شاهزاده محمد بن سلمان به هنگام استقبال از فرانسوا اولاند رئیس جمهور فرانسه طی سفر قبلی وی به ریاض – عکس از الشرق الأوسط

شاهزاده محمد بن سلمان به هنگام استقبال از فرانسوا اولاند رئیس جمهور فرانسه طی سفر قبلی وی به ریاض – عکس از الشرق الأوسط

پوشیده نیست که در مجموع، مواضع دیپلماسی عربستان سعودی در مسائل خاورمیانه با مواضع دیپلماسی فرانسه همسو است. این جدای از این است که پاریس تقریباً در حال حاضر نزدیک ترین پایتخت اروپایی است که از نظر سیاسی با ریاض همگرایی دارد. اگر «ماه عسلی» که در روابط بین دو کشور وجود دارد را به آن اضافه کنیم، و این توصیف یکی از مقامات فرانسوی از روابط بین دو کشور در گفتگوی روز گذشته خود با روزنامه ما بود، سفری که شاهزاده محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد عربستان به پاریس انجام داد و امروز به پایان می رسد، دارای یک پیام سیاسی بسیار با اهمیت برای فرانسوی ها است، و آن این است که عربستان سعودی به اندازه ای که به تقویت همبستگی اتحاد سیاسی و تاریخی خود با فرانسه علاقمند است، که در همکاری نظامی، اقتصادی و صنعتی مثبت بین دو کشور منعکس شده است؛ مواضع محکم خود درباره مسائل کلیدی در منطقه را در محتوای این سفر در نظر نگرفته و نخواهد گرفت.

روابط جدید عربستان – فرانسه در سه محور اساسی خلاصه می شود؛ اولین محور، وجود رهبری جدیدی در کشور است که تلاش می کند افق های جدیدی در روابط با کشورهای اروپایی بگشاید، و روابط را از سطح «روابط نزدیک» به «روابط استراتژیک» بالا می برد. حتی اگر این روابط «بسیار خوب» باشند، چه مانعی دارد که در آینده نزدیک به «ممتاز» تبدیل شوند؟ دومین محور این است که مواضع فرانسه که بسیار نزدیک به دیپلماسی عربستان سعودی است، به طوری که تقریباً به ندرت ممکن است به اختلاف برسد، تشکیل دهنده زمینه ای سخت ، و قاعده اصلی است که اصل پیوند روابط به شکل قوی تر، از آن آغاز می شود. شاید یکی دیگر از موضع گیری های فرانسه، ابتکار لوران فابیوس، وزیر خارجه این کشور، در مورد مسئله فلسطین بر اساس راه حل تشکیل دو کشور با پایتختی قدس با توجه به قطعنامه های ۲۴۲ و ۳۳۶ باشد. اما سومین و اساسی ترین محور این سفر، این است که عربستان سعودی در حال حرکت به همگرایی اقتصادی با یک متحد تاریخی مانند فرانسه است. ریاض به شرکای اقتصادی از متحدان خود نیاز دارد، و شکی نیست که فرانسویان در صف اول این متحدان بزرگ هستند که عربستان سعودی علاقمند است همان گونه که با آنها همگرایی سیاسی دارد، همگرایی اقتصادی نیز داشته باشد.

روز گذشته مجری شبکه «فرانس ۲۴» از من درباره قیمتی که عربستان سعودی برای این نزدیکی با فرانسه پرداخت خواهد کرد سؤال کرد، پاسخ من این بود که عربستان سعودی چیزی به عنوان «چک سفید» ندارد که به این کشور یا آن کشور تقدیم کند، و با این روش قدیمی که هیچ سودی ندارد معامله نمی کند. هنگامی که ریاض یک شریک اقتصادی را بیابد که محصولی با کیفیت عالی و فوق العاده به او بدهد، و خود هم به آن نیاز داشته باشد، به طور یقین این هم پیمان بهترین شریک برای او خواهد بود، اما اگر این معامله یا آن معامله برای هر دو طرف سودی نداشته باشد و هر دو از آن برنده بیرون نیایند، برای آن ها دیر یا زود زیان آور خواهد بود، محافل فرانسوی این امر را کاملاً درک می کنند، و به نگرش عربستان سعودی احترام می گذارند. نگرشی که بر مبنای ایجاد استراتژی روابط دراز مدت و دائمی و پایدار بنا شده است، نه بر اساس تاکتیک زمانی که برای مدتی کوتاه برنده می شود و پس از آن می بازد.

شاید نوع توافقاتی که روز گذشته بین دو طرف به امضا رسید تأکیدی بر این سیاست باشد. چرا که این توافقنامه ها تنها جوهر روی کاغذ نیست، بلکه توافقنامه هایی اجرایی هستند و در نهایت سود آن ها برای هر دو طرف خواهدبود، و تنها به سود یک طرف و به حساب طرف دیگر نخواهد بود.

بازدید کنونی عربستان از طرف فرانسوی ، این پیام دیپلماسی واضح و روشن را می فرستند که ریاض با متحد همگرای خود، بر پایه تضمین مواضع سیاسی تا ابد برخورد نمی کند، زیرا شرایط منطقه ای و بین المللی برای تقویت اتحاد استراتژیک بین دو کشور مناسب است، و این چیزی است که به شکل گیری بار استراتژیک آینده، برای رفتن به مواضع مشترک و قوی تر به مسائل کلیدی در منطقه کمک می کند ، که برای مدتی طولانی معلق مانده اند و شاید زمان آن فرا رسیده باشد که این ائتلاف آن را از دایره انجماد خارج کند.