کویت، الشرق الاوسط – در حالی که گفتگوهای ملی یمن هر چه بیشتر به سمت نهایی شدن پیش می روند و تعدادی از کمیته های کاری گزارشهای نهایی خود را ارائه داده اند؛ الشرق الاوسط گفت و گویی با وزیر امور خارجه یمن آقای ابوبکر الالقربی درباره نتایج مورد انتظار گفتگوها، دورنمای تجزیه جنوب یمن و همچنین جنگ با القاعده انجام داده است.
القربی در گفتگویی اختصاصی با الشرق الاوسط و با توجه به «سومین نشست سران عربی- آفریقایی» در شهر کویت اهمیت کنفرانس‌های بین منطقه ای را مورد تاکید قرار داد. وی به خصوص به نقشی که چنین کنفرانس هایی می توانند در حل مسائلی که به طور بالقوه اختلاف برانگیز باشند، از جمله بحران آب رود نیل، اشاره کرد.
القربی همچنین با اشاره به رویدادهای که در یمن در حال وقوع است وهمچنین با توجه به ناآرامی‌هایی که مناطق جنوبی این کشور را گریبانگیر خود کرده است، خاطر نشان کرد که «آقای رییس جمهور اقداماتی را برای تسکین آلام ساکنین این منطقه در نظر دارد.»
.
الشرق الاوسط: دستاورد سفری که شما به همراه رییس جمهور یمن، عبد ربه منصور هادی، به چین داشتید چه بود؟ پکن چه چیزی را به یمن در آینده نزدیک ارائه خواهد کرد؟
ابوبکر الالقربی: سفر به چین برای یمن بسیار با اهمیت بود. من تصور می کنم از آنجایی که این سفر به دعوت رییس جمهور این کشور انجام شد برای خود کشور چین نیز اهمیت زیادی داشته باشد. اهمیت این سفر از آنجا نشات می گیرد که چین یکی از ده کشوری است که از طریق سفرای خود در یمن بر نحوه اجرای طرح «ابتکارخلیج» نظارت دارند.
حمایت چین از یمن در شورای امنیت سازمان ملل، تاکید پکن بر طرح «ابتکارخلیج» به عنوان بهترین راه حل برای حل بحران سیاسی یمن، همچنین خواست این کشور برای حفظ ثبات و امنیت در یمن با توجه به اهمیت جغرافیایی آن، از دیگر دلایل اهمیت این سفر محسوب می شود.
علاوه بر این، چین به یک قدرت اقتصادی تبدیل شده است که توان همکاری با دیگر کشورهای جهان را دارد. همچنان که این کار را در حال حاضر در آفریقا انجام می دهد. یمن نیز دقیقا به دنبال یک چنین همکاری اقتصادی به ویژه در بندر استراتژیک عدن و در دیگر مناطق برون مرزی است. از این رو دولت یمن از سرمایه گذاری چین در این کشور استقبال می کند.
پرسش: آیا این نوع همکاری می تواند آنقدر به سرعت قابل اجرا باشد که بتواند سهمی در کاهش تنش‌های شدید موجود در جنوب و دیگر مناطق یمن داشته باشد؟
ابعاد سیاسی چنین مشارکتی می تواند به سرعت انجام شود اما جنبه های اقتصادی آن نیازمند به زمان بیشتر و امکانات بیشتر اقتصادی است. در مورد طرح هایی که در حال حاضر در دست اقدام هستند، انتظار ما این است در آینده ای قابل پیش بینی به ثمر برسند.
پرسش: آیا در مورد هیچ نوع کمک یا مساعدت مالی به توافقی رسیده اید؟
در طول سفر، چندین کمکهای مالی به ما پیشنهاد شد. اما من فکر می کنم ما بیشتر به وامهای قرض الحسنه با بهره پایین نیاز داریم. ما می توانیم برای اجرای پروژه های خود به ویژه پروژه های زیر بنایی روی این نوع پیشنهادها سرمایه گذاری کنیم. این می تواند مبنایی برای جذب سرمایه برای یمن محسوب شود.
پرسش: بعد از سفر رییس جمهور یمن به چین و ایالات متحده آیا برنامه ای برای سفرهای مشابه دیگر در جهت حمایت از وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور وجود دارد؟
از زمان انتخاب آقای هادی در اسفند ماه سال ۱۳۹۱ شمسی، وی به تعدادی از کشورها ازجمله ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان و چین سفر کرده است. به علاوه، او از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج نیز دیدارداشته است. تنها محدودیت ایشان در انجام این سفرهای خارجی، تعهدات داخلی او در یمن و به ویژه امور مربوط به گفتگوهای ملی و رسیدگی به موارد اجرایی آن است.
پرسش: گفتگوهای ملی تا کجا پیش رفته اند؟ و آیا این گفتگوها با توجه به وضعیت جنوب یمن می توانند نقشی در جهت بهبود شرایط موجود ایفا کند؟
«همایش گفتگوهای ملی» در مرحله پایانی خود قرار دارد. این همایش جامع قرار بود تا ۲۷ شهریور ماه به پایان برسد. اما به علت وجود اشکالات فنی و اختلاف نظر بین گروه های حاضردر گفتگوها به همه اهداف خود دست پیدا نکرد. نه گروه در این گفتگوها شرکت دارند. احزاب سیاسی، جامعه مدنی، زنان و جوانان کشور در بین نه گروه شرکت کننده در این همایش هستند.
پرسش: از جمله موانع موجود بر سر راه حل های مورد توافق طرفین در این گفتگوهای ملی چیست؟
هدف اصلی گفتگوهای ملی یافتن راه حل برای مشکلات به ویژه مسائل سیاسی کشور است. ریشه این مشکلات در اقتصاد، توسعه، فقر و بیکاری است. در حال حاضر ۶۰ درصد جمعیت یمن را افراد زیر ۲۵ سال تشکیل می دهند. این رقم خود گویای حجم چالش های مربوط به جوانان است که سخت در تلاش هستند تا آینده بهتری برای خود بسازند. آنها بیش از دیگران اهمیت اصلاحات را درک می کنند.
همه این مسائل چالش های پیش روی دولت یمن تلقی می شوند. همین چالش ها دلیل بسیاری از اتفاقات در یمن هستند. امروز ما می توانیم به اهمیت تعهد گروه های شرکت کننده در گفتگوهای ملی برای رسیدن به هدف اصلی این گفتگوها پی ببریم. پرداختن به معضلات متعدد کشور از طریق رسیدن به توافق مشترک هدف اصلی این گفتگوها است و مهم ترین مسائل در پیش روی یمن عبارت هستند از ساختن کشوری مدرن، استقرار حاکمیت صحیح، اصلاح موسسات دولتی و همچنین نوشتن یک قانون اساسی جدید. این قانون اساسی پایه های کشور جدید را بنا خواهد کرد تا ما بتوانیم جلوی بروز دوباره اشتباهات گذشته را بگیریم.
پرسش: علی رغم ادامه گفتگوهای ملی، اوضاع در جنوب کشور رو به وخامت است و حتی صحبت از بروز جنگ جدیدی برای استقلال به گوش می رسد. نظر شما درباره این نگرش نوظهور چیست؟
چنین دیدگاهی درحال گسترش است اما متاسفانه رسانه ها درباره آن اغراق کرده اند. واقعیت امر این است که نمایندگان استانهای جنوبی یمن تقریبا ۵۰ درصد شرکت کنندگان در گفتگوهای ملی را تشکیل می دهند و این در حالی است که مردم این استانها تنها ۲۰ درصد از جمعیت کل کشور را به خود اختصاص داده اند.
با این وجود، اعطای این سطح از نمایندگی به این استانها به این علت است که به آن ها اطمینان دهیم، ما واقعا به دنبال یافتن راه حل از طریق گفتگوهای جاری هستیم. آن ها را مطمئن کنیم که در قانون گذاری بین استانهای شمالی و جنوبی کشور توازن وجود دارد.
۲۸۲ نفر در گفتگوهای ملی شرکت دارند و جنبش جدایی طلب الهیراک از جنوب کشور ۸۵ کرسی را به خود اختصاص داده است. این رقم تقریبا یک سوم کل افراد شرکت کننده است. این در حالی است که به رغم حمایت برخی از شرکت کنندگان، احزاب سیاسی، سازمان‌های مدنی، زنان و جوانان کشور خواهان از بین بردن اتحاد و جدا سازی شمال و جنوب یمن از یکدیگر نیستند.
پرسش: همایش گفتگوهای ملی چه زمانی به اتمام خواهد رسد؟ این همایش چه زمانی پیشنهادات نهایی خود را ارائه خواهد کرد؟
همه ما امیدواریم که این مذاکرات هر چه سریعتر به سرانجام برسند، اما باید توجه داشت که مسئله پایان گفتگوها نباید قبل از رسیدن به اجماع واقعی بین تمام گروه ها در رابطه با تصمیمات همایش مطرح باشد.
مصالحه یکی از مهمترین عواملی است که رسیدن به موفقیت را درمرحله عمل تضمین می کند. نشانه دیگر موفقیت این است که مردم احساس کنند که اکثر خواسته های آنها مورد توجه قرار گرفته و پذیرفته شده است. نیازی به گفتن نیست که به منظور رسیدن به یک توافق، همه گروه ها باید امتیازاتی به یکدیگر بدهند.
پرسش: مسائل اصلی گفتگوهای ملی چه چیزهایی هستند؟
برخی از مسائل مهم از قبل وجود داشتند، اما بعضی دیگر به وجود آمدند. مهمترین موضوع برای ما کشور است. در حال حاضر، اکثریت مردم یمن از نظام پارلمانی موجود در کشور و همچنین از تغییر آن به نظام فدرالی حمایت می کنند. بنابراین مذاکرات حول محور فدرالیسم می چرخد. این مفهوم به صورت کلی مورد قبول قرار گرفته است، اما هنوز در رابطه با تعداد استانها اختلاف نظر وجود دارد. جنبش الهیراک و حزب سوسیالیست، خواهان به وجود آمدن دو استان، استان شمالی و استان جنوبی، هستند، یعنی همان شکلی که قبل از اتحاد دو یمن وجود داشت. آنها به این قضیه به عنوان فرصتی می نگرند که می تواند در آینده به جدایی کامل دو استان بیانجامد، ولی ما با رد کردن نظریه دو استان، بر وجود پنج استان در نظام فدرالی تاکید داریم. این موضوعی است که هنوز به نتیجه نرسیده است.
دومین مسئله اساسی درخواست الهیراک برای برگزاری همه پرسی در مورد تجزیه، بعد از ایجاد حکومت فدرالی است. اما از آنجایی که اتحاد یکی ازاصول ثابت ملی قلمداد می شود اکثر شرکت کنندگان احزاب سیاسی این درخواست را نپذیرفته اند. طرح مسائل اجرایی و حاشیه ای نیزبه علت اینکه خارج از ساز و کار طرح «ابتکار خلیج» هستند با بازخورد منفی روبرو شده اند.
پرسش: آیا میتوانید چند مثال در این زمینه بزنید؟
بعضی‌ها ادعا می کنند که انتقال قدرت هنوز صورت نگرفته است، اما چگونه می توان این حرف را پذیرفت. ما انتخابات ریاست جمهوری برگزار کردیم، رییس جمهور قبلی قدرت را واگذار کرد و دولت جدیدی به وسیله احزاب سیاسی و به ریاست جمهوری آقای عبد ربه منصور هادی شکل گرفته است. نیازی به تکرار این حقیقت نیست که وزرایی که متعلق به حزب «کنگره عمومی خلق» هستند از سوی رییس جمهور فعلی انتخاب شده اند نه توسط رییس جمهور قبلی آن طور که آنها ادعا می کنند. این مورد یکی از مسائل بود. موضوع دیگردرباره امکان فسخ مصونیت دیپلماتیکی است. این مسئله به عنوان یکی از پایه های اساسی طرح ابتکار خلیج به شمار می رود.
پرسش: منظور شما از مصونیت دیپلماتیک دقیقا چیست؟ آیا منظور شما مصونیت قضایی شخص خاصی است؟
این قضیه مربوط می شود به رییس جمهور قبلی و کسانی که در دوره ۳۳ ساله حکومتش با او همکاری می کردند و در نتیجه بسیاری از اعضای اپوزیسیون را نیز در برمی‌گیرد. به عنوان نکته آخر، بعد از اتمام گفتگوهای ملی، بازنویسی قانون اساسی وهمچنین پس از به همه پرسی گذاشتن آن، باید انتخابات برگزار شود. بنابراین آنها (اپوزیسیون) خواهان بازگشت به مراحل تکوینی پیشرفت هستند. اما این مسئله در تضاد با طرح ابتکار خلیج بوده و به علت عدم وجود دولتی فعال که بتواند به مسئولیتهای خود بپردازد باعث بروزمشکلات اقتصادی بیشتری خواهد شد.
پرسش: با توجه به حمایت سازمان ملل از طرح ابتکار خلیج و گفتگوهای ملی، نقش فعلی این سازمان و نماینده ویژه آن در یمن، آقای جمال بن عمر، چیست؟
جمال بن عمرکماکان با ما کار می کند. اوبه نوبه خود در این گفتگوها نقش دارد، درست شبیه «شورای همکاری خلیج» که زمانی که گروه های مختلف یمنی در ارائه راه حل به مشکل برمی خورند، تلاش می کند تا نقطه نظرات گوناگون را به یکدیگر نزدیک کند. من فکر می کنم همه بر این نکته اذعان دارد که تنها یک راه حل کاملا یمنی است که می تواند موفقیت و اجرای آن را تضمین کند.
پرسش: نظر شما درباره درخواستهای گاه و بیگاه برخی از رهبران حزب سوسیالیست برای جدایی، نافرمانی مدنی و یا تشدید مبارزات چیست؟
حزب سوسیالیست طرح ابتکار خلیج را امضا کرده است و بنابراین باید به آن متعهد بماند. کار کردن با گروه هایی که تلاش می کنند از مسئولیتهای خود شانه خالی کنند برای ما در آینده مشکل خواهد بود. این حزب از آنجایی که می خواهد در جهت کسب محبوبیت درجنوب با جنبش الهیراک رقابت کند، خود را در موقعیت دشواری می بیند. این حزب یا باید به دنبال اتحاد و ثبات یمن باشد یا وارد کارزاری برای به دست آوردن رای مردم شود واین مبارزه می تواند به هر نقطه ای منتهی شود.
پرسش: آیا شما از فراخوان نافرمانی مدنی در جنوب کشور نگرانید؟
من فکر نمی کنم که چنین چیزی ایجاد مشکل کند چرا که از زمان آغاز گفتگوهای ملی، رییس جمهور مسائل فراوانی را حل و فصل کرده است. همچنین شوراهایی برای رسیدگی به امور بازنشستگان و مشکلات صاحبان زمین تاسیس شد. شورای دیگری نیز به منظور آماده کردن فضای گفتگوها و با هدف رسیدگی به «۲۰ و ۱۱ بند» تاسیس شد. این بندها در حقیقت فهرستی از تقاضای شرکت کننده های مناطق جنوبی کشور است. مجموعه این اقدامات حال و هوای جنوب را مثبت تر و راضی‌تر کرده است.
پرسش: نظر شما در مورد مبارزه با القاعده در یمن چیست؟ آیا اقدامات جدیدی در راستای زدودن تاثیرات منفی این گروه اتخاذ شده است؟
با توجه به اتفاقات در یمن، عراق، سوریه، لیبی و حتی مصر و همچنین کشورهای مغرب، پدیده القاعده یک معضل منطقه ای و بین المللی محسوب می شود. از این رو باید در سطح منطقه ای و بین المللی به این معضل پرداخت، چرا که این مسئله، فقط مشکل مختص کشور یمن نیست.
پرسش: آیا واشنگتن در این مبارزه از یمن حمایت کرده است؟
یمن از حمایت ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، عربستان سعودی ودیگر کشورها در این زمینه برخوردار است. هرچند متاسفانه مبارزه با القاعده حتی امروز فقط به جنبه امنیتی آن محدود شده و جنبه های دیگر از جمله حوزه های اقتصادی، آموزشی و مذهبی به فراموشی سپرده شده اند. این مسائل و به ویژه بالا بردن آگاهی مردم در رابطه با برداشت صحیح از اسلام باید به عنوان بخشی از این رویارویی در نظر گرفته شوند. لازم است که ما با دلایل رادیکالی شدن (افراطی گری) مردم مقابله کنیم.
پرسش: آیا یمن از دولت سابق مصر که تحت کنترل اخوان المسلمین بود حمایت می کند؟ چرا شما از زمان سقوط دولت اسلام‌گرای محمد مرسی هیچ تماسی با دولت موقت تحت حمایت ارتش این کشور نداشته اید و یا هیچ بیانیه ای در حمایت از این دولت جدید صادر نکرده اید؟
همه مردم یمن، چه آن هایی که اسلام‌گراهستند و چه آن های که به گروه های دیگر تعلق دارند، به دلایل بیشماری در کنار ملت مصر ایستاده اند. اشتراکات عمیق تاریخ یکی از مهمترین عواملی است که این دو کشور را با هم متحد کرده است. جایگاه کشور مصر و همچنین نفوذ آن در منطقه و جهان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به همین دلیل ما نمی خواهیم شاهد هیچ گونه خشونت و ناامنی در این کشور باشیم. این چنین رویدادها همگان را تحت تاثیر قرار می دهد و هیچ کشوری در دنیای عرب نخواهد بود که تاثیرات آن را حس نکند. با توجه به مشترکات موجود، روابط یمن و مصر هرگز قطع نخواهد شد. همچنین علاقه ما به دنبال کردن اتفاقات جاری در مصر هیچگاه دچار تزلزل نخواهد شد.
پرسش: کار اجلاس سران عربی-آفریقایی را چطور ارزیابی می کنید؟
در این کنفرانس، ما باید از نقش عمرو موسی، دبیر کل سابق اتحادیه عرب قدردانی کنیم چرا که او همواره برای برقراری روابط بین کشورهای جهان عرب و همسایگانشان تلاش می کرد. این نشست دستاوردهای مثبتی به همراه خواهد داشت. کشورهای دیگر نمی خواهند چنین اجلاس هایی برگزار شود. باید بدانیم که امروز اعراب باید آینده خود را به آینده آفریقا گره بزنند به طوری که اتفاقاتی که در مصر و آبهای شاهد آن هستیم در آینده تکرار نشود. بنابراین وجود منافع در هم تنیده برای سود رساندن به همگان ضروری است.
پرسش: آیا رییس جمهور یمن در این اجلاس شرکت خواهد کرد؟
بله، رییس جمهور در این کنفرانس شرکت خواهد کرد و در آنجا سخنرانی خواهد داشت. وی یک سری پیشنهاد ارائه خواهد کرد که امیدواریم مورد تصویب قرار بگیرد. همه می دانیم که یمن تحت تاثیر اتفاقات آفریقا قرار دارد. بیش از یک میلیون آواره از آفریقا در یمن به سر می برند ولی این مسئله اصلا مورد توجه غرب نیست. مسئله مهاجرت اگر چنانچه به بحران هایی که اروپا را تحت تاثیر قرار می دهد، مربوط باشد مورد توجه وسیعی قرار می گیرد، اما چون این مشکل، یمن را که فاصله زیادی از اروپا دارد درگیر کرده است، هیچ توجهی به آن نمی شود.
پرسش: مباحث زیادی حول محور مسئله مهاجرت، ویژگی ها و راه های مقابله با آن در اجلاس سران عربی-آفریقایی مطرح است. نظر جناب عالی در این زمینه چیست؟
دو روز پیش، ما کنفرانسی با حضور اعضای شورای همکاری خلیج تشکیل دادیم تا به مسئله پناه جویی و مهاجرت از شاخ آفریقا بپردازد. این کنفرانس در زمینه یافتن راه هایی برای مقابله با این مشکل بسیار مفید بود. ما توانستیم روشی سه مرحله ای ارائه دهیم: نخست، حل مشکلات اقتصادی که منجر به مهاجرت افراد می شود. دوم، مقابله با مشکلات اقتصادی در این کشورها از طریق فراهم کردن شرایط برای نیروی کار به طوری که به شکل قانونی مدیریت شده و مطابق معاهدات بین المللی کار باشد. سوم، استفاده از صندوق های ویژه برای مقابله با مشکلات ناشی از فقر و بیکاری.
این مصاحبه به زبان عربی انجام شده بود.
