نشست ائتلاف گروه های مخالف و انقلابی سوریه در استانبول ترکیه – ۹ نوامبر ۲۰۱۳ – عکس از آژانس عکس اروپا
این اولین تلاش جدی برای ترسیم آینده سوریه است، و اولین کنفرانس مخالفان سوری است که با خواسته ای رسمی و بین المللی برگزار می شود که برخاسته از کنفرانس اخیر وین و حامیان آن، از جمله روس ها است.
در ریاض نمایندگانی از گروه های مختلف نظامی و غیر نظامی، سنی، علوی، دروزی و مسیحی جمع می شوند و البته مهم ترین بازیگران، مانند «داعش» و «جبهه النصره» در آن حضور نخواهند داشت.
آن چه از همه شرکت کنندگان در نشست انتظار می رود، توافق است، تا تشکیل دولت انتقالی ظرف شش ماه آغاز شود به طوری که کشور را برای مدت یک سال و نیم اداره کند و پس از آن صندوق های رأی گیری باز شوند.
کنفرانس ریاض اولین گام برای متقاعد ساختن مخالفان جهت قدم برداشتن در مسیر طرح حل و فصل مسالمت آمیز است که قرار است به سلطه بشار اسد پایان دهد، و حمایت بین المللی برای پاکسازی کشور از شبه نظامیان ایران و داعش و دیگر سازمان های تروریستی را بسیج کند. اگر چه به نظر می رسد هدف کنفرانس افسانه ای باشد، و مأموریت آن غیر ممکن باشد، اما مخالفان باید عاقلانه فکر کنند.
هر چند تمامی شرکت کنندگان در کنفرانس ریاض، از مخالفان واقعی نظام نیستند، بلکه در لیست آن ها شخصیت هایی را می بینیم که خود را «مخالفان مستقل» نامیده اند، و ما می دانیم که برخی از آن ها وابسته به ایران و نظام بشار اسد هستند. «انعطاف پذیری» در لیست دعوت شدگان نشان می دهد که برخی افراد وابسته به ایران، به عنوان یکی از الزامات توافقی است که در کنفرانس اخیر وین بر آن توافق شد و از عربستان سعودی خواسته شد کنفرانس مخالفان را برگزار کند. گمان می کنم که این تیم ایران در نشست ریاض نقش اسب تروا را بازی کند، تا با طولانی کردن بحث و جدل و خراب کردن کنفرانس، توافق مورد انتظار را از خط خارج کند.
پیش از این مشاهده کردیم که ایران در کنفرانس وین به ایده دولت جایگزین اسد، بر گفتن جمله «نه» پافشاری می کرد، با وجود این که این ایده به معنای دور کردن اسد نبود بلکه برای کاهش صلاحیت های او، در نظامی مشابه نظام در عراق بود به طوری که رئیس جمهور صلاحیت های بسیار محدودی داشته باشد و نخست وزیر و پارلمان صلاحیت های بیشتری داشته باشند.
در این جا چالش پیش روی مخالفان واقعی بسیار بزرگ تر است، آن هم نه تنها برای رسیدن به تفاهم میان خود، بلکه عدم لغزش در بازی خرابکاری است که توسط نمایندگان ایران، که لباس مخالفان را به تن کرده اند، انجام می شود.
اما اینکه چرا مخالفان، و در رأس آن ها «ائتلاف ملی»، باید در طرح تغییر جزئی شرکت کنند، به همین دلیلی است که ایران آن را بازی می کند، یعنی خراب کردن طرح ایرانی روسی است که می گوید، مخالفان ناتوان تر از آن هستند که بر روی جایگزینی برای اسد به توافق برسند. اگر مخالفان موفق شوند اختلافات خود را کنار بگذارند، و به راه حل های عملی برای تشکیل دولت دست یابند، ما به زمان اجرا خواهیم رسید، و طرح ایران محاصره خواهد شد، و در این صورت پیش بینی می شود روسیه نیز از ائتلاف کنونی خود بیرون برود.
اگر مخالفان توافق کردند و با یکدیگر برای تسریع اجرای قطعنامه ژنو همکاری کردند، چیزی را از دست نخواهند داد، اما اگر با یکدیگر به رقابت پرداختند و شکست خوردند، بازنده خواهند بود، زیرا در این صورت قدرت های بزرگ به جای آن ها تصمیم خواهند گرفت.
