اولین اقدام در زمینهٔ زبان‌های بومی توسط پژوهشگر عراقی صورت گرفت

رم: موسی الخمیسی

سازمان ملل متحد سال ۲۰۱۹ را سال بین‌المللی تکریم زبان های بومی و زبان‌ ملت‌های اصیلی اعلام کرد که قدرت ابتکار زبانی برای خود را در دوره‌ای داشتند اما به دلایل مختلفی همچون جهانی شدن، کاهش قدرت یا غلبهٔ زبان‌های دیگر در دورهٔ کنونی قادر به محافظت از آن نیستند.
به گزارش الشرق الاوسط، این اقدام که بر عهدهٔ سازمان یونسکو است برای محافظت از زبان‌های ساکنان اصلی کشورها و فعال کردن مجدد آنها است؛ بنابراین سازمان ملل از حکومت‌ها، سازمان‌ها و موسسه‌های علمی خواستار پشتیبانی از ساکنان اصلی در محافظت از زبانشان و تشویق آنها به فعال کردنشان شد.
در کشورهای عربی زبان‌های در حال انقراض زیادی وجود دارد که از جملهٔ آنها مندائی است که زبان صابئی‌های عراق و جنوب ایران است.
دکتر قیس مغشغش السعدی پژوهشگر و نویسندهٔ عراقی از مسئولان عراقی و سازمان عربی تربیت و فرهنگ تونس خواستار اهتمام به این زبان که ریشه‌ای آرامی دارد، شد نه به این خاطر که زبان مندائی‌ها است بلکه به این خاطر که زبان عراقی‌های اولیه و ارث آنهاست که قواعد و برخی الفاظ آن همچنان در میان عراقی‌ها کاربرد دارد.
سخن گفتن به این زبان در داخل کانون خانواده ده‌ها سال است که متوقف شده و محدود به ادای مناسک دینی شده‌است به همین دلیل کسانی که به این زبان تکلم می‌کنند بیش از ۱۰۰ نفر نیستند.
به همت السعدی این زبان در سال ۲۰۰۶ در اطلس جهانی زبان‌های یونسکو به عنوان زبانی که در معرض خطر انقراض است، ثبت شد.
وی فعالیت‌های زیادی برای نجات این زبان انجام داد که از جملهٔ آنها انجام پژوهش‌های فراوان، استخراج لغات مندائی استفاده شده توسط ساکنان کنونی عراق، انتشار کتابی در این خصوص و… است.
گفتنی است بعد از تمدن سومری‌ها و اکدی‌ها در عراق، مردم آن زبان آرامی شرقی را استفاده کردند که آرامی شمالی آن توسط آشوریها و آرامی جنوبی آن توسط بابلی‌ها استفاده می‌شد و این دو لهجه اساس بسیاری از کلمات شایع در عراق است.
به این دلیل که محیط زندگی مندائی‌ها در جنوب عراق بود و به دلیل انتشار گستردهٔ آنان در زمان‌های قدیم و میزان تاثیر آنها در منطقه، زبان آنها چیره و تبدیل به زبان جامعه شد و علیرغم کاهش نفوذ آنها اما این زبان به حیات خود ادامه داد.