«الشرق الاوسط» مواضع شهروندان شرق فرات را رصد می‌کند
قامشلی (سوریه): کمال شیخو
«انتظار چنین تصمیمی را داشتم. چه موقع آمریکا با هم‌پیمانان خود صادق بود که الان با کُردهای سوریه باشد». روان (۳۷ ساله) که از اهالی شهر قامشلی در شمال شرقی سوریه است، بعد از تصمیم ناگهانی دونالد ترامپ در روز گذشته برای خروج نیروهای کشور خود از سوریه، سخن خود را چنین آغاز کرد.
روان با اینکه سعی می‌کرد خود را مشغول کرده و از اخبار شتاب‌دهنده دور کند و خود را با خرید در بازار مرکزی شهر به همراه دوستان مشغول کند اما آثار تعجب بر سیمای او هویدا بود و گفت: «از دیروز احساس ترس بر من غلبه کرده‌است. من مثل همه مردم دیگر از شروع دوباره جنگ‌ها در منطقه خود می‌ترسم».
هم‌اکنون حدود دو هزار سرباز آمریکایی در شمال سوریه منتشر هستند بخصوص نیروهایی که در حمله به داعش همکاری می‌کنند و نیروهای دموکراتیک سوریه را آموزش می‌دهند و از آنها پشتیبانی می‌کنند. نیروهایی که متشکل از ائتلاف میان گروهک‌های کُرد و عرب در مناطق بازپس‌گرفته شده شرق فرات هستند.
اما جوان (۲۷ ساله) که در بازار مرکزی قامشلی مغازه کفش فروشی دارد تصمیم آمریکا را ناامید کننده و غیرمنتظره دانست و گفت: «اگر آمریکا به‌طور کامل خارج شود بنابراین منطقه در شرف وقوع جنگ است. اما در صورت وجود معامله‌ای کثیف کسانی که تقاص پس می‌دهند کُردهای سوریه هستند که در جنگ خود با داعش از خودگذشتگی کردند».
جوان عنوان کرد فعالیت بازار مثل همیشه نیست و افزود: «فعالیت بازار ضعیف و مردم تقریباً استقبالی از آن نمی‌کنند. وجود نیروهای آمریکایی عاملی برای کمک به استقرار منطقه است؛ چرا که همه از جنگ به دلیل آشفتگی و آوارگی می‌ترسند».
در واقع تصمیم آمریکا یگان‌های خلق کُرد را در موضعی بسیار ناخوشایند در قابله با همسایه آن ترکیه قرار می‌دهد، چرا که رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه بارها تهدید کرده بود که اگر آمریکایی‌ها این یگان‌ها را وادار به خروج از مناطق مرزی نکند، آنها را از بین می‌برد.
تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا مورد انتقاد گسترده شهروندان شهر قامشلی قرار گرفت. رافع (۵۷ ساله) گفت: محافل کُرد دچار ناامیدی شدند «چون به جای اینکه انصاف در حق ملت‌های ستمدیده رعایت شود مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند. سه سال است که کُردها در جنگ علیه داعش و افراط‌گرایی قربانی می‌دهند و رئیس‌جمهور آمریکا تصمیم می‌گیرد بدون هیچ هشداری نیروهای خود را خارج کند».
نیروهای دموکراتیک سوریه که از جانب ائتلاف بین‌المللی به رهبری واشینگتن حمایت می‌شوند در جواب این تصمیم ترامپ بیانیه‌ای رسمی دادند که در پایگاه الکترونیکی آنها منتشر شد و اعلام کردند «جنگ علیه داعش در آخرین نقطه اشغالی آن در شرق کشور ادامه دارد». آنها خواستار هماهنگی تلاش‌ها توسط همه و با حمایت بیشتر ائتلاف بین‌المللی «از طریق افزایش حمایت از نیروهای مبارز به اشکال مختلف و نه پا پس کشیدن از آن» شدند.
نیروهای دموکراتیک سوریه که یگان‌های حمایت خلق کُرد ستون اصلی آنها است معتقدند تصمیم خروج نیروهای آمریکا از سوریه، به گروهک افراط‌گرای داعش «بعد از اخراج آنها از مناطق وسیعی از کشور، امید بازیابیمجدد خود و شروع ضد حمله را می‌دهد».
آلان حسین نویسنده و تحلیلگر کُرد تصمیم ترامپ را عدم وجود یک استراتژی آمریکایی در سوریه دانست و گفت: «قبلاً ترامپ در بهار ۲۰۱۸ از برنامه‌هایی برای خارج کردن نیروهای خود از سوریه و بعدها از پا پس کشیدن از طرح خود خبر داد». وی اشاره کرد که آخرین اعلام همه را شگفت زده کرد و افزود: «جیمس جفری فرستاده سازمان ملل بیش از چند بار سه عامل برای پایان دادن به حضور آمریکا در سوریه را اعلام کرد؛ شکست داعش و منع پیدایش مجدد آن، کاهش نفوذ ایران و همکاری با مسکو از طریق مذاکره و فشار برای رسیدن به راه‌حل سیاسی بر اساس قطعنامه ۲۲۵۴».
خالد (۴۳ ساله) که مغازه چارچه فروشی در بازار شهر دارد معتقد است کُردهای سوریه به این اخبار عادت کرده‌اند و گفت: «حضور آمریکا نه به نفع کسی است نه به ضرر کسی. ۸ سال است که در جنگ به سر می‌بریم. واقعاً چیزی برای ما تغییر نکرد». خالد پنهان نمی‌کند که بیشتر شهروندان از مداخله ترکیه می‌ترسند و اشاره می‌کند: «دیدیم که چگونه ارتش ترکیه و گروهک‌های پیروِ آن وارد عفرین شدند و چه کردند. در صورت تکرار این اتفاق در منطقه برای همه فرزندان منطقه فاجعه به بار می‌آید. کاش نیروهای آمریکا اینجا بمانند».
در واقع با این تصمیم کُردهای سوریه در آزمون سختی قرار گرفتند که باید میان مذاکره با دولت سوریه و پذیرفتن دادن امتیازهای سنگین برای رسیدن به یک راه‌حل سیاسی مورد قبول یکی را انتخاب کنند یا آنطور که آلان حسن می‌گوید میان: «وارد شدن به مقابله نظامی با ارتش ترکیه و گروهک‌های معارض هم‌پیمان آن را؛ و این گزینه سناریوی عفرین را در اوایل سال جاری برای ما تداعی می‌کند که منجر به خروج یگان‌های حمایت خلق کُرد از شهر شد».
سردار (۳۷ ساله) تأکید کرد که حزب اتحاد دموکراتیک که روی حمایت نظامی و سیاسی آمریکا حساب باز کرده‌بود باید آینده منطقه را که از اوایل سال ۲۰۱۴ پس از اعلام حکومت مستقل بر آن حکم می‌راند، تعیین کند و گفت: «رهبران ائتلاف باید دقیق‌ترین مرحله جنگ سوریه را با حکمت اداره کنند و از سیاست‌های انحصار قدرت دست بردارند و منطقه را از حوادث و فاجعه‌هایی دور کنند که هیچ‌کس از شر آنها در امان نیست». وی نسبت به بازگشت رژیم سوریه و سیستم‌های امنتی آن هشدار داد و افزود: «بازگشت رژیم یعنی بازگشت استبداد و سرکوب آزادی‌ها. کُردها و دیگر مردم سوریه از دست این دو صفت رژیم رنج‌ها کشیدند».
تا پایان هفته گذشته بود که برت مک گورک نماینده ویژه دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در ائتلاف ضد داعش تأکید کرد که نیروهای آمریکا برای طولانی مدت در سوریه می‌مانند. اما کاخ سفید و پنتاگون روز گذشته اعلام کردند «ایالات متحده آمریکا شروع به انتقال نیروهای خود به وطن و انتقال به مرحله دوم حمله کردند». وزارت دفاع آمریکا نیز عنوان کرد برای «حمایت از نیروها و دلایل امنیتی عملیات» جزئیاتی در خصوص مرحله بعد ارائه نمی‌دهد.
آمینه (۴۲ ساله) که در بازار قامشلی قدم می‌زد از ترس خود نسبت به شروع دوباره جنگ در زادگاهش سخن گفت و افزود: «برای فرزندان و خانوده‌ام می‌ترسم… سرنوشت ما چه خواهد شد، کُردها باید متحد شوند و خودشان آینده خود را ترسیم کنند».
