هوشیار زیباری، وزیر امور خارجه عراق – عکس از اسوشیتدپرس
سوسن ابوحسین، قاهره – الشرق الاوسط – در حالی که گروه دولت اسلامی عراق و شام (داعش) در حال پیشروی در شمال و غرب عراق است، سوال اصلی این است که دولت عراق چگونه با این بحران مقابله خواهد کرد؟
هوشیار زیباری، وزیر امور خارجه عراق، در گفت‌وگوی تلفنی با الشرق الاوسط تاکید کرد که نیروهای امنیتی عراق با همکاری نیروهای امنیتی تحت فرمان اقلیم کردستان، شرایط را به کنترل خود درآورده اند.
زیباری با پذیرفتن شکست روز سه شنبه نیروهای مستقر در موصل گفت، دولت عراق به رهبری نوری المالکی از ایالات متحده و کشورهای عربی و اروپایی درخواست کمک کرده است.
الشرق الاوسط: آیا برای مقابله با اتفاقاتی که در عراق رخ داده، نیاز به مداخله نیروی خارجی است؟
هوشیار زیباری: این نیروهای مسلح عراق و خود مردم عراق هستند که باید این شرایط را مدیریت کنند. آنچه اتفاق افتاده نتیجه شکست بزرگ نیروهای ارتش مستقر در موصل است که بدون هیچ مقاومتی متواری شدند و سلاح و تجهیزات خود را هم در منطقه باقی گذاشتند. این اتفاق بسیار بدی برای اعتبار عراق در میان کشورهای دیگر و کشورهایی است که ارتش عراق را تجهیز کرده اند.
آیا عراق توانایی کنترل شرایط را دارد؟
شرایط اصلا خارج از کنترل نیست. دولت دست به اقدام زده تا بلافاصله مسیرهای نفوذ را ببندد و آنها را از مناطقی که اشغال کرده اند خارج کند، خصوصا این که سازمان داعش با نیروهای نقشبندیه و برخی گروه های تندروی اسلامی و سران بعث ارتش سابق [در دوره صدام حسین] همکاری دارد. اتفاق خطرناکی که رخ داد رفتار مردم موصل و استان های سنی نشین بود که حالتی از رعب و وحشت در میان نیروهای ارتش به وجود آورد و به شکست آنها منجر شد. مسئولان دولت عراق با همکاری نیروهای پیش‌مرگ [نیروهای امنیتی اقلیم کردستان] در تلاش برای جلوگیری از بدتر شدن اوضاع هستند.
آیا عراق از واشنگتن درخواست انجام عملیات نظامی برای کمک به کنترل شرایط کرده است؟ آیا نخست وزیر نوری المالکی از ایالات متحده خواسته در مناطق تحت کنترل داعش حملات هوایی انجام دهد؟
در حال حاضر همکاری نظامی بین عراق و ایالات متحده در جریان است، خصوصا در زمینه تسلیحات و مهمات، آموزش نیروها و مبارزه با تروریسم. به هر حال، عراق از همه کشورهای دوست درخواست کمک کرده است: کشورهای عربی و دیگر کشورهایی که نسبت به موقعیت امنیتی در عراق حساسیت دارند.
طی سال های اخیر، عراق بارها در مورد بحران سوریه و تبعات آن برای عراق و خصوصا تاثیر آن بر شهرهای موصل، صلاح الدین و تکریت هشدار داده است. متاسفانه حرف ما به گوش کسی نرسید و اتفاقی که افتاده از هر جهت اتفاق بدی است. به هر حال، در نا امیدی بسی امید است؛ شرایط پیش آمده ممکن است به همکاری و درک بیشتر بین مسئولان امنیتی برای جلوگیری از تهدیدهای قریب الوقوع و حل اختلافات سیاسی در چارچوب قانون اساسی و راه حل های سیاسی منجر شود. سوالی که باقی می ماند این است: آیا در این رابطه به موفقیت می رسیم یا خیر؟ پاسخ این است که شکستی که شاهد آن هستیم جزئیات زیادی دارد.
این شکست را چطور می بینید؟
اتفاقی که افتاده است شبیه به اتفاقی است که در رده های مختلف نیروهای مسلح عراق در زمان حمله نیروهای امریکایی به عراق رخ داد. در آن زمان، سران نظامی یونیفورم های خود را در آوردند، لباس غیرنظامی پوشیدند و به خانه هایشان رفتند. آنها سلاح و تجهیزات خود را هم جا گذاشتند و برخی موقعیت های استراتژیک را تخلیه کردند.
شرایط را در مناطق درگیری چطور می بینید؟
شرایطی که امروز شاهد آن هستیم، بهتر شده و نیروهای ارتش عراق و واحدهای جدید به سمت سامرا و پالایشگاه بیجی [در جاده اصلی موصل و بغداد] پیشروی کرده اند. آنها همچنین در اطراف شهرهای موصل و تکریت علیه مواضع این گروه های تروریستی دست به عملیات زده اند. این یک نمونه همکاری بسیار خوب بین بغداد و دولت اقلیم کردستان برای به دست گرفتن کنترل موصل است. کنترل این مناطق باید بار دیگر به دست دولت بیفتد و امنیت برقرار شود.
آیا ارتش عراق توانایی آنرا دارد؟
می پذیریم که برخی واحدهای ارتش مستقر در موصل شکست خوردند، اما ما در ارتش عراق بالاترین سطح توانایی و استواری را داریم. نیروهای ویژه، واحدهای ضدتروریسم و نیروهای مسلح دیگر ما بهترین آموزش ها را دیده اند.
ایالات متحده چگونه جنگ علیه ترورسیم در عراق را حمایت می کند؟
هماهنگی و همکاری نظامی و امنیتی با ایالات متحده در حوزه های مختلف اطلاعاتی، پشتیبانی لجستیکی، آموزش و تجهیزات در جریان است.
شرایط انسانی در مناطق درگیری به چه شکل است؟ آیا نخست وزیر برای حمایت از غیرنظامیان و جبران اتفاقات رخ داده دست به اقدام خواهد زد؟
همه با هم ایستاده ایم و تلاش داریم کشور را از تهدیدی که ناگهان به جان همه افتاده نجات دهیم. بعد انسانی بحران بسیار اهمیت دارد: حدود۴۰۰ هزار نفر موصل را ترک کرده و به کردستان رفته اند. ما با دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل در ارتباط هستیم و این دفتر برنامه ای برای کمک به شهروندان دارد.
آیا برای مقابله با خطری که در حال حاضر عراق را تهدید می کند، از کشورهای عربی هم درخواست کمک کرده اید؟
نشست وزیران کشورهای عربی-اروپایی که در یونان برگزار شد به اتفاق آرا بیانیه ای را در حمایت از عراق صادر کرده است. این بیانیه به شدت حملات تروریستی انجام شده که به کشتار و آوارگی مردم منجر شده را محکوم می کند. این بیانیه همچنین از همه نیروهای دموکراتیک در عراق می خواهد تا با همکاری هم و در راستای قانون اساسی عراق، بحران امنیتی پیش آمده را حل کرده و به خواست مردم عراق برای داشتن دولتی که بر اساس روند دموکراتیک انتخاب شده احترام بگذارند.
بیانیه وزرا خواستار برقراری مجدد امنیت در استان های موصل و نینوا است و از همه نیروهای دموکراتیک عراق می خواهد در این راستا تلاش کنند. موضع اتحادیه عرب هم کاملا مشخص است و کشورهای عربی حامی عراق و مواضع آن هستند. عربستان سعودی، کویت، مصر و امارات متحده عربی همه آمادگی خود را برای کمک به عراق در شرایط سخت اینچنینی اعلام کرده اند.
