با معرفی تعدادی فیلم، هر هفته قصد داریم شما را به دنیای سینما ببریم، مجموعه ما مثل هر هفته شامل فیلم های ایرانی و چند فیلم از سینمای جهان است؛ فیلم های ایرانی مثل: “ماهی و گربه”، تجربه دیگری از شهرام مکری، پلان سکانسی بدون قطع که ۱۳۴ دقیقه طول می کشد، است و فیلم “برخورد نزدیک” کنکاشی در رابطه دو زن و یک مرد.

در بخش فیلم های خارجی این هفته، به فیلم های مطرح و در حال اکران پرده سینماهای جهان پرداخته ایم؛ فیلم تحسین برانگیز”هتل بزرگ بوداپست”، فیلم پر هیاهوی دیگری از وی اندرسن، فیلم “زن نامرئی”، روایتی واقعی از زندگی عاشقانه “چارلز دیکنز”، کمدی “سرزمین آوستین”، فیلم عوارض جانبی، آخرین ساخته “استیون سودربرگ” و انیمیشن دوست داشتنی “گیسو کمند” اثر دیگری از کمپانی والت دیزنی.

ماهی و گربه

کارگردان و نویسنده: شهرام مکری، بازیگران: بابک کریمی (بابک)، سعید ابراهیمی فر (سعید)، ندا جابرعلی (مینا)، درام، ۱۳۴ دقیقه، ایران، ۲۰۱۳٫

خلاصه: در اوج زمستان، عده ای دختر و پسر جوان برای مسابقه پرواز کایت به شمال ایران می روند و آن جا چادر می زنند. از سوی دیگر در نزدیکی آن ها، رستوران کهنه و متروکی در جنگل وجود دارد که آشپزهای آن برای پخت و پز از گوشت انسان استفاده می کنند. در حالی که آشپزها دنبال طعمه می گردند، جان این جوان ها هر لحظه در معرض تهدید است.

“ماهی و گربه” دومین فیلم بلند شهرام مکری است که آن را در ادامه همان کارهای قبلی و به گفته خودش بر اساس علاقه قدیمی اش به تابلوی “محدوده دایره” اثر “موریس اشر” ساخته است. این چندمین بار است که مکری تلاش کرده، ساختن فیلمی را در قالب یک پلان بدون قطع یا در فرم پلان سکانس، تجربه کند.

تجربه ای که این باربدون مونتاژ ۱۳۴ دقیقه طول می کشد. ایده کلی فیلم بر اساس خبری واقعی انتخاب شده است و این از همان لحظه اول شوک آور به نظر می رسد. مکری با استفاده از مولفه های سینمای ترسناک فضایی سورئال ساخته است، اما پیش از آن که صحنه مرگ یا قتل را نشان بدهد، با ردپا ها و نشانه های اندک، ترس را به فضای فیلم تزریق کرده و اتمسفری ترسناک و وهم آلود می سازد.

بدون شک فیلم ماهی و گربه به رغم کم رنگ بودن حضور روایت، تجربه متفاوتی در سینمای ایران است؛ تجربه ای که نمونه آن را فقط در سینمای جهان دیده ایم. این فیلم تاکنون توانسته در چند فستیوال خارج از ایران حضور داشته و مطرح شود.

برخورد خیلی نزدیک

کارگردان و نویسنده: اسماعیل میهن دوست، بازیگران: لادن مستوفی (ناهید)، آناهیتا نعمتی (جمشید)، حمیدرضا پگاه (مسعود)، درام، ۹۰ دقیقه، ایران، ۲۰۰۹٫

خلاصه: زن و شوهر خوشبخت و مرفه ای که زندگی آرامی دارند، با ورود دوست از فرنگ برگشته زن دچار اختلاف می‌شوند. زن با افکار فانتزی و بچه‌گانه ای که دارد، با دوستش سر وفاداری شوهر شرط می بندد.

فیلم “برخورد خیلی نزدیک”، اولین فیلم بلند “اسماعیل میهن دوست‌” ‌است که بیشتر نام او را به عنوان نویسنده در مطبوعات سینمایی دیده‌ایم. این فیلم، حاصل تلاش یک نویسنده سینمایی است که قصد داشته فیلمی مخاطب پسند با استفاده از مولفه‌های چنین فیلم هایی بسازد؛ مولفه‌هایی مثل اختلافات زن و شوهری، خیانت با ورود زن دیگر و تصاویر شیک از یک زندگی مدرن.

روایت فیلم پس از سکانس ابتدایی با فلاش بک های متعدد مدام به گذشته می رود و کارگردان سعی کرده تا از این ترفند برای ایجاد تعلیق و تحریک کنجکاوی بیننده برای پیدا کردن علت اتفاقات استفاده کند.

یکی از کاراکتر‌ها که از همان ابتدا در کما است، در فلاش بک های متعدد با ترفند خوانده شدن دفترچه خاطراتش مدام حضور دارد و در نهایت فیلم با فاصله گذاری نهایی و مخاطب قرار دادن دوربین در حالی که همه چیز به سرانجام خوبی رسیده است، تمام می‌شود.

تدوین فیلم و تکرار برخی ماجراها گاه بر پایه تسلسلی شکل می‌گیرد که در قطع نماها به یکدیگر و در سؤال و جواب و دیالوگ ها، بسیار دیده می‌شود. این تسلسل و ایجاد ارتباط بین مضمون ها و تصویرهای مرتبط که گاهی تنها به بهانه عبور از یک پلان به پلان بعدی است و به عنوان عاملی در جهت جذابیت و سیال بودن پلان ها به کار رفته است. هرچند در جاهایی ریتم فیلم را بالا می رود و حتی گاهی حال و هوای کمیکی می سازد، اما رسیدن آن به مرز تکرار از جذابیت آن کم می کند. در مجموع این فیلم به عنوان اولین فیلم بلند یک نویسنده که با انگیزه ارتباط با مخاطب انبوه ساخته شده است، شاید بتواند مقدمه ای برای ساخت فیلم های بهتری در آینده باشد.

هتل بزرگ بوداپست، The Grand Budapest Hotel

کارگردان: وس اندرسن، فیلمنامه نویسان: وس اندرسن، اشتفان تسوایگ، بازیگران: رالف فاینس (گوستاو)، اف مورای ابراهام (آقای مصطفا)، متیو آمارلیک (سرژ)، آدرین برودی (دیمیتری)، کمدی، درام، ۱۰۰ دقیقه، آمریکا، آلمان، ۲۰۱۴٫

خلاصه: “گوستاو” مردی جنتلمن و مدیر هتل بزرگ بوداپست است؛ هتلی بزرگ و اسرار آمیز که در بین دو جنگ جهانی اول و دوم در آلمان، هر روز اتفاق تازه ای در آن می افتد. با مرگ مشکوک یکی از مشتریان دائمی هتل و مفقود شدن تابلوی گران قیمتی مربوط به دوره رنسانس، گوستاو درگیر گرفتاری های تازه ای می شود.

“هتل بزرگ بوداپست” اثر دیگری از “وس اندرسن” کارگردان خلاق و محبوب نشریه کایه دو سینما فرانسه است. نشریه ای که به ندرت از فیلم و فیلم سازی چنین پر شور استقبال می کند. همان طور که سال ۲۰۱۲ فیلم زیبای “قلمرو طلوع ماه” مانند جشن کوچکی برای افتتاحیه فستیوال کن بود، “هتل بزرگ بوداپست” هم در جشنواره برلین به عنوان فیلم افتتاحیه فستیوال انتخاب شد.

این فیلم به تنهایی شبیه جعبه جادویی وسوسه برانگیز است که هر لحظه تماشاگر را غافلگیر می کند. داستان های متعدد، انبوه ستارگان، شخصیت های فرعی که به دقت شخصیت پردازی شده اند، رنگ بندی های متنوع، لحظات و دیالوگ های کمدی و نحوه روایت سیال و عجیب وس اندرسن مانند دیگر آثارش زمان و مکان را می شکنند و فضایی سورئال می سازند. این ویژگی ها سبب شده اند فیلم همان قدر که مورد استقبال طیف منتقدین سخت گیر سینمایی است، در فروش با اقبال بالایی روبرو شود. در واقع ساختار این روایت سیال، خیال برانگیز، گاهی جدی، گاهی رمانتیک و گاهی کمدی، آن قدر متنوع است که بتواند برای اکثریت مخاطبان با سلیقه های متنوع جذاب باشد.

زن نامرئی The Invisible Woman

کارگردان: رالف فاینس، فیلمنامه نویس: ابی مورگان، کلر تاملین، بازیگران: رالف فاینس (چارلز دیکنز)، فلیسیتی جونز (نلی ترنان)، کریستین اسکات تامسن (فرانسیس ترنان)، درام،بیوگرافی، عاشقانه، ۱۱۱دقیقه، انگلیس، ۲۰۱۳٫

خلاصه: “چارلز دیکنز” در اوج شهرت با زن جوانی به نام “نلی ترنان” برخورد می کند و این زن به عنوان معشوقه پنهانی او تا آخر عمر در کنار دیکنز می ماند.
“زن نامرئی” داستان زندگی عاشقانه چارلز دیکنز است. نویسنده محبوبی که بارها خواننده رمان هایش بوده ایم و از ظرافت داستان هایش لذت برده ایم. حالا قرار است در فیلمی غافلگیر کننده بخشی از زندگی خصوصی و رازهای عاشقانه او را بر پرده سینما شاهد باشیم. این فیلم که یکی از پر احساس ترین رمانس های کلاسیک این سال ها محسوب می شود، بر اساس کتابی نوشته “کلر تاملین” ساخته شده است.

حضور “رالف فاینس” در نقش چارلز دیکنز توانسته ظرافت ها و کاریزمای شخصیت دیکنز را به خوبی نشان دهد، علاوه بر این تماشای دو کاراکتر “کریستین استوارت” در کنار رالف فاینس، خاطره نوستالژیک بازی های درخشان این دو را در فیلم هایی مثل “بیمار انگلیسی” زنده می کند. محدودیت ها و سخت گیری های اخلاقی دوره ویکتوریا به همراه متاهل بودن دیکنز سبب شده تا آغاز این رابطه پنهانی به ظریف ترین شکل ممکن تصویر شود.

ظرافت هایی که به دقت از روی کتاب کلر تاملین بازسازی شده اند. این فیلم که اکران آن از ماه فوریه ۲۰۱۴ در لندن آغاز شد، یکی از کاندیداهای مهم طراحی لباس در مراسم اسکار سال گذشته بود.

سرزمین آوستینAustenland

کارگردان: جروشا هس، فیلمنامه نویسان: جروشا هس، شانون هل، بازیگران: کری راسل (جین)، جی جی فیلد (آقای هنری)، جنیفر کولیج (خانم الیزابت)، کمدی، رمانتیک، ۹۷ دقیقه، انگلستان، ۲۰۱۳٫

خلاصه: “جین” زنی سی ساله و آمریکایی است که به شکلی وسواسی عاشق و شیفته شخصیت آقای دارسی در فیلم “غرور و تعصب” با بازی کالین فرث شده است. عشق به کاراکتر دارسی و کتاب “جین اوستن” در نهایت باعث می شود، جین دوست پسر فعلی اش را رها کند و به سرزمین انگلستان برود تا شاید بتواند مردی شبیه آقای دارسی پیدا کند.

از سال ۱۸۱۳ که نخستین نسخه رمان “غرور و تعصب” نوشته “جین اوستین” چاپ شد، شخصیت آقای “دارسی” یکی از کاراکترهای اصلی رمان، به سرعت تبدیل به یکی از آرزوهای عاشقانه دختران جوان سراسر دنیا شد؛ آرزویی که با هر بار اقتباس سینمایی از این رمان، رنگ و بوی تازه ای می گرفت.

فیلم “آوستین لند” با دستمایه قرار دادن همین سوژه، زنی را در قالبی کمدی تصویر می کند که به شکلی وسواسی در دام این احساس افتاده و می خواهد این آرزوی فانتزی را واقعی کند. در واقع هنر کارگردان در این فیلم، ساختن و تصویر فضایی واقعی از اتفاق و آرزویی کاملا فانتزی است؛ فضایی آمیخته به طنز که به خوبی توانسته وسواس فکری نسبت به شخصیت های ادبی یا سینمایی را با قالبی سرگرم کننده به تصویر بکشد.

عوارض جانبی،Side Effects

کارگردان: استیون سودربرگ، فیلمنامه نویس: اسکات زد برنز، بازیگران: رونی مارا (امیلی)، چنینگ تیتم (مارتین)، جود لاو (دکتر جاناتان بنکس)، کاترین زتا جونز (دکتر ویکتوریا سیبرت)، درام، جنایی، ۱۰۶ دقیقه، آمریکا، ۲۰۱۳٫

خلاصه: زن جوانی که به دلیل زندانی شدن شوهرش افسردگی گرفته است، به روان پزشک مراجعه می کند، اما عوارض جانبی داروهای تجویز شده، زندگی او را دگرگون و آشفته می کنند.

این بار “استیون سودربرگ” سوژه ای جهانی را دست مایه فیلم خود قرار داده است. مصرف دارو، اعتماد کامل به پزشکان و دست کاری روح و روان انسان ها برای رفع افسردگی.

با نگاهی نشانه شناسانه به عنوان فیلم، موضع کارگردان درباره فیلمش کاملا روشن است. “عوارض جانبی” اصطلاحی پزشکی است که در مورد همه داروهای پزشکی مصداق دارد و حکایت از عوارض منفی و ناگزیر داروها بر سلامتی انسان دارد. در متن، بر خلاف عنوان فیلم، این نگرش تا حدی دو گانه است. کاراکتر همسر دکتر داروها را شفا بخش می داند، اما همان داروها زندگی “امیلی” را از هم می پاشد. سودربرگ به کمک تصویرهای تیره و تاریک و بازی با نور و سایه و تصویرهای ضد نور به خوبی توانسته ناتوانی و سردرگمی انسان ها را در برابر علم پزشکی نشان دهد. این فضاسازی از سوی دیگر در راستای تعلیق بیشتر روایت عمل می کند.

موضوع فیلم عوارض جانبی، هر چند برای اولین بار نیست که در سینما مطرح می شود، اما هنوز هم می تواند برای طیف وسیعی از مخاطبین تجربه دردی مشترک باشد.

گیسو کمند، Tangled

کارگردان: ناتان گرنو، بایرون هاوارد، فیلمنامه نویسان: دن فوگلمن، جاکوب گریم، صداپیشگان: مندی مور (راپونزل)، زاخاری لوی (فلاین)، دانا مورفی (مادر گاثل)، انیمیشن، کمدی، ۱۰۰ دقیقه، آمریکا، ۲۰۱۰٫

خلاصه: این فیلم داستان افسانه ای “راپونزل”، دختری با گیسوان بلند و طلایی است که دربرجی بلند زندانی است. روزی راهزنی که از کنار برج می گذرد به او کمک می کند تا با ساختن طنابی از موهایش از برج فرار کند. راپونزل موفق می شود با کمک او برای اولین بار از برج بیرون آمده و دنیا را کشف کند.

داستان “راپونزل” یکی از چند داستان محبوب افسانه ای مثل “سیندرلا” و “زیبای خفته” است که پتانسیل زیادی برای تبدیل به انیمیشنی کلاسیک، خوش و آب و رنگ و دوست داشتنی دارد؛ پتانسیل و جذابیتی وسوسه کننده که کمپانی والت دیزنی را وادار کرد یکی از پر خرج ترین انیمیشن ها را بر اساس این داستان بسازد. انیمیشن “گیسو کمند” پر خرج ترین انیمیشن دنیا لقب گرفته است و در فروش هم توانست به رتبه بالایی دست پیدا کند.

والت دیزنی به همراه گروه سازندگان و صدا پیشگانی هنرمند، تمام تمهیدات ممکن در تبدیل این داستان به انیمیشن را به کار بستند، به جز جذابیت پی رنگ روایت و شخصیت های اصلی داستان، تصویرهای زیبایی که به شکل سه بعدی طراحی شدند، موسیقی زیبای این انیمیشن موزیکال و حال هوای کمدی اضافه شده به اصل داستان، سبب جذابیت بیشتر فیلم شد. به طوری که دو سال بعد، فیلم دیگری در ادامه این انیمیشن موزیکال ساخته شد که به اندازه فیلم اول مورد توجه قرار گرفت.

۰