همه‌پرسی استقلال اسکاتلند به چه معنا است؟ – رویترز

همه‌پرسی استقلال اسکاتلند به چه معنا است؟ – رویترز

روز ۱۸ سپتامبر، اسکاتلندی ها در یک همه‌پرسی شرکت می‌کنند تا سرنوشت این کشور برای استقلال از بریتانیا یا شناخته شدن در بخشی از آن تعیین کنند.

این همه پرسی در سال ۲۰۱۱ در پارلمان اسکاتلند پس از آن مطرح شد که حزب ملی اسکاتلند موفق شد با اکثریت قاطع به عنوان حزب حاکم پارلمان انتخاب شود. این حزب که با هدف اصلی استقلال اسکاتلند در انتخابات شرکت کرده بود، پس از اتخاذ اکثریت کرسی ها، موفق شد مشروعیت لازم برای برگزاری این همه‌پرسی را بدست آورد.

در روز همه‌پرسی اسکاتلندی ها به پای صندوق های رای می‌روند تا رای آری یا خیر خود را به صندوق ها بیاندازند که «آیا اسکاتلند باید یک کشور مستقل باشد؟»

معنای پادشاهی متحده چیست؟

«پادشاهی متحده» (UK) مجموعه ای از سرزمین های واقع جزیره های بریتانیایی در شمال غربی قاره اروپا است. این کشور شامل انگلستان، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی است که تحت این نام در مجامع بین المللی شناخته می شود.

ساختار قدرت سیاسی در این پادشاهی به این صورت است: کشورها فوق الذکر تحت سلطنت ملکه (یا پادشاه انگستان) هستند، مجلس های عوام و اعیان بریتانیا محل تصمیم گیری های سیاسی هستند، و نخست وزیر با رای نمایندگان منتخب از سراسر کشور تعیین می شود.

در مه ۱۹۹۷ همزمان با نخست وزیری تونی بلر (۱۹۹۴ – ۲۰۰۷) لایحه تمرکززدایی با امضای نخست وزیر بریتانیا نهایی شد و به دنبال آن کشور اسکاتلند اجازه تاسیس پارلمان را دریافت کرد.

به دنبال ارائه این امتیاز به اسکاتلند، این امتیاز به ولز هم ارائه شد. در سال ۱۹۹۸ با تایید مجلس عوام بریتانیا، مجمع ملی ولز فعالیت خود را آغاز کرد، به تدریج روند واگذاری اختیارات از پارلمان در لندن به مجلس در کاردیف آغاز شد.

حزب ملی اسکاتلند با ارجاع به همین لایحه تمرکززدایی همه پرسی استقلال اسکاتلند را مطرح کرد و توانست آن را به مرحله اجرایی شدن برساند. با این وجود مقامات اسکاتلندی اعلام کردند، در صورت رای مثبت مردم اسکاتلند به استقلال، این کشور همچنان تحت قیومت ملکه باقی خواهند ماند؛ تصمیمی که استرالیا در سال ۱۹۹۹ گرفت.

ذخایر نفتی مشترک یا اسکاتلندی؟

آب‌های این کشور، به طور عمده در دریای شمال، منبع بزرگ‌ترین ذخایر نفت و گاز در بین کشورهای اروپایی به شمار می رود و همین امر باعث شده تئوری استقلال از بریتانیا که سال ها جست و گریخته مطرح بود، به صورت جدی بررسی شود. دولت اسکاتلند، به رهبری وزیر اول دولت محلی اسکاتلند الکس سالموند، اتحاد ۳۰۷ ساله بریتانیا را «پاسخگوی هدف اولیه» این کشور نمی داند و اسکاتلند مستقل «با ثروت فراوان نفتی را یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان» می خواند.

سالموند از این همه پرسی به عنوان فرصتی یاد می کند که اسکاتلند «سرنوشت خود را در دست گیرد و از سلطه پارلمان لندن نشین بریتانیا» رها می کند.

وی تخصیص ۱۰ درصد از سود نفتی اسکاتلند، که رقمی حدود ۱۰ میلیارد پوند در سال می شود، را استدلالی برای استقلال می داند. او بر این باور است که این رقم می تواند یک صندوق ذخیره نفتی که پس از گذشت یک نسل می‌تواند بدل به یک ذخیره ثروت ملی برابر با ۳۰ میلیارد پوند شود. نروژ از همین شیوه برای تامین صندوق ذخیره ارزی استفاده می کند و اسکاتلند از آن به عنوان الگوی تضمین آینده آن کشور یاد می کند.

منتقدان بر این باورند که تکیه تنها بر نفت برای اسکاتلند کافی نیست. مخالفان نفت را ذخیره ای تمام شدنی می دانند و می گویند، بخشی از بریتانیا بودن این مزیت را دارد که اقتصادی باثبات و یکی از موفق ترین اتحادیه های اجتماعی و سیاسی در جهان پشتوانه آن خواهد بود.

دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا کشف و حفاری ذخایر دریای شمال را از موفقیت‌های بریتانیا می خواند. وی در عین حال استخراج نفت و گاز را امری دشوار می شمارد که «تمام توان بریتانیای متحد» را می طلبد.

یورو یا پوند بریتانیایی؟

حفظ واحد پول پوند از دیگر موضوعات مورد بحث دولت اسکاتلند است. شاید همین موضوع را بتوان تاییدی بر مدعای منتقدان برای تمام شدن ذخایر نفتی و تاکید دولت اسکاتلند بر این نکته است.

دولت اسکاتلند می‌خواهد در دوره استقلال، پوند را به عنوان عنصری از یک اتحادیه پولی با بقیه بریتانیا حفظ کند. اسکاتلند مدعی است که با سهیم شدن در تضمین ارزش پوند، می تواند هم به بریتانیا و هم به اسکاتلند منفعت برساند.

ولی سه حزب اصلی بریتانیا،احزاب محافظه کار، کارگر و لیبرال دموکرات، این ادعا را نمی پذیرند و با اطمینان اعلام کردند که برنده انتخابات بعدی بریتانیا هم با این موضوع مخالف خواهد بود.

خزانه داری بریتانیا با «دردسر» آور خواندن داشتن اتحادیه های پولی، مخالفت خود با این پیشنهاد را اعلام کرد.

سکونت در اسکاتلند برای رای دادن کافی است

تا یک روز پس از ۱۸ سپتامبر و شمارش کامل آرا، نمی توان درباره نظر مردم اسکاتلند نظر قطعی داد، اما تاکنون نظرسنجی ها حاکی از آن بودند که بیشتر مردم خواهان استقلال نیستند. اما ستاد «رای آری» مدعی شده این ترازو در حال تغییر است و کفه ترازو به نفع آنان در حال پر شدن است.

هر فرد «ساکن» اسکاتلند با سن بیش از ۱۶ سال سن واجد شرایط رای دادن است. این بدان است که ۸۰۰ هزار اسکاتلندی ساکن در منطقه های دیگر بریتانیا نمی‌توانند در این همه‌پرسی شرکت کنند، در حالی که ۴۰۰ هزار بریتانیایی غیر اسکاتلندی که در آنجا ساکنند می‌توانند.

باید منتظر بود تا دید روز ۱۹ سپتامبر جشن پیروزی در اسکاتلند برگزار می شود یا بریتانیا.