رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه - عکس از رویترز

رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه – عکس از رویترز

ترکیه تنها قدرت منطقه ای با نفوذ است که واقعا می تواند دولت سوریه را سرنگون کند، گروه های تندرو در سوریه را تحت فشار قرار دهد و از دولت عراق حمایت کند و اقلیم کردستان را مورد محافظت قرار دهد. به رغم همه اینها، آنکارا تاکنون از هر گونه اقدامی در این زمینه خودداری کرده است. در نتیجه، رژیم اسد در سه سال متوالی همچنان به ویرانگری و قتل عام مردم ادامه داده است.

این در حالی است که گروه های تندرو هم گسترش بیشتری می یابند و اقلیم کردستان همچنان از حمایتی برخوردار نیست.

پس چرا آنکارا از ایفای نقشی قاطع خودداری می کند و منطقه را در اختیار دیگران قرار می دهد – آیا از مداخله نظامی بیم دارد؟

سوریه با ترکیه مرز مشترک دارد و آنچه در آنجا رخ می دهد بر امنیت ترکیه بیش از عربستان سعودی، کشورهای خلیج و یا ایران اثر می گذارد. در همین حال، ترکیه بیش از این کشورها درباره اینکه وارد عمل شود تردید دارد.

ایران اعضای سپاه پاسداران را برای جنگ در کنار رژیم اسد اعزام کرده و به آن پول، سلاح و تجهیزات می دهد. اما حمایت دولت ترکیه محدود و محتاطانه بوده به طوری که این کشور تنها مرزهایش را به روی جنگجویان باز کرده و به آنها کمک های محدود سیاسی و نظامی داده است.

ترکیه در حمایت از انقلاب سوریه موضعی سیاسی اتخاذ کرده اما از مداخله وسیع نظامی خودداری کرده است و بدین ترتیب همسایه اش را در معرض مداخله قدرت های منطقه ای و بین المللی قرار داده و به آنها اجازه داده به ضرر منافع ترکیه و مردم سوریه به مداخله بپردازند.

اگر ترک ها بر اساس تهدیدات مکرر خود اقدام کرده و به سرنگونی رژیم اسد کمک کرده بودند، آنکارا به صورت مرکزی در می آمد که راه حل های بعدی در آن مدیریت می شود و آشوب های کنونی را شاهد نبودیم.

هیچ کشوری نمی تواند با ترکیه درباره حقش برای مداخله مجادله کند چرا که ترکیه بزرگ ترین همسایه سوریه و نزدیک ترین به اکثریت سنی مذهب این کشور و نیز اقلیت علوی آنست؛ و این جدای از ارتباطات تاریخی و اقتصادی بین دو کشور است.

ترکیه برای مداخله نیازی به دلیل ندارد، و اگر تصمیم بگیرد اقدام کند از حمایت گسترده بین المللی و محبوبیت وسیع در جهان اسلام برخوردار خواهد شد. رژیم سوریه بارها علیه ترکیه اقدام کرده است.

این رژیم به خاک ترکیه با خمپاره حمله کرده است، یک هواپیمای جنگنده ترکیه را ساقط کرده، چندین فعال سوری را از داخل خاک ترکیه ربوده، و چندین شهروند ترکیه را در داخل سوریه به قتل رسانده است.

آیا ممنوعیت قانونی برای ممانعت از ترکیه برای اقدام وجود دارد؟ آمریکا به دمشق – که اعلام کرد فعالیت های ائتلاف بین المللی در حریم هوایی خود را نقش حاکمیتش می داند – واکنش نشان داد و گفت که دیگر رژیم مشروعی در سوریه بر سر کار نیست و اگر مقامات محلی نتوانند از شهروندان این کشور دفاع کنند و یا نخواهند، هر کشوری حق دارد از آنها دفاع کند.

ائتلاف بین المللی پس از آنکه گروگان های آمریکایی و بریتانیایی به قتل رسیدند به مداخله پرداخت. ائتلاف این قتل ها را دستاویزی کافی برای پیگرد گروه های مسلح بدون نیاز به موافقت مقامات سوریه و یا شورای امنیت سازمان ملل دانست.

ترکیه میلیونها سوری را که از هنگام آغاز انقلاب به این امید که آنکارا آنها را نجات دهد، پرچم ترکیه را برافراشتند، سرخورده کرده است. این کشور همچنین موجب خشم میلیونها عرب شده که اکنون پس از بی اثر شدن وعده های ترکیه به سراغ فرانسه و بریتانیا رفته اند.

ایران از عدم واکنش ترکیه بهره گرفته و چهره آنرا در میان عرب ها تیره کرده است. حسین امیرعبداللهیان معاون وزیر خارجه ایران با توهین به ترکیه مدعی شده است که دولت ایران به آنکارا درباره هرگونه عملیات نظامی زمینی در سوریه و درباره هرگونه اقدامی که بتواند به تغییرات رادیکال در آنجا منجر شود، هشدار داده است.

قدرت نظامی ترکیه، اگر نتواند سوری ها را که ۲۵۰ هزار نفر آنها کشته شده اند، نجات دهد، چه فایده ای دارد؟ چرا ترکیه عضو ائتلاف غربی ناتو است در حالی که نمی تواند مناقشه ای منطقه ای را در مرزهای خودش حل و فصل کند؟

چرا آنکارا در قبال مداخله آشکار ایران در سوریه که همسایه ترکیه است، ساکت نشسته است؟ ترکیه در دهه ۱۹۹۰ میلادی حافظ اسد رییس جمهور وقت سوریه را با اعزام تانک هایش به گذرگاه مرزی باب الهوا مرعوب کرد. در نتیجه، اسد به سرعت عبدالله اوجالان چهره مخالف تحت تعقیب ترکیه را تحویل داد. اکنون آنکارا به تهدیدات کلامی بسنده می کند در حالی که هزاران سوری و ده ها تبعه ترکیه در حال کشته شدن هستند.