اعضای تیم مذاکرات هسته ای ایران - عکس از ایرنا

اعضای تیم مذاکرات هسته ای ایران – عکس از ایرنا

به گزارش بعضی رسانه ها، نمایندگان ایران و آمریکا که برای شرکت در مذاکرات هسته ای تهران و ۱+۵ به وین سفر کرده اند دوشنبه شب و پیش از آغاز رسمی مذاکرات، در مورد اوضاع عراق و ناآرامی های اخیر این کشور گفتگو کرده اند.

خبرگزاری رویترز که این خبر را اعلام کرده در همین حال هیچ اشاره ای به جزئیات گفتگوهای ایران و آمریکا درباره عراق و نتایج آن نکرده است.

موضوع گفتگوهای ایران و آمریکا بر سر عراق در پی بحرانی شدن اوضاع در این کشور در روزهای گذشته بارها در رسانه های گوناگون مطرح شده و واکنش های زیادی را به دنبال داشته است.

شبکه بی بی سی دوشنبه شب به نقل از یک مقام بلندپایه این وزارتخانه که از او نام نبرده است، نوشت که مسئله بحران عراق «به طور مختصر در حاشیه مذاکرات ۱+۵ در وین (با نمایندگان ایران) مطرح شد.»

در این میان وزیر امور خارجه ایران، مطرح شدن موضوع عراق در مذاکرات هسته ای میان ایران و آمریکا را تایید کرد و گفت: موضوع مذاکره با آمریکا منحصر به بحث هسته ای بوده اما طبیعی است با توجه به وخامت اوضاع عراق، «اشاراتی» به آن شود.

محمد جواد ظریف که برای دور جدید مذاکرات هسته ای میان ایران و گروه ۱+۵ در وین اتریش به سر می برد، صبح سه شنبه در گفتگو با ایرنا گفت: «موضوع نشست سه جانبه دیروز میان ایران، آمریکا و خانم اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا صرفا «هسته ای » بود، ولی «با توجه به وخامت اوضاع عراق طبیعی است که حتی در جلسه با خانم اشتون و در جلسه سه جانبه اشاراتی به وحشیگری های داعش در عراق بشود.»

جاشوا ارنست از سخنگویان کاخ سفید روز دوشنبه در پاسخ به این سوال خبرنگاران که آیا ایران حاضر به تشویق دولت شیعه عراق به آشتی با سنی ها خواهد بود گفت:‌ «من فکر می کنم می توانید فرض کنید که پیامی که ما علنا درباره نیاز تمامی رهبران سیاسی عراق برای دنبال کردن یک دستورکار سیاسی فراگیر (شامل همه گروه ها و فرقه ها)‌ می فرستیم را در گفتگوهای بی پرده به رهبری ایران هم منتقل خواهیم کرد، البته اگر چنین گفتگویی با ایرانی ها اتفاق بیافتد… موضع ما در این مورد خیلی خیلی روشن است. به نظر ما زمینه های مشترک وجود دارد، زیرا به عقیده ما به نفع ایران و سایر کشورهای همسایه عراق است که این نوع کشمکش فرقه ای پایان یابد چون به نفع همه است.»

در این میان در حالی که وزارت دفاع آمریکا هماهنگی نظامی با ایران را رد کرده، وزارت خارجه آمریکا بر آمادگی این کشور برای گفتگو با ایران درباره بحران عراق تاکید کرده است.

سخنگوی وزارت دفاع آمریکا روز دوشنبه اعلام کرد: «به هیچ وجه قصد و برنامه‌ای برای هماهنگی فعالیت‌های نظامی بین ایران و آمریکا وجود ندارد.»

از سوی دیگر جان کری وزیر امور خارجه آمریکا در گفتگو با بخش خبری وبسایت یاهو گفت که اگر ایرانی‌ها بتوانند به پایان خشونت و بازگرداندن اعتماد به دولت عراق کمک کنند، آمریکا آماده مذاکره با آنها خواهد بود.

وزیر امور خارجه آمریکا در پاسخ به سوالی درباره احتمال همکاری نظامی با ایران، گفت که هیچ گزینه “کارسازی” را رد نمی‌کند، اما تاکید کرد که هر گونه تماسی با ایران، به صورت “گام ‌به ‌گام” صورت خواهد گرفت.

حسن روحانی، رئیس جمهور ایران روز شنبه (۲۴ خرداد) در نشست خبری در تهران گفت: “هرگاه آمریکا علیه داعش اقدامی کرد، می‌شود درباره همکاری با این کشور فکر کرد.”

اما علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران انتشار اخبار مربوط به همکاری با آمریکا را به رسانه‌های غربی نسبت داد و گفت: “این موضوع کارکرد جنگ روانی دارد و کاملا غیر واقعی است.”

حسین امیر عبداللهیان، معاون امور عربی و آفریقای وزارت امور خارجه ایران هم مذاکره با آمریکا درباره بحران عراق را رد کرده و گفته است: “نیازی به همکاری با آمریکا درباره این موضوع احساس نمی‌ کنیم.”

مرضیه افخم سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز روز شنبه با اشاره به اینکه کشورش با هرگونه دخالت نظامی خارجی در عراق مخالف است، افزود: عراق از ظرفیت و آمادگی‌های لازم نظامی و توان و انگیزه مردمی در برابر عوامل تروریسم و افراط‌گرایی برخوردار است.

در همین حال حسن روحانی رییس جمهور ایران در مصاحبه مطبوعاتی با حضور خبرنگاران داخلی و خارجی تلویحا گفت که ایران در صورت درخواست عراق برای حل بحران داعش، همکاری با آمریکا را در نظر خواهد گرفت.

حسن روحانی روز شنبه در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره احتمال همکاری ایران و آمریکا برای مبارزه با داعش گفت: “آمریکایی‌ها هم ممکن است بخواهند اقداماتی انجام دهند، من از طرح آنها بی‌خبرم اما آنچه امروز برای ما مهم است، خواست ملت و دولت عراق است؛ بنابراین اگر کمکی از دست ما برآید، آمادگی داریم.”

خبرگزاری رویترز روز جمعه به نقل از یک مقام ایرانی گزارش داد مسئولان ایرانی ایده همکاری ایران و آمریکا در مورد بحران عراق را به بحث گذاشته‌اند. آمریکا در واکنش گفته در حال بررسی موضوع است و هنوز تصمیمی در این رابطه نگرفته است.

دکتر فیاض زاهد، تحلیلگر سیاسی و استاد دانشگاه، درباره مذاکرات ایران و آمریکا درباره وضعیت عراق به شرق پارسی گفت: «به نظر من این گفت و گوها قابل پیش بینی بود آن هم به خاطر منافع مشترکی که ایران و آمریکا در عراق دارند. دیروز هم جان کری اعلام کرد که گزینه های مختلفی برای بحث عراق در نظر دارند که یکی از آنها همکاری با ایران و حتی همکاری نظامی است، اما تصور اینکه عملیات مشترکی بین ایران و آمریکا در عراق صورت گیرد بسیار بعید است.»

وی گفت: «من فکر می کنم گفت و گوها ابعاد سیاسی و اطلاعاتی خواهد داشت. به این معنا که دولت آمریکا به دنبال انتقال اطلاعاتی به دولت نورالمالکی است و همینطور ایران هم به دنبال این است که گروه های مختلفی در دولت عراق حضور داشته باشند و با این رایزنی حس بی توجهی به منافع ملی کاهش یابد.»

وی افزود : «به نظر من همکاری های اطلاعاتی آمریکا می تواند از طریق سایتها و ماهواره هایی که در اختیار دارند نقل و انتقالات داعش را به دولت عراق انتقال دهند و ایران هم می تواند اطلاعات خودش را و تجربه نظامی زمینی که دارد را در اختیار نورالمالکی قرار دهد. و با این کار امکان ارسال تسلیحات مورد نظر برای عراق که بتواند عملیات گسترده ای را علیه داعش انجام دهند فراهم می شود.»

این تحلیلگر سیاسی تاکید کرد، «مسئله داعش تنها برای عراق نیست، بلکه این گروه برای ثبات کل خاورمیانه خطر آفرین است و باید با تدبیر منطقه ای برای کنترل این گروه تروریستی صورت گیرد.»

پیشتر بعضی مقام‌های آمریکایی این احتمال را مطرح کرده بودند که یکی از دلایل حضور ویلیام برنز، معاون وزیر امور خارجه آمریکا گفت‌وگو با ایران درباره عراق در حاشیه مذاکرات هسته‌ای باشد اما عباس عراقچی، مذاکره کننده ارشد ایران این موضوع را رد کرده و گفته است “حضور معاون وزیر خارجه آمریکا ارتباطی به تحولات عراق ندارد. حضور او فقط برای ادامه گفت‌وگوها در رابطه با موضوع هسته‌ای است.”

این گفتگوها در حالی انجام شد که رسانه ها از بررسی طرح حمله آمریکا به عراق خبر داده و “باراک اوباما” رئیس جمهور ایالات متحده، نیز از اعزام ۲۷۵ نیروی ویژه به بغداد خبر داده است. علاوه بر این موارد ناو هواپیمابر یو اس اس جرج بوش نیز روز گذشته به همراه جنگنده ها و تفنگداران دریایی وارد خلیج فرس شده تا برای حمله هوایی به عراق آماده باشد.

اعزام این نبروها به عراق در حالی است که اوباما در سخنرانی روز جمعه گذشته خود اعزام نیرو به عراق را منتفی دانسته بود.