که مطرح شده به اداره امور اقتصاد کشور و سیاست اقتصادی ارتباط دارد که “به طور حتم برخی از این سئوالها مربوط به ماموریت و وظایف دستگاههای بسیاری است اما خود را موظف به پاسخگویی به آنها میدانم».
وزیر امور اقتصادی و دارایی شرایط دشوار اقتصادی را تایید کرد و با اظهار اینکه «میدانم سفرههای خالی مردم با برخی آمار اقتصادی تناسبی ندارد” این مشکلات را به عوامل برونی نسبت داد و گفت که «برخی از مشکلات به وجود آمده در حوزه اقتصاد برونزا بوده و تحت کنترل دولت نیست و برخی دیگر از مشکلات به وجود آمده ناشی از آسیبهای ساختاری نیست بلکه بدعهدی نظام سلطه سبب ایجاد چنین شرایطی شده است.” آقای کرباسیان هشدار داد که “البته که نمیتوان انتظار داشت مسائل به وجود آمده در طول یک سال گذشته به راحتی حل و فصل شود».
وی گفت که در برخی شاخص ها، جمهوری اسلامی تا قبل از بروز مشکلات کنونی پیشرفت داشته است. او از دستاوردهای دولت در زمینه مبارزه با قاچاق کالا و مواد مخدر دفاع کرد و عملکرد گمرک را باعث افزایش تولید در ایران دانست و از موفقیت دولت در مبارزه با فساد و جلوگیری از رانت و تبعیض در دستگاههای دولتی سخن گفت.
وزیر امور اقتصادی و دارایی همچنین دستاورد دولت در زمینه جذب سرمایهگذاری خارجی را قابل توجه توصیف کرد و گفت که «به رغم فضاسازیهای منفی بینالمللی، در سال ٢٠١٧ بیش از ۵ میلیارد دلار سرمایهگذاری در کشور صورت گرفته که ۵٠ درصد نسبت به سال ٢٠١۶ رشد کرده است». وی گفت که رشد اقتصادی ایران در سال گذشته ٣.٧ (سه و هفت دهم) درصد بود.
آقای کرباسیان همچنین سایر عملکردهای اقتصادی دولت از جمله در زمینه مالبات، شفاف سازی، فعالیت گمرکی و بیمه را هم موفقیتآمیز دانست. در مورد طرحهای عمرانی، اقای کرباسیان گفت: «با مدیریت صحیحی که برای تامین مالی داشتیم پرداخت بودجه های عمرانی در ۵ ماهه اول سال ۹۷ را به میزان ۵.۷ برابر مدت مشابه افزایش دادیم بنابراین آنچه در اختیار وزیر اقتصاد دارایی بود توسعه و تثبیت بازار سرمایه و ساماندهی بازار بدهی بود که به خوبی از پس آن برآمدیم».
وزیر امور اقتصادی و دارایی در مجموع عملکرد وزارتخانه تحت نظر خود طی یک سال گذشته را در طول جمهوری اسلامی استثنایی معرفی کرد و گفت: «در طول تاریخ ۴۰ ساله بعد از انقلاب یک وزارتخانه را پیدا کنید که برنامههای راهبردی، عملیاتی و با جزئیات رویکرد کاملا عملی داشته و هفتگی پیگیری کند».
در مورد اتهام ناآگاهی از علم اقتصاد، مسعود کرباسیان گفت: «من تنها فردی هستم که ٢٨ کتاب در زمینه اقتصاد تالیف و ترجمه کردهام اما از روی تواضع مطلبی در این خصوص بیان نکردم، اما بدانید که میدانم و براساس آن عمل میکنم».
مسعود پزشکیان، عضو فراکسیون امید و نایب رئیس مجلس، در مخالفت با استیضاح و در دفاع از کرباسیان گفت: «مسئول وضعیت کنونی همه ما هستیم و باید علما و کارشناسان از همه جناحها در کنار یکدیگر قرار گیرند و با حضور نمایندهای از سوی رهبری، ستاد جنگ اقتصادی تشکیل شود».
در ماههای گذشته و در پی وخیمتر شدن اوضاع اقتصادی ایران شماری از نمایندگان مجلس از دولت خواستند در تیم اقتصادی خود تغییراتی ایجاد کند و تهدید کرده بودند در صورت بیتوجهی به این درخواست از طریق استیضاح زمینه ترمیم کابینه را فراهم خواهند کرد.
جلسه رسیدگی به طرح استیضاح وزیر اقتصاد و دارایی که به برکناری دومین وزیر دولت روحانی در کمتر از یک ماه منجر شد، دو روز پیش از حضور رئیس جمهوری در صحن علنی مجلس برای پاسخگویی به سوالهای شماری از نمایندگان برگزار شد. روحانی گفته است که در این نشست «برخی حقایق» را با مردم در میان میگذارد.
