محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران - عکس از خبرگزاری فرانسه

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران – عکس از خبرگزاری فرانسه

روز پنجشنبه ۳ ژوییه، در آستانه آغاز دور نهایی مذاکرات هسته ای ایران در وین، وزیر امور خارجه ایران، جواد ظریف، با انتشار پیامی ویدیویی در یوتیوب و صفحه فیسبوک خود پیامی قاطعانه و مدبرانه در خصوص مواضع ایران برای سیاستمداران و افکار عمومی ارسال کرد.

این پیام ویدیویی که در آن ظریف به زبان انگلیسی سخن می گوید، با زیرنویس هایی به زبان های انگلیسی، عربی، روسی، آلمانی و فرانسوی در حساب کاربری شخصی وی در یوتیوب به اشتراک گذاشته شده است.

متن این پیام که بسیار هوشمندانه و صنعت گرانه نگاشته شده لحنی آشتی جویانه و در عین حال عناصری تهدید آمیز دارد که ضمن برانگیختن عواطف و احساسات شنونده، جنبه ای شخصی و خودمانی به این پیام می دهد. این ویدیو با تصاویری اساطیری و پرشکوه از ساختمان تاریخی وزارت امور خارجه در تهران آغاز می شود و پایان می پذیرد. طی این ویدیو جواد ظریف در باغ وزارتخانه با چهره ای آرام و جدی درباره پیشینه و حواشی برنامه هسته ای ایران و تحریم ها سخن می گوید و درخصوص موضع ایران اتمام حجت می کند.

در این پیام ظریف ضمن انتقاد از سیاست های دولت بوش اشاره می کند که مسئله هسته ای ایران می توانست زودتر و در سال ۲۰۰۷ به نتیجه برسد ولی کسی حرفهای وی مبنی بر اینکه “ایرانیان به فشار حساسیت دارند” را باور نکرده است. وی ضمن اذعان به این امر که تحریم ها فلج کننده و حتی کشنده بوده اند متذکر می شود که این فشارها منجر به توقف برنامه هسته ای ایران نشده و تاثیری بر پیشبرد اهداف این کشور برای دسترسی به این فناوری نداشته اند. وی در ادامه موضع گیری غرب را بازی “شاهین و قمری” می خواند که بر “عدم توازن” و “نابرابر بودن” مناسبات سیاسی بین ایران و غرب اشاره دارد.

ظریف ضمن انتشار این ویدیو، که عنوان «ما می توانیم تاریخ ساز باشیم» را برای آن برگزیده، در صفحه فیسبوک خود از فضاسازی رسانه های غربی گله کرده و نسبت به آن هشدار داده است. وی می نویسد: «با توجه به پیچیدگی و به هم پیوستگی موضوعات متعددی که برای رسیدن به تفاهم جامع باید مورد توافق قرار گیرند واقعا دشوار است نتیجه مذاکرات را پیش بینی کرد و گمانه زنی های برخی رسانه ها به ویژه در غرب را نباید چندان جدی گرفت چون بیشتر از تحلیل و خبررسانی تلاششان برای فضاسازی و تاثیرگذاری بر مذاکرات است.»

این ویدیو ظرف چند ساعت بیش از ۲۵ هزار بازدید داشته است و مورد توجه افکار عمومی در ایران و خارج از ایران و نیز برخی سیاستمداران قرار گرفته است. بسیاری کاربران ایرانی با ثبت پیام های مشفقانه و مشوقانه در صفحه فیسبوک وی حمایت خود از سیاست های وی و اقدامش در جهت انتشار این ویدیو را ستوده اند و نسبت به نتیجه مذاکرات ابراز خوشبینی کرده اند.

گروه دیگری از ایرانیان هم از مصائبی که برنامه هسته ای برایشان ایجاد کرده گله و شکایت کرده اند و با ذکر مصایبشان نوشته اند که نمی خواهند هزینه های بیشتری برای این سیاست ها بپردازند.

برخی کاربران انگلیسی زبان نیز پیام هایی ذیل این ویدیو در یوتیوب منتشر کرده اند و سخنان ظریف را “روشنگرانه و آگاه کننده” دانسته اند.

الن ایر سخنگوی فارسی زبان وزارت امور خارجه آمریکا نیز روز پنجشنبه با انتشار پیامی از کاربران ایرانی صفحه فیسبوک خود در باره معنی اصطلاح «بازی شاهین و قمری» در سخنان ظریف سوال کرده است.

اغلب اعضای کابینه دولت روحانی که به دولت «اعتدال و قانون مداری» شهرت یافته نه تنها اعضای فعال شبکه های اجتماعی هستند بلکه به اهمیت نفوذ و تاثیر رسانه های جدید بر افکار عمومی و نقش سازنده آن ها در حوزه سیاست و دیپلماسی به خوبی واقف اند.

امروزه اهالی سیاست و رسانه به خوبی آگاهند که دیگر برنده منازعات بین المللی در میادین جنگ و نشست های دیپلماتیک معین نمی شوند بلکه این رسانه ها هستند که تصویر می کنند که برنده چه کسی است و با انعکاس دستکاری شده اتفاقات واقعیت های واروونه می سازند. امروزه این مساله که افکار عمومی جهان کدام طرف را برنده یا بر حق بپندارند دلالت های شگرفی بر قدرت مانور و منافع بلند مدت طرفین دارند.

چنانچه که جنگ عراق بدون تبلیغات گسترده رسانه ای و قانع کردن افکار عمومی در جهان به ویژه در آمریکا و انگلستان انجام پذیر نمی بود و حتی اینکه اکنون در عراق چه می گذرد و نیز پیروزی یا شکست آمریکا در عراق موضوعیت و اهمیت ندارد؛ بلکه مهم این است که رسانه ها آمریکا را پیروز این جنگ معرفی می کنند و همین مسئله برای تحت تاثیر قرار دادن مناسبات سیاسی کافی است.

با اینکه جنگ رسانه ای ایران و غرب سال ها است که از بعد از انقلاب اسلامی در جریان است؛ ولی «جنگ نرم» رسانه ای پیرو سیاست های تهاجمی دولت بوش و بعد از وقایع ۱۱ سپتامبر آغاز شده است. جنگی بر سر «افکار و قلب های مردم» که سلاح هایش رسانه های جدید هستند. حال گویی ظریف می خواهد یک تنه با این ویدیو به تقابل با حجم انبوه تبلیغات پیرامون این مسئله در رسانه های غربی برخیزد و اشاره وی به «فضاسازی رسانه های خارجی» ضمن انتشار این ویدیو خود گواهی بر همین امر است.

این اولین بار در تاریخ سیاسی ایران است که تبلیغات گسترده رسانه ای که همواره چهره ای برحق از سیاست های سلطه طلبانه غرب نشان می داد در دولت روحانی با تقلاهایی از سوی سیاستمداران ایرانی رو به رو می شود که در تلاش اند با تصویر سازی رسانه ای با قدرت و تفوق غرب مبارزه و راه را برای فعالیت های دیپلماتیکشان هموار کنند.

جواد ظریف ۷ ماه پیش و در آستانه مذاکرات ژنو نیز ویدیوی مشابهی با عنوان «پیام ایران: راهی به جلو وجود دارد» به انگلیسی و زیرنویس به پنج زبان منتشر کرده بود.