دو نهاد مهم در بازار نفت-سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) و آژانس بین‌المللی انرژی- روز پنجشبنه و جمعه اولین گزارش ماهانه خود در سال ۲۰۱۹ را منتشر کردند. از میان این دو گزارش می‌توان بسیاری از نگرانی‌های موجود بر سیاست‌های نفت سال را دید.
برای من پس از مطالعه این دو گزارش روشن شد که چهره سال ۲۰۱۹ تاکنون برای همه نامشخص است. همه از خیلی مسائل نگرانند چرا که اکنون بازار از عواملی خارج از اراده تولیدکنندگان متأثر است که بیشتر آنها رنگی ژئو سیاسی یا اقتصادی محض دارند.
اولین عامل جنگ تجاری میان ایالات متحده و چین است. عامل دوم روشن نبودن وضعیت بریتانیا در برابر خروج از اتحادیه اروپا و سوم سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی در جهان است و اثر آنها بر بازار ارز و بورس. عامل چهارم رشد اقتصادی جهان است. این در خصوص عوامل غیرنفتی، اما عوامل نفتی روشن و مشخص هستند و به همین دلیل کسی نگران آنها نیست چرا که تحت کنترل‌اند. مثلاً موضوع افزایش تولید خارج از اوپک را داریم که برای مدیریت خطرات آن، اوپک و متحدانش تصمیم گرفتند که توافق کاهش تولید را برای امسال تمدید کنند که براساس آن تولید خود را ۱٫۲ میلیون بشکه در روز بکاهند.
پیش‌بینی می‌شود بیست و چهار عضو پیمان معروف به (اوپک+) به زودی در ماه آوریل گردهم بیایند تا توافق را بازبینی کنند با احتمال تمدید آن تا پایان سال یا افزایش مقدار کاهش. دبیرخانه عمومی اوپک در گزارش ماهانه اخیرش به اهمیت ادامه توافق تا بیشترین مدت زمان ممکن اشاره کرده به این دلیل که سیاست‌های پولی امسال هزینه وام را بالا نمی‌برند و این بدین معنی است که تولید خارج از اوپک افزایش می‌یابد.
اوپک در گزارشش پیش‌بینی می‌کند، رشد تولید کشورهای خارج از اوپک به ۲٫۶ میلیون بشکه در روز می‌رسد و این رشد نسبتاً بالایی است که ایالات متحده، روسیه، کانادا و قزاقستان آن را رهبری می‌کنند (روسیه و قزاقستان در اتحاد اوپک+ عضو هستند). نکته عجیب مسئله این است که تولید روسیه براساس گزارش آژانس انرژی بین‌المللی نسبت به ماه دسامبر افزایش یافت و به حد ۱۱٫۵ میلیون بشکه در روز رسید. این در حالی است که اوپک سقف تولیدش را بسیار زیاد کاهش داد.
هیچ‌کسی نمی‌داند چه زمانی روسیه به مقدار زیادی تولیدش را کاهش می‌دهد، اما این مسئله تازه‌ای نیست. در سال ۲۰۱۷ روسیه تولیدش را خیلی کاهش نداد تا در اواسط سال. شاید شرکت‌های روسی منافع مالی و سودی دارند که مانع از این بشود خیلی سریع با تصمیم کاهش تولید همراه بشوند.
به‌طور کلی اوپک پیش‌بینی می‌کند، در سال ۲۰۱۹تقاضا برای خرید این مجموعه روزانه حدود ۹۰ هزار بشکه در روز نسبت به سال ۲۰۱۸ کاهش یابد و به روزانه ۳۰٫۹ میلیون بشکه برسد.
در حقیقت عرضه و تقاضا آنگونه که معامله‌گران و بازرگان و تجلیل‌گران گمان می‌کنند، بد نیست. دو سال پیش با ذخیره اضافی به میزان ۳۶۰ میلیون بشکه طی پنج سال در مخازن کشورهای صنعتی عضو سازمان همکاری و توسعه مواجه بودیم. اما امسال با اضافه ذخیره در حدود ده درصد این رقم آغاز می‌کنیم و این افزوده را اگر اعضای اتحاد (اوپک+) به توافق کاملاً پایبند باشند، می‌توان در زمان مناسب کاهش داد.
امسال و به خصوص در شش‌ماهه اول با توجه به قیمت‌های پایین نفت نسبت به سال گذشته، به شکل معقولی رشد خواهد کرد.
در زمینه تقاضا، اوپک پیش‌بینی می‌کند در سال ۲۰۱۹، ۱٫۳ میلیون بشکه در روز افزایش یابد و آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی رشدی در حدود ۱٫۴ میلیون بشکه در روز را دارد. هر دو رقم در این شرایط اقتصادی و سیاسی که جهان در آن قرار دارد، واقعاً دلگرم کننده‌اند.
چین عامل اصلی است که اطرافش را ابهام بزرگی فراگرفته است. اگر چین عطسه کند، بازارهای نفتی دچار زکام شدید می‌شوند چرا که چین بزرگ‌ترین وارد کننده نفت در جهان است.
تاکنون اوضاع چین خیلی امیدوار کننده نیست، چرا که پیش‌بینی‌های بانک جهانی یا پیش‌بینی‌ها مراکز پژوهشی در چین یا شرکت‌های نفتی چین همه خبر از کاهش سرعت رشد اقتصاد چین در سال ۲۰۱۹ می‌دهند. اما بیانیه‌های صادره نشان از رشد واردات نفت توسط چین از دسامبر تا سقف متوسط ۱۰٫۵ میلیون بشکه در روز دارند. این دومین بار در تاریخ چین است که وارداتش به این مقدار می‌رسند.
واضح است که افزایش واردات نفت توسط چین یکی از نشانه‌های رشد اقتصادی در آن جاست، پس چگونه می‌توان کاهش سرعت رشد اقتصادی و افزایش واردات نفتی اخیر را تفسیر کرد؟ تفسیر معقولی برای این وضعیت وجود دارد که آژانس پلاتس برای قیمت گذاری نفت در گزارشی که گروه پژوهشگران تهیه کرده‌اند ارائه کرده‌است. در این گزارش آمده که بیشترین مقدار نفت وارداتی روانه انبارها می‌شود چرا که قیمت‌های پایین نفت در حال حاضربه ذخیره کردن فرامی‌خوانند.
اگر یکی از ما رئیس شرکت نفتی چینی بودیم همین کار را می‌کردیم. مسئله خطر آمریکایی بر نفت ایران نامشخص است و با کاهش تولید اتحاد اوپک+ قیمت‌ها در سال ۲۰۱۹ افزایش می‌یابند. خلاصه اینکه هنوز زود است جهت بازارها را تشخیص داد به همین دلیل اتحاد اوپک+ باید برای برداشتن گام بعدی در آوریل هوشیار باشد.
مطالب جدید
