“کودکان داعشی”… بمب ساعتی تروریستی

بیروت – منا علمی

گروه داعش در ماه فوریه نوار ویدیویی منتشر کرد که در آن، دو کودک ایزدی که داعش جذب کرده بود دست به حمله انتحاری می زنند.

این ویدیو دوباره توجه همه را به مساله سربازگیری داعش از کودکان جلب می کند. این رویکرد، همزمان با عملیات آزادسازی دومین شهر بزرگ عراق یعنی موصل آهنگ پرشتابی داشته است. این دو کودک ایزدی در این ویدیو از چگونگی “گرویدن” به اسلام و دریافت عملیات توجیهی و آموزشی توسط این گروه تندرو صحبت کردند.

به گزارش یک سایت عراقی، یکی از آنان که خود را به نام “ابو یوسف السنجاری” معرفی کرد گفت “عقیده و باور ایزدی ها در واقع، شیطان پرستی و نمونه نادانی و بت پرستی است.”
این دو کودک به آنچه که از آن به “بنیاد دینی” وابسته به “داعش” یاد می شود ملحق شدند و در آنجا، “دکترین” داعش به آنها آموزش داده شده و سپس به پادگان آموزشی در سوریه منتقل شدند. آنها در این پادگان قسم خوردند که وفادار و تابع سران محلی این گروه باشند و در گروه مهاجمان انتحاری ثبت نام کردند.
در جای دیگر از این ویدیو، این دو کودک، لبخند زنان بر روی یک خودروی زرهی حامل مقادیر زیادی مواد منفجره می نشینند.

“دیده بان حقوق بشر سوریه” در ماه اکتبر گزارش داد که همزمان با آغاز حمله به موصل واقع در شمال عراق در اواخر سال گذشته میلادی حدود ۳۰۰ کودک سوری کشته شده اند. این کودکان توسط گروه تروریستی داعش جذب شده و سپس به عراق اعزام شدند.

اما، به گزارش مجله “سی تی سی سنتینل” وابسته به مرکز ضد تروریسم آکادمی نظامی آمریکا در وست پوینت واقع در ایالت نیویورک، آهنگ سربازگیری داعش از کودکان در سال های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ میلادی شتاب بیشتری گرفت.
آمارهای ارائه شده در این گزارش حاکی از آن است که “داعش” در برهه زمانی از اول ژانویه ۲۰۱۵ تا ۳۱ ژانویه ۲۰۱۶ میلادی در راستای فعالیت های تبلیغاتی خود به مناسبت درگذشت ۸۹ کودک و نوجوان، پیام تسلیت فرستاده است. این گزارش مدعی شده که میزان کودکان کشته شده در عراق ۵۱ درصد و در سوریه ۳۶ درصد است. بقیه کودکان و نوجوانان در عملیات صورت گرفته در یمن و لیبی و نیجریه کشته شده اند.
با استناد به تصاویری که داعش از این افراد منتشر کرده شمار کسانی که به عنوان “نوجوان” شناسایی شدند ۶۰ درصد و ۳۴ درصد هم به عنوان “نوجوانان در رده سنین بالاتر” و ۶ درصد به عنوان “کودکانی که هنوز به مرحله نوجوانی نرسیده اند” دسته بندی شدند.
این در حالیست که ۳۱ درصد این افراد دارای تابعیت سوریه و ۲۵ درصد سوری-عراقی و ۱۱ درصد عراقی هستند. ۳۳ درصد بقیه هم از یمن و عربستان سعودی و تونس و لیبی و بریتانیا و فرانسه و استرالیا و نیجریه هستند.

“مرکز ضد تروریسم” در پژوهش خود می افزاید “از بین ۸۹ مورد ثبت شده، ۳۹ درصد این افراد در حین حمله انتحاری با خودروی بمبگذاری شده به هدف مورد نظر و ۳۳ درصد در نبردهای گوناگون در صفوف سربازان پیاده نظام و ۶ درصد در جریان فعالیت های تبلیغی در این واحدها و ۴ درصد در جریان حمله انتحاری علیه شهروندان غیرنظامی جان خود را از دست دادند.”
آخرین گروه از این کودکان و نوجوانان در “عملیات نفوذ” کشته شدند که ۱۸ درصد کل کودکان داعشی کشته شده را تشکیل می دهند. در عملیات اخیر، گروهی متشکل از پیکارجویان اکثرا بزرگسال به مواضع دشمن نفوذ و حمله می کنند. این حملات با سلاح های اتوماتیک تهاجمی سبک انجام می شود. این افراد، در آخرین مرحله، خود را با کمربند انفجاریشان منفجر می کنند.
آهنگ پرشتاب

این گزارش ها حاکی از آن است که “روند سربازگیری از کودکان و نوجوانان و جوانان برای انجام عملیات نظامی آهنگ پرشتابی دارد. در ژانویه ۲۰۱۵ میلادی میانگین جوانانی که در جریان انجام حملات انتحاری کشته شده اند شش نفر بوده است و در ماه ژانویه ۲۰۱۶ میلادی به ۱۱ نفر رسیده است. همچنین، میانگین عملیاتی که توسط یک یا چند کودک یا یک نوجوان یا چند نوجوان انجام می شود افزایش قابل توجهی داشته است. در ژانویه ۲۰۱۶ میلادی شمار عملیات انتحاری که توسط کودکان و نوجوانان صورت گرفته نسبت به دوره زمانی مشابه در ۲۰۱۵ سه برابر شد. ”
پژوهش الیدرت

از سوی دیگر، در پژوهش دیگری که توسط دکتر جیکوب الیدرت از موسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن انجام شده آمده است “کودکان توسط “داعش” شست و شوی مغزی می شوند و باورهای این گروه در اذهانش ترسیخ می شود به گونه ای نسل جدیدی از این کودکان تابع و وفادار به داعش در حال شکل گیری است.”
این پژوهش می افزاید “”داعش” در کتاب های درسی بر دو بخش توجه دارد. بخش اول به مسائل معمولی مثل آموزش علوم دینی –قرآن و حدیث و متون اسلامی- و فقهی می پردازد. مزایای ایمان و عمل در اسلام در این بخش مورد تاکید قرار می گیرد.

در بخش دوم، مسائلی همچون آمادگی جسمانی و تاریخ و جغرافیا و ریاضیات آموزش داده می شود. این موضوعات در واقع از نظر هویت اسلامی داعش، ثانوی هستند اما، درعین حال برای آموزش “شهروندان” “کشور خلافت” ضروری و اساسی تلقی می شوند.

به گفته الیدرت، دموکراسی غربی در کتاب های درسی “داعش” نکوهش شده و به طور تفصیلی به تفاوت های میان “غیرمومن” و “غیرمسلمان” و “منافق” و “مسلمانانی که با غرب همکاری می کنند یا مسلمانانی که از داعش حمایت نمی کنند” پرداخته شده است. “داعش” در کتب درسی به توجیه خط مشی خشونت آمیز خود پرداخته و مدعی است که قتل برای دست یابی به اهداف دینی ضروری است.
این پژوهشگر بر این باور است که داعش از کتب درسی خود برای “ارائه یک سیمای منفی از جهان در ذهن کودکان” بهره می گیرد. کتاب های درسی داعش بر “لزوم ایجاد سلطه دینی و مبارزه با مسلمانانی که از شریعت اسلامی پیروی نمی کنند” تاکید می کند. ساختارهای حاکمیت کنونی مبتنی بر “منطق بشری” و متفاوت با شریعت خداوند در این کتاب ها غیر قابل قبول ارزیابی می شوند.

به گفته پژوهش الیدرت، علاوه بر اینها، یکی از کتاب های درسی “به تشریح القاب گوناگونان و مسئولیت های مدیریتی در دولت اسلامی (مورد ادعا) می پردازد” و بر لزوم پیروی از “خلیفه” تاکید کرده و “کسانی را که از دستورات حاکم سرپیچی می کنند به عنوان کافر” معرفی می کند.

در ابتدا، به افراد در رده های سنی پایین تر برای انجام عملیات جاسوسی آموزش می دهند و سپس، این افراد تشویق می شوند تا موارد تخلف از قوانین “داعش” را –چه در افراد خانواده یا همسایگان- ابلاغ کنند و نیز در مورد منتقدین “دولت” مورد ادعای داعش گزارش دهند.

شیوه آموزش کودکان “داعشی” به گونه ای است که اصلا تحت تاثیر مرگ قرار نگیرند. این امر از طریق مشاهده روتین وار عملیات به صلیب کشیدن و سنگسار و بریدن سر میسر می شود. کودکان در آخرین مرحله دوره های آموزشی موظفند زندانیان داعش را بکشند.
شست و شوی مغزی

روزنامه “دیلی میل” چاپ بریتانیا در ماه ژوئیه ۲۰۱۵ میلادی گزارش داد “داعش” ویدیویی منتشر کرده که در آن گروهی از کودکان در یونیفرم نظامی ۲۵ سرباز حکومت سوریه را در برابر جمعیت زیادی در شهر باستانی پالمیرا در سوریه تیرباران می کنند. بعد از این، سه ویدیوی دیگر از کودکانی که برای انجام عملیات به اسارت گرفتن و تک تیراندازی آموزش می بینند منتشر شد.
داعش از کودکانی که در مدارس معمولی در مناطق نفوذش مشغول تحصیل هستند سربازگیری می کند و این کودکان با دریافت شیرینی و شکلات و اسباب بازی برای حضور در مدارس داعش مورد تشویق قرار می گیرند.
پدر یکی از دانش آموزان در شهر رقه، پیشتر، در گفت و گو با “الشرق الاوسط” از طریق واتس اپ گفته بود “بچه ها را به مدرسه نمی فرستیم، برای اینکه نمی خواهیم (داعش) آنها را شست و شوی مغزی دهد.”

اثرات تبلیغات “داعش” بر آینده کودکان مشهود است؛ عمار حسین یکی از افراد تندروی وابسته به داعش، اخیرا در گفت و گو با “رویترز” گفت که او در سن چهارده سالگی به گروه القاعده پیوسته است. وی با گذشت هفت سال اکنون اعتراف می کند که به بیش از ۲۰۰ زن از اقلیت های مذهبی در عراق تجاوز جنسی کرده و حدود ۵۰۰ نفر را کشته است.
بنابراین، مورد اخیر گویای این است که برنامه ریزی دقیق برای ادغام دوباره کودکانی که در زیر سایه “داعش” بزرگ می شوند نیاز مبرم قلمداد می شود. ایجاد مراکز بازپروری کودکانی که گرفتار تندروی شده اند به ویژه در کشورهایی مثل سوریه وعراق ضروری است تا بدین وسیله بتوان از شکل گیری موج جدیدی از جوانان افراطی تروریست اجتناب نمود.