دوازده سال برده داری

دوازده سال برده داری

با معرفی تعدادی فیلم، هر هفته قصد داریم شما را به دنیای سینما ببریم، مجموعه ما مثل هر هفته شامل فیلم های ایرانی و چند فیلم از سینمای جهان است؛ فیلم هایی که مطابق سلیقه متنوع مخاطبین انتخاب شده اند. فیلم های ایرانی مثل: «سن پطرزبورگ»، فیلمی کمدی ساخته «بهروز افخمی»، و فیلم «نقاب». در بخش فیلم های خارجی این هفته به مناسبت اعلام کاندیداهای آکادمی اسکار، تعداد دیگری از این کاندیداها معرفی شده اند: فیلم های: «گرگ وال استریت»، «کلاه برداری آمریکایی»، «۱۲ سال بردگی»، «کلوب خریداران دالاس» و انیمیشن زیبای «ارنست و سلستین».

سن پطرزبورگ

سن پطرزبورگ

سن پطرزبورگ

کارگردان: بهروز افخمی فیلمنامه نویس: پیمان قاسم خانی، مهراب قاسم خانی بازیگران: پیمان قاسم خانی (فرشاد)، محسن طنابنده (کریم)، بهاره رهنما (رعنا)، اندیشه فولادوند (کتی)، کمدی، ۱۲۰ دقیقه، ایران، ۲۰۱۰٫

خلاصه: هنگام سقوط آخرین تزار روس، پسر او «نیکیتا ایوانوویچ رومانف»، به ایران فراری داده شده است و در خانواده ای معمولی بزرگ می شود. آن ها نام نیکیتا را «کریم» می گذارند، کریم خلاف کاری است که بارها به زندان افتاده است. او به همراه جوان خلاف کار دیگری به نام « فرشاد» به جستجوی گنج به جا مانده از « تزار» می روند.

«بهروز افخمی» علاوه بر کارگردانی تاکنون تجربه کارهایی مثل تدریس در دانشگاه و حتی نمایندگی مجلس ایران را هم در کارنامه خود دارد. فیلم «سن پطرزبورگ» که درسال ۱۳۸۸ ساخته شد، آخرین فیلم افخمی است و تاکنون فیلم دیگری نساخته است.

این فیلم از معدود فیلم های قابل اعتنا در ژانر کمدی سینمای ایران محسوب می شود. سن پطربورگ علاوه بر کارگردانی خوب افخمی، از فیلمنامه قابل قبولی برخوردار است. این فیلم نمونه ای از سینمای داستان گو است، آن چه که افخمی آن را سینمای اصیل و مردمی می داند. فیلم متکی بر طنز کلامی و شوخی هایی است که بین دو شخصیت اصلی «کریم» و «فرشاد» شکل می گیرد. به رغم سایر کمدی های ایرانی، شخصیت ها در سن پطرزبورگ در حد تیپ باقی نمی مانند، مثلا پرسوناژ «فرشاد» مرد دون ژوان و هوس بازی است که همیشه در جذب زن ها موفق است. با این که نمونه این شخصیت به شکل کلیشه ای و بارها در فیلم های مختلف به کار گرفته شده است، در این جا با بازی و متن خوب «پیمان قاسم خانی» از حالت کلیشه های معمول امروزی در سینمای ایران، خارج شده است و تنها شخصیتی که می توان نزدیک به آن مثال زد کاراکتر « پرویز صیاد» در سریال « دایی جان ناپلئون» است که سمبل مرد دون ژوان ایرانی در فیلم های کمدی محسوب می شود.

نقاب

نقاب

نقاب

کارگردان: کاظم راست گفتار، فیلمنامه نویس: پیمان قاسم خانی بازیگران: پارسا پیروزفر (نیما)، امین حیایی (کامران)، سارا خویینی ها (نگار)، کمدی، ۹۰ دقیقه، ایران، ۲۰۰۸

خلاصه: «کامران» صاحب یک رستوران در دبی است. او به شدت به زن ها بدبین است و به همراه دوستش «نیما» نقشه می کشند تا از زنها انتقام بگیرند و از آن ها کلاه برداری و اخاذی کنند.

«نقاب»، فیلمی جسورانه با ایده ای تازه در سینمای ایران است. فیلمی که آماج نقدهای بسیاری را به همراه داشت. با وجود این که با سانسور، حذف و تعدیل بسیار به نمایش در آمد، مدت کوتاهی پس از اکران، دستور توقف نمایش آن صادر و از پرده سینماها برداشته شد.

ورای سوژه تازه فیلم، چیزی که سبب می شود نقاب فیلم قابل اعتنایی باشد، ساختار فیلمنامه و شخصیت پردازی های فیلم است. به نظر می رسد هرجا ردپایی از «پیمان قاسم خانی» در نقش فیلمنامه نویس وجود دارد، باید با فیلمی سرگرم کننده مواجه باشیم.

نقاب در لحظاتی حال و هوایی کمدی به خود می گیرد، اما با وجود همین لحظات هم چنان با داستانی تلخ و تراژیک روبرو هستیم. در واقع فیلم نامه نویس سعی کرده است، تلخی تراژیک فیلم را با لحظات آمیخته به طنز کم رنگ کند. فیلم تا یک سوم انتهایی با تعلیق و اوج و فرود خوبی پیش می رود و لحظه به لحظه از حقایق تلخ پشت پرده زندگی «کامران» و «نیما» پرده بر می دارد، اما در انتها به سبک فیلم های قدیمی هالیوودی بسیار اخلاق گرایانه عمل می کند و به جای انتخاب راه حلی پیچیده برای پایان بندی به سرنوشتی تلخ برای هر سه شخصیت اصلی اکتفا می کند.

گرگ وال استریت The wolf of Wall Street

گرگ وال استریت

گرگ وال استریت

کارگردان: مارتین اسکورسیزی، فیلم نامه نویس: ترنس وینتر، جوردن بلفورت، بازیگران: لئوناردو دی کاپریو (جوردن بلفورت)، جونا هیل (دانی ازوف)، ژان دو ژاردان (ژان ژاک سورل)، بیوگرافی، کمدی جنایی، ۱۸۰ دقیقه، آمریکا، ۲۰۱۳٫

خلاصه: فیلم بر مبنای خاطرات «جوردن بلفورت» دلال سهام وال استریت نوشته شده است. او در سال ۱۹۸۷ به عنوان کارگزار سهام، در وال استریت شروع به کار می کند. از همان ابتدا رییسش از او می خواهد خودش را با سیستم زندگی در وال استریت (مصرف مواد و..) تطبیق دهد، پس از مدتی در اثر رکود اقتصادی، بلفورت کارش را از دست می دهد و دوباره از نو شروع می کند.

به نظر می رسد «مارتین اسکورسیزی» کارگردان جنجالی و محبوب آمریکایی با فیلم «گرگ وال استریت» پس از سال ۲۰۰۶ و فیلم «رفتگان»، بار دیگر یک گام بلند برداشته و به اسکار نزدیک شده است.

او یکی از بهترین تریلرسازان (تریلر: فیلم های ماجراجویانه و پر خرج) آمریکایی است که عشق به سینما به عنوان آمیزه ای از صنعت و هنر را در تک تک پلان های فیلمش می توان دید. ضرباهنگ جاندار فیلم «گرگ وال استریت» مثل فیلم «کازینو» و سکانس های درخشان «راننده تاکسی»، تلفیقی از ریتم بیرونی، تقطیع سریع نماها و ریتم درونی در کنار ضرباهنگ موسیقی است. ریتم فیلم چنان نفس گیر است که تماشاگر فرصت نمی کند لحظه ای چشم از پرده بر دارد.

حضور دوباره «دی کاپریو» در این فیلم پس از فیلم رفتگان، حضوری درخشان است که می توان جایگاه او را به عنوان بازیگر کارهای اسکورسیزی برای همیشه تثبیت کند؛ جایگاهی که سال ها متعلق به بزرگانی مثل «رابرت دنیرو » بود. اسکورسیزی علاوه بر استفاده از همه عناصر آشنای فیلم هایش، خلاف کارها، مصرف مواد مخدر و.. این بار سراغ دیالوگ ها و موقعیت های طنز رفته است؛ چیزی که در سینمای اسکورسیزی چندان رایج نیست. شوخی های فیلم هر چند خنده دار، اما پر از گوشه و کنایه های تلخ هستند و به نوعی شاید رویه سیاه کاراکتر جذابی مثل بلفورت را نشان می دهند.

هر چند گرگ وال استریت بر مبنای زندگی نامه واقعی «جوردن بلفورت» نوشته شده، اما اسکورسیزی تلاش کرده است تا از یک روایت صرفا زندگی نامه ای عبور کرده و آن را تبدیل به روایتی پر شور و پر از اوج و فرود کند. چیزی که می تواند انتخاب خوبی برای علاقه مندان و تماشاگران فیلم های ماجراجویانه محسوب شود.

کلاهبرداری آمریکایی American Hustle

کلاهبرداری آمریکایی

کلاهبرداری آمریکایی

کارگردان: دیوید ا. راسل، فیلمنامه نویس: اریک سینگر، دیوید ا. راسل، بازیگران: کریستین بیل (اروینگ روزنفلد)، برادلی کوپر (ریچی دی مازو)، امی آدامز (سیدنی پراسر)، درام جنایی، موزیکال، ۱۳۸دقیقه، آمریکا، ۲۰۱۳٫

خلاصه: «دی مازو» از طرف پلیس اف بی آی ماموریت دارد تا با گیر انداختن دو تبهکار حرفه ای، «اروین روزنفلد» و دوست دختر جذابش «سیدنی»، آن ها را وادار کند به حلقه مافیای نیوجرسی نفوذ کنند و از این طریق سیاستمداران آلوده به مافیا و سران مافیا را شناسایی و دستگیر کنند.

فیلم «کلاه برداری آمریکایی» با الهام از ماجرای واقعی عملیات «ابسکم» توسط اف بی آی، دراواخر دهه هفتاد و ابتدای دهه هشتاد میلادی ساخته شده است. در این عملیات در نهایت، یک نماینده مجلس و شش نفر از اعضای کنگره آمریکا به دلیل همکاری با مافیا دستگیر شدند.

در این فیلم از همان نگاه نخست، نوع میزانسن، شخصیت پردازی، گریم، طراحی لباس وحتی حرکات دوربین در فیلم، تداعی کننده فیلم پر زرق و برق «کازینو» ساخته مارتین اسکورسیزی است و شاید بی حکمت نیست که این فیلم در رقابت اسکار و گلدن گلاب، با فاصله نزدیکی کنار«گرگ وال استریت» ایستاده است. «ا. راسل» همه المان های لازم برای جذب مخاطب را دارا است، داستانی تاثیر گذار و متکی به اتفاقی تاریخی، کاراکترهای جذاب، روابط دراماتیک و عاشقانه، لحظات کمدی و سکانس های ریتمیک رقص و موسیقی. کارگردان با دکوپاژی (تقطیع نما) هوشمندانه از همه این عوامل در راستای روایت جذاب داستان استفاده کرده است. در واقع ا. راسل هنرمندانه توانسته با شخصیت پردازی و پرداخت جزییات، از رپورتاژی خبری در سال ۱۹۷۸، پرتره ای جذاب بسازد؛ پرتره ای که با حضور بازیگرانی مثل «کریستین بیل» و «امی آدامز» به مراتب بیش از گزارشی خبری تاثیرگذار است.

کلوپ خریداران دالاس Dallas Buyers Club

 کلوپ خریداران دالاس

کلوپ خریداران دالاس

کارگردان: ژان مارک وله، فیلمنامه نویس: کرگ بوردن، ملیسا والاک، استفان تالتی، بازیگران: متیو مک کاناهی (ران وودروف)، جنیفر گارنر (ایو)، جرد لتو (ریون)، درام تاریخی، بیوگرافی، ۱۱۷ دقیقه، آمریکا،۲۰۱۳٫

خلاصه: بر اساس داستانی واقعی در دالاس در سال ۱۹۸۵ کلاه برداری به نام «ران وودروف» تلاش می کند تا داروی درمان ایدز را به طور قاچاقی وارد کند، این دارو مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا نیست و به همین دلیل خرید و فروش آن غیر قانونی است. ران مبتلا به ایدز است و موفق شده است با استفاده از این دارو بر خلاف نظر پزشکان زنده بماند. پزشکان تصور می کنند او تا ۳۰ روز بیشتر زنده نمی ماند، اما ران بیمارستان را ترک کرده و تا سال ها بعد به کمک این دارو زنده می ماند.

«کلوپ خریداران دالاس» در ۶ رشته نامزد اسکار شده است؛ از جمله این رشته ها بهترین بازیگر مکمل مرد با بازی «جرد لتو» است که به دلیل بازی خوبش در نقش یک زن پوش احتمال بیشتری برای بردن جایزه اسکار دارد.

فیلم کلوپ خریداران دالاس، با تمرکز هم زمان روی چند موضوع مناقشه برانگیز و با روایت داستانی واقعی موفق شده است تا نظر داوران را به خود جلب کند. در این فیلم به موضوعاتی مثل وضعیت نابسامان بیماران مبتلا به ایدز در دهه هشتاد و این باور عمومی که مبتلایان به ایدز، همگی هم جنس گرا هستند، اشاره کرده است و همچنین اشاره ای به وضعیت آشفته دارویی برای این بیماران و این که همه، به بهانه های واهی حاضر به کمک به این بیماران نیستند و حتی مانع از کار « ران وودروف» می شوند، دارد.

ران تلاش می کند تا با ورود این داروها به بیماران مبتلا به ایدز کمک کند. اما دولت و مراکز دارویی متحد با هم در مقابل او صف کشیده اند و به نظر می رسد تنها چیزی که برایشان مهم است، تنها منافع مالی است. فیلم با یادآوری این اتفاقات واقعی، علاوه بر روایت داستانی پیچ و خم، برگی از تاریخ دهه هشتاد آمریکا را ورق می زند.

دوازده سال بردگی ۱۲ Years A Slave

دوازده سال بردگی

دوازده سال بردگی

کارگردان: استیو مک کویین، فیلمنامه نویس: جان ریدلی، سالامون نورثاب بازیگران: چیوتل اجیوفور(سالامون نورثاب)، مایکل کنت ویلیام (روبرت)، مایکل فاسبیندر (ادوین اپس)، برد پیت (بس)، درام تاریخی، بیوگرافی، ۱۳۴ دقیقه، آمریکا، ۲۰۱۳٫

خلاصه: در سال ۱۸۴۱، «سالومون» سیاه پوستی آزاد است و با همسر و فرزندانش در نیویورک از راه نجاری و ویولن زنی زندگی می کند. او یک شب با پیشنهاد دو مرد برای نوازندگی، فریب می خورد. آن ها او را دزدیده و به عنوان برده به نیواورلئان می برند. سالومون دوازده سال به عنوان برده باقی می ماند و تلاش می کند تا از این وضعیت نجات پیدا کند.

«دوازده سال بردگی» مانند اغلب نامزدهای اسکار امسال، با اقتباس از واقعیت و بر اساس خاطرات زندگی «سالامون نورثاب» ساخته شده است. فیلم با اشاره به حوادث تلخ تاریخی در آمریکا، گوشه ای سیاه از تاریخ این کشور را به نمایش می گذارد. تکیه بر واقعیت به همراه ساختاری قوی و روایتی حساب شده، سبب می شود تا به رغم سوژه تلخ و شاید تکراری آن، مورد توجه اکثریت منتقدین و تماشاگران قرار بگیرد.

به گفته بسیاری از منتقدان، فیلم «دوازده سال بردگی» با برنده شدن جوایز بهترین فیلم از گلدن گلاب، اسپیریت، انجمن منتقدین شیکاگو، و نامزدی در ۹ رشته از جوایز اسکار، بیشترین شانس را برای بردن اسکار بهترین فیلم دارد.

«استیو مک کویین» این فیلم را در ادامه دو فیلم دیگر خود «گرسنگی» و «شرم» ساخته است. به نظر می رسد از هر دو فیلم هنوز ردپایی در دوازده سال بردگی وجود دارد، رنج های بردگان فیلم دوازده سال بردگی یاد آور رنج زندانیان فیلم گرسنگی است از سویی شخصیت «ادوین اپس» همان ویژگی های مرد معتاد به سکس در فیلم شرم را دارد. هر چند استیو مک کویین فیلمی کاملا کلاسیک ساخته است، اما فیلم دوازده سال بردگی و تلاش یک برده سیاه پوست برای زنده ماندن، حتی بسیار قوی تر از آثار ماندگاری مثل فیلم تاریخی «برباد رفته» تصویر شده است.

ارنست و سلستینErnest and Celestine

ارنست و سلستین

ارنست و سلستین

کارگردان: استفان اوبیه، ونسان پتر، بنژامین رنه، فیلم نامه نویس: دانیل پناک، گابریل ونسان، صدا پیشگان: لامبرت ویلسون (ارنست)، پائولین برونر (سلستین)، بریژیت ویرتیود (لوسین)، انیمیشن، کمدی درام، ۸۰ دقیقه، فرانسه، بلژیک، ۲۰۱۲٫

خلاصه: موش ها در زیرزمین زندگی می کنند و خرس ها در روی زمین، در حالی که همه از دشمنی خرس ها با موش ها می گویند، دوستی عجیب و غریبی بین موش کوچکی به نام «سلستین» و خرس نوازنده دوره گردی به نام «ارنست» شکل می گیرد. هر دوی آن ها تنها هستند و از تنهایی رنج می برند و این دوستی آغاز زندگی متفاوتی برای آن ها است.

انیمیشن لطیف و دوست داشتنی «ارنست و سلستین» در نگاه اول خاطره کتاب قصه های نفیس قدیمی را در ذهن تداعی می کند و البته این تداعی چندان هم دور از واقعیت نیست، چرا که این انیمیشن دو بعدی بر اساس کتاب داستان پرطرفداری با همین نام و نوشته «گابریل ونسان» ساخته شده است.
انیمیشن ارنست و سلستین علاوه بر این که یکی از کاندیداهای مهم بخش بهترین انیمیشن در آکادمی اسکار ۲۰۱۴ محسوب می شود، در سال گذشته توانست، برنده جایزه سزار بهترین انیمیشن در فرانسه شود.

فیلم، تنها قصه کودکانه ای برای بچه ها نیست، خط کشی آشکار بین خرس ها و موش ها و ترویج نفرت و ترس از خرس ها در بین موش ها تضاد طبقاتی آشکاری را بین اعضای یک جامعه نشان می دهد. در قالب چنین بستری پر از تضاد طبقاتی، ترس و نفرت آموخته شده، داستانی لطیف و بر خلاف معمول شکل می گیرد. سلستین و ارنست هر دو با روحیه های لطیف و هنرمندانه در طبقه خود تنها می مانند و تنها کسانی هستند که ساختار شکنی کرده و قید و بندهای طبقه خود را شکسته و به هم نزدیک می شوند.
صرف نظر ازاین فرم نماد پردازی ها، ارنست و سلستین با اوج و فرود ها و روایتی قوی توانسته انیمیشنی جذاب برای تمام گروه های سنی باشد.