شماری از طالبان در مقابل یکی از مجسمه های بودا در استان بامیان افغانستان

شماری از طالبان در مقابل یکی از مجسمه های بودا در استان بامیان افغانستان


یکی ۷ ثور(اردیبهشت) تولد شد و دیگری ۸ همین ماه. آن یکی که سر به هوا آمد مملکت را به باد داد و آن یکی که سر به پایین آمد بر آن چه که مانده بود چنان کوبید که تاریخ فغانش را فراموش نخواهد کرد.

گروه های چپ گرای افغان با الهام از نظام شوروی پیشین، هفتم ثور(اردیبهشت) ۱۳۵۷هجری خورشیدی در یک کودتای خونین به عمر دولت محمد داود خان، نخستین نظام جمهوری در افغانستان پایان دادند و پای قوای سرخ را به این کشور کشاندند و زمینه جهاد و قیام مردمی را فراهم ساختند.

طی بیشتر از نه سال حضور نظامی شوروی در افغانستان، دست کم ۶۲۰ هزار سرباز ارتش سرخ به ماموریت افغانستان اعزام شدند تا هم فکران انقلابی خود را برای رسیدن به اهدافشان که همانا ایجاد یک افغانستان دموکراتیک و پیشرفته خوانده می شد، کمک کنند.

اما، این نیروها پس از نزدیک به یک دهه وقتی افغانستان را ترک کردند که حدود ۱۵ هزار تن از هم رزمانشان که باید با آنها باز می گشتند، دیگر زنده نبودند. بیش از ۵۰ هزار تن از آنان زخمی و هزاران تن دیگر گرفتار بیماری و افسردگی شدید شده بودند و افزون برآن، ده ها فروند هواپیما، هلی کوپتر و صدها واسطه زرهی و نقلیه را از نیز دست داده بودند.

روس ها با آن که ارتشی قوی و مجهز و دولتی که بر بیشتر شهرها و مناطق پرجمعیت حاکم بود، را پس از خود به جای گذاشتند، اما اثرات ویرانگر این قشون کشی به ویژه در روستاهای افغانستان به حدی بود که بیشتر از دو میلیون کشته و معلول بر جای گذاشت و هزاران هکتار زمین آلوده به ماین و مواد انفجار نشده که تا هنوز قربانی می گیرند. دیگر تبعات این اتفاق، راهی کردن دست کم پنج میلیون آواره افغان به ایران و پاکستان که تا اکنون اکثریت آنها نتوانسته اند به سرزمین مادری خود برگردند.

در هشتم ثور(اردیبهشت) ۱۳۷۱، سه سال پس از خروج ارتش سرخ، حکومت مورد حمایت شوروی در کابل سقوط کرد و گروه های مجاهدین که سال ها علیه تجاوز خارجی جنگیده بودند بر همه جا مسلط شدند و برخلاف انتظار مردم نتوانستند آرامش و صلح را به کشورشان به ارمغان بیاورند، و برعکس آن، دست به کشتار و ویرانی بیشتر زدند و صدها هزار تن دیگر را آواره ساختند.

جنگ های میان گروهی و تباه کننده مجاهدین چنان توسعه یافت که سیستم های اداری و مدیریتی افغانستان از هم پاشید، دارایی های این مملکت به غارت رفت و هر منطقه حاکم خود را داشت.

این وضعیت تا جایی پیشرفت که طالبان به عنوان ناجیان مردم ظهور کردند؛ اما آنان نیز با حکمرانی بر پایه اندیشه های خشک مذهبی، ظلم و حشت آفرینی بیشتر آخرین روزنه های امید مردم را خشکاندند.

افغانستان زیر سلطه طالبان در اواخر سال ۱۳۸۰ هجری خورشیدی به کشوری تبدیل شد که صدها جنگجوی بنیادگرای مذهبی مورد حمایت القاعده از ملیت های مختلف از جمله پاکستانی، عرب، چچنی و ازبک در آن جای گرفته بودند و آزادانه گشت و گذار می کردند و پایگاه های مخصوص به خود را داشتند.

بعد از سقوط طالبان در پی حمله نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا در ماه قوس (آبان) ۱۳۸۰، حکومت موقت به رهبری حامد کرزی که ائتلافی از گروه های مجاهدین بود روی کار آمد.

حامد کرزی در ۱۳ سال زمامداری اش با مصلحت گرایی همواره کوشید تا از محاکمه جنگ سالاران و جنایت کاران جنگی که وی آن را برای ثبات افغانستان خطرناک می دانست، جلوگیری کند.

شورای ملی افغانستان در زمستان ۱۳۸۵ با وجود مخالفت های داخلی و بین المللی، قانونی را به تصویب رساند که بر اساس آن افراد متهم به نقض حقوق بشر و جرایم جنگی درطول جنگ های داخلی این کشور تحت پیگرد قرار نخواهد گرفت.

دولت افغانستان به رهبری حامد کرزی حتی پا را از این نیز فراتر گذاشت و وزارت معارف (آموزش و پرورش) افغانستان در بهمن ماه ۱۳۹۰ اعلام کرد که بخشی از تاریخ این کشور را که به خشونت های چهل سال اخیر مربوط می شود، از کتاب های درسی تاریخ مکاتب (مدارس) حذف کرده است.

تامین وحدت ملی” و “جلوگیری از گسترش فرهنگ خشونت و کینه توزی” در میان نسل جدید این کشور از اهداف عمده این اقدام عنوان شد.

با وجود پیشرفت های افغانستان در دوره زمامداری ۱۲ ساله حامد کرزی که با حضور گسترده نظامی و غیر نظامی حدود۵۰ کشور جهان و سرازیر شدن ده ها میلیارد دلار صورت گرفته است، هنوز هم این کشور در بسیاری از موارد حتی با دوره قبل از کودتای چپی ها قابل مقایسه نیست:

– غیر صلح آمیز ترین کشور جهان
-بزرگترین تولید کننده تریاک، چرس(حشیش) و هروئین در جهان
– فاسد ترین کشور جهان
-بزرگترین کشور پناهنده خیز جهان (دست کم با بیشتر از پنج میلیون آواره در دو کشور پاکستان و ایران)
-عقب مانده ترین کشور از لحاظ استفاده از انرژی برق
-دارنده بیشترین میزان مرگ و میر مادران و نوزادان
– بدترین کشور برای سالمندان
– بزرگترین کشور وابسته به کمک های مالی بین المللی با بیش از شش میلیارد دلار در سال

اگر شماری دیگر از موضوعات از جمله بی سوادی نزدیک به ۶۰ درصدی، نرخ بسیار بالای بیکاری و ادامه جنگ و خشونت نیز اضافه شود، تصویر شفاف تری از افغانستان امروزی به دست خواهد آمد.

هر چند بخش قابل ملاحظه این وضعیت محصول حکومت حامد کرزی است، اما نباید از یاد برد که کرزی کشوری در این دوره رهبری کرده است که با کودتای خونین چپی ها، کشتار و ویران گری آنان که در دوران مجاهدین و طالبان نیز ادامه یافت، نابود شده بود.