یکی از نیروهای امنیتی مصری در حال سخن گفتن با تلفن همراه به هنگام خروج برخی از گردشگران از فرودگاه شرم الشیخ (آسوشیتد پرس) – در گوشه تصویر کاپیتان ایمن المقدم رئیس کمیته تحقیقات در حادثه سقوط هواپیمای روسی طی کنفرانس خبری در قاهره (آژانس عکس خبری اروپا)

آنچه از حملات کلامی و رسانه ای در مصر بر ضد دولت ها و مؤسسات غربی و در پاسخ به اقدامات پیشگیرانه ای که اتخاذ کرده اند، مانند توقف پروازهای گردشگری و بیرون بردن شهروندانشان از شرم الشیخ می بینیم، در تصمیم گیری ها تغییری ایجاد نمی کند و استدلال رسمی در برخورد با بحران سقوط هواپیمای روسی را تضعیف می کند.

این دولت ها ناچارند اقداماتی اتخاذ کنند که مسؤلیت قانونی و سیاسی آن ها را در کشورهای خود و در مقابل رای دهندگان، نشان دهد، و اگر چنین کاری نکنند و حادثه دیگری رخ دهد، به شکل سختی مورد بازخواست قرار خواهند گرفت.

پناه بردن به متوقف کردن پروازها برای پیشگیری، هشدار به شهروندان خود از سفر کردن، یا درخواست از آن ها برای خروج از کشور، در منطقه ما به یک امری عادی تبدیل شده است؛ آن هم از زمانی که تروریسم در منطقه گسترش یافت. این اقدامات بر ضد دولت مصر، و یا در نتیجه فعالیت های خصمانه اخوان نبود. دولت های غربی ناچارند به شهروندان و شرکت های خود هشدار دهند، حتی اگر برخی از این اقدامات بر اساس دلایل ضعیفی مانند تماس های تلفنی دورغین، یا گزارش های امنیتی با منابع ضعیف اتخاذ شده باشند.

این دولت ها ملاحظات سیاسی خود را دارند که زمانی که حجم هرج و مرج و گسترش جنگ را ببینند، و بدانند که شهروندان آن ها و منافعشان در معرض خطر قرار گرفته است، نگران می شوند.

 درست است که هنوز هم به صورت علمی کسی نمی داند که این حادثه عمدی بوده است یا خیر، و برای روشن شدن حقیقت به صورت کامل، به زمان نیاز هست. اما کشورهای دیگر فرصت ندارند تا منتظر نتایج تحقیقات باشند، زیرا از تروریستی بودن این حادثه ترس دارند، زیرا ممکن است حوادث مشابه دیگری در راه باشد، و  تضمین های دولت مصر را در این زمینه هر چه که باشد نمی پذیرند.

بگذارید به تصویر بزرگ شده ی بحران سقوط هواپیمای روسی، اگر فرضیه تروریستی بودن آن درست باشد، نگاه کنیم.تمامی منطقه، و نه تنها مصر، به طور مداوم در معرض خطر و تهدید هستند، و سازمان های تروریستی  عمداً منافع خارجی، و وسایل حمل و نقلی اصلی، و مناطق گردشگری را هدف قرار می دهند، زیرا با این کار به راه های درآمد حیاتی دولت های عربی ضربه می زنند و چهره آن ها را خراب می کنند، و می خواهند هرج و مرجی به راه بیندازند که منجر به سرنگونی نظام شود.

تا زمانی که با تروریسم می جنگیم، برخورد سیاسی و رسانه ای نباید بر اساس انکار و حمله به دیگران باشد، بلکه اولاً باید با مسؤلیت پذیری آغاز شود، و شفاف سازی شود، و اشکالات، در صورت وجود داشتن، رفع شوند. اگر روشن شود که سقوط هواپیما حادثه ای تروریستی است، می توان با آن از دو چارچوب سیاسی و امنیتی برخورد کرد. و اگر به علت دیگری باشد، باز هم موضوع نیاز به شفاف سازی دارد.

مقامات مصری با انتقاد دولت های دیگر، آن ها را سر سوزنی تکان نمی دهند، بلکه موضع دولت خود را تضعیف می کنند، آن هم زمانی که نیاز به حمایت دیگران دارند. علاوه بر این رسانه ها با فریاد کشیدن بر دیگران، یا توسل به شایعه کردن توطئه، اعتبار خود را از دست می دهند.

حکم نهایی درباره این گونه حوادث به محققان هواپیمایی واگذار می شود. پیش از مصر نیز دیگر کشورهای عربی، مانند اردن و مغرب و ترکیه و تونس ضربه سختی خوردند، آن هم هنگامی که تروریست ها، گردشگران خارجی را در مناطق گردشگری هدف قرار دادند. تونس، در نتیجه تکرار هدف قرار گرفتن شهرهای توریستی، که منبع اول در آمد کشور به شمار می آید، در وضعیت سخت تری قرار داشت. با این حال مسؤلان تونس، از دولت هایی که گردشگری در کشورشان را تحریم کردند انتقاد نکردند، بلکه این موضوع را کاملاً درک کردند، و گام های بیشتری را برای نشان دادن نگرانی خود جهت حفظ سلامت گردشگران خارجی برداشتند، تا اخیراً گردشگری مجدداً رونق گرفت. البته این باعث ایمن سازی کشور از وقوع یک حمله تروریستی دیگر نمی شود. اما شفاف سازی و مسؤلیت پذیری باعث اعتماد به دولت و  همدردی با آن می شود. هیچ کس بمب گذاری در هواپیما یا ضربه زدن به گردشگرانی که با فرزندانشان کشورهای ما را برای گذراندن تعطیلات خود انتخاب کردند، تأیید نمی کند.

علاوه بر این، پایبندی به حاکمیت در مفاهیم خدمات، مانند هواپیمایی و گردشگری، سخنانی بی مورد است. به نفع کشورها است که به شرکت های خطوط هوایی و دولت های متبوع کشورهای آن ها، اجازه دهند که هر چیزی برای ایمنی هواپیماها و شهروندانشان به آن ها اطمینان خاطر می دهد را انجام دهند، که از آن جمله بازرسی بیشتر امنیتی مسافران و چمدان های آن ها است. هر کسی که برای سفر به آمریکا از طریق فرودگاه ابوظبی، پایتخت امارات، عبور می کند، از حضور داشتن پرسنل گذرنامه و پرسنل امنیتی آمریکایی در آخرین بخش بازرسی پیش از سفر، احساس نقض حاکمیت نمی کند. بلکه کاملاً برعکس است. اگر این کشورها گردشگر و مسافر و فعالیت بزرگ اقتصادی می خواهند، باید برای اطمینان دادن به دیگر کشورها در اتخاذ اقدامات خود پیش قدم باشند، و اگر نیاز باشد آن ها را در انجام اقدامات بازرسی مشارکت دهند. این کار اعتماد داشتن به آن ها را افزایش می دهد، و از حاکمیت سیاسی آن ها کم نمی کند.