از چپ به راست: هرمان وی رامپوی، رییس شورای اتحادیه اروپا، جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، و کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا، در بروکسل – آژانس خبری فرانسه
وزارت خزانه داری ایالات متحده آمریکا روز جمعه هفتم شهریور اعلام کرد تحریم های جدید علیه افراد، شرکتها و بانک های ایرانی اعمال می کند. این وزارتخانه نقض تحریم های جاری علیه ایران از سوی این افراد و شرکت ها را سبب این تصمیم اعلام کرد.
براساس بیانیه وزارت خزارنه داری آمریکا، این تحریم ها ۲۵ شخص و شرکت از جمله شرکت های هواپیمایی، کشتیرانی و بانک های ایرانی را شامل می شوند. نقش این افراد و شرکت ها در برنامه موشکی و هسته ای، دور زدن تحریم ها و همچنین حمایت از تروریسم دلیل وارد شدن اسامی آنان در فهرست تحریم ها اعلام شد.
اعمال این تحریم ها در حالی اعلام می شود که که ایران و گروه ۱+۵ در حال مذاکره برای حل و فصل مناقشه هسته ای جمهوری اسلامی هستند. تازه ترین مهلت اعلام شده بریا رسیدن به توافق جامع در این باره ۲۴ نوامبر به پایان می رسد.
در راستای همین مذاکرات محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، همراه معاونان خود عباس عراقچی و مجید تخت روانچی، از اعضای ارشد تیم مذاکره‌کننده با گروه ۵+۱ بر سر برنامه اتمی، برای دیدار با کاترین اشتون، هماهنگ‌کننده طرف‌های مذاکره با تهران، وارد بروکسل، پایتخت بلژیک شدند.
به دنبال اعلام رسانه ای این تحریم ها، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، روز شنبه هشتم شهریور، وضع این تحریم ها را نقض فاحش توافقنامه سال گذشته بین تهران و گروه ۱+۵ دانست. مرضیه افخم این اقدام در «تعارض کامل با روند حل و فصل کنونی موضوع هسته ای» دانست.
حسن روحانی، رییس جمهور ایران، نیز روز شنبه در کنفرانسی خبری به این تحریم‌های تازه آمریکا واکنش نشان داده و آن را «زشت و برخلاف روح توافق ژنو» توصیف کرد.
با این حال رییس جمهور ایران با نگاهی مثبت به این امر نگاه کرد و افزود که این تحریم‌های تازه به «اصل مذاکرات صدمه‌ای نمی‌زند».
این در حالی است که به گفته سخنگوی وزارت خارجه ایران، در نتیجه وضع این تحریم‌ها «ایران تعهد آنها [طرف مذاکره] را به هر گونه توافق نهایی احتمالی… مورد شک و تردید قرار می‌دهد».
جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، نیز در نشست خبری مشترک با ارکی تیومیویا، وزیر خارجه فنلاند، تحریم ها را ابزاری «برای راضی کردن گروه های فشار» خواند و گفت: «همانطور که بارها گفته ایم، تحریم ها بیشتر برای راضی کردن گروه های فشار است که با هرگونه توافق مخالفند و در بعضی از موارد با استفاده از ملاحظات فنی در ریزه‌کاری‌ها تلاش می‌شود تحریم ها را توجیه کنند.»
با این وجود تاکید کرد: «ما از ابتدا گفته‌ایم که این روش خطرناک و غیر سازنده و مغایر با روح توافق ژنو است و می‌تواند مغایر با تعهدات ایالات متحده در توافق ژنو باشد.»
ظریف در نهایت هشدار داده است که ایالات متحده باید مسئولیت اقدامات خود را برعهده بگیرد و تهران نیز حق اقدام متقابل و مشابه را برای خود قائل است.
اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام، نیز در دیدار با وزیر امور خارجه فنلاند وضع تحریم وسیع علیه ایران از سوی آمریکا در آستانه دور جدید مذاکرات، را حرکتی منفی خواند.
وی در عین حال تاکید کرد: «اعمال تحریم های جدید علیه ایران نشانه ای از سردرگمی آمریکا در سیاست خارجی و به ویژه در نگاه به جمهوری اسلامی ایران است. از عقلای جهانی و از کشورهای معتدل اتحادیه اروپا انتظار می رود که عواقب بد این سیاست ها را به آمریکا یادآوری کنند.»
مهدی موسوی‌نژاد، نماینده مردم دشتستان در مجلس ایران نیز اعمال تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران را نقض صریح توافق ژنو خواند. وی از رییس جمهور و وزیر امور خارجه ایران درباره ادامه مذاکرات با وجود تحریم ها انتقاد کرد.
موسوی نژاد گفت: «من بسیار غصه می‌خورم که ما تا کی می‌خواهیم از عزت و اقتدار خود کوتاه بیاییم؛ عزت و اقتداری که محصول هشت سال ایستادگی در دوران دفاع مقدس است.»
موسوی‌نژاد با تاکید بر اینکه نباید فقط به انتشار یک بیانیه یا یک محکومیت لفظی اکتفا شود، گفت: «شخص رییس‌جمهور و وزیر امور خارجه باید شدیدا به این موضوع اعتراض کنند.»
محمد دهقان، نماینده مردم چناران و طرقبه در مجلس ایران نیز در واکنش به این تحریم ها گفت: «یک موضوعی که به روشنی برای ملت ایران ثابت شده است ، این نقض عهدی است که در توافقنامه ژنو صورت گرفت که متاسفانه برای چندمین بار است که آمریکا تعهداتش را نقض کرده است و سخنگوی وزارت خارجه هم گفت که تحریم‌های اعلام شده خلاف تعهدات آمریکا بر اساس توافق ژنو است.»
وی تاکید بر نقض تعهدات بین المللی از سوی آمریکا، گفت: «در تعهد قبلی که بین ایران و آمریکا در قرار داد الجزایر صورت گرفت، آنجا هم به کرات آمریکا نقض عهد کرد و تعهداتش را زیر پا گذاشت که ما یکبار به صورت واضح این بد عهدی و نقض تعهدات را از سوی آمریکا در موضوع قرارداد الجزایر مشاهده کردیم.»
پس از روی کار آمدن دولت حسن روحانی در سال گذشته ایران و گروه ۱+۵ به توافقی موقت و شش ماه دست یافتند که از ژانویه سال جاری میلادی به اجرا گذاشته شد.
طبق این توفق ایران برخی از فعالیت های حساس هسته ای خود را متوقف کرد و در مقابل برخی از تحریم ها علیه ایران کاهش یافت.
با پایان یافتن مهلت شش ماهه این توافق ، ایران و آمریکا، فرانسه، بریتانیا، چین، روسیه و آلمان، اعضای ۱+۵ ، با تمدید آن برای چهار ماه دیگر توافق کردند تا از این طریق در این مدت به توافقی نهایی برای حل و فصل مناقشه هسته ای ایران دست یابند.
