ظریف در میان استقبال مردمی به تهران بازگشت

ظریف در میان استقبال مردمی به تهران بازگشت

پس از ده سال، آخرین دور مذاکرات هسته ای ایران و گروه ۵+۱ که به بیست نوامبر موکول شده بود، در حالی به روز چهارم کشیده شد که تا آخرین لحظه، موجی از احساسات مختلف از خشم، نگرانی و دلواپسی برای ایرانیان به همراه داشت.

خشمی که در روزهای نخست متوجه طرف فرانسوی شرکت کننده در مذاکرات شد. فرانسه، از جمله کشورهایی بود که در روزهای اولیه خواهان حداکثر سخت گیری برای ایران و تعلیق غنی سازی اورانیوم شد. دامنه این اختلاف تا به آن جا بود که باعث موکول شدن مذاکرات به تاریخ دیگری شد و تعداد زیادی از ایرانیان داخل و خارج ایران با اشاره به وضعیت دشوار زندگی در سایه تحریم ها، خواستار همکاری دولت فرانسه، در روند مذاکرات شدند.

«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران، در تمام مصاحبه های اخیرش، ضمن نگاهی امیدوارانه به نتایج آتی مذاکرات، احتمال توقف غنی سازی اورانیوم توسط ایران را تا آخرین لحظه، به طور صد در صد منتفی دانسته و ادامه مذاکرات را موکول به پذیرش حق ایران برای غنی سازی دانست.

در حالی که مقامات ایرانی به پایان روشنی برای مذاکرات در روزهای اخیر امیدوار بودند، طیف های مختلف مردم که به شکل های گوناگون در جریان اخبار مذاکرات قرار گرفته اند، واکنشهای مختلفی در قبال این مذاکرات نشان داده اند. نظرات اینترنتی در مقابل توییترهای خبری سران مذاکره کننده تا تشکیل گروه های مختلف در تلاش برای شکستن تحریم علیه ایران و حتی مخالفت با از سرگیری این گفتگوها، نمونه ای از این تنوع آرا است.

موج فراگیر توجه اقشار مختلف به این موضوع و انبوه نظرات در سایتهای اجتماعی و خبرها، بی-تردید نشان دهنده میزان اهمیت این مذاکرات در تعیین سرنوشت و آینده ۷۷ میلیون نفر ایرانی است.

موافقین و مخالفان این مذاکرات چه کسانی بودند؟

از همان روزهای آغازین شروع مذاکرات گروه های مختلف سیاسی در ایران موضع های مختلفی در قبال این گفتگوها اتخاذ کردند.

مخالفین مذاکره ایران با دولت های غربی

جناح اصولگرا که آغاز این مذاکرات را به معنای از دست رفتن حق هسته ای ایران و باج دادن ایران به کشورهای غربی می دانستند، ازهمان ابتدا مخالفت صریح خود را با این گفتگوها ابراز کردند و موجی از نارضایتی اصول گرایان در سطح کشور و در اخبار مختلف، از ناخشنودی و نگرانی این جناح از نحوه شکل گیری مذاکرات بین ایران و دولت-های غربی حکایت داشت.

«پارسا»، بسیجی پیرو خط امام، پیش از اعلام نتایج مذاکرات، درباره تردیدش نسبت به عملکرد «ظریف» در صفحه فیس بوک خود چنین می گوید:

«بهتر است یک مساله را روشن تر بدانیم، خطوط قرمز نظام در مساله هسته ای مشخص بوده و تغییری نکرده است. یک محدوده هایی هست که می توانیم در مذاکره روی آنها معامله کنیم این هم برای دکتر جلیلی معلوم بود و هم برای دکتر ظریف. زمان جلیلی برای غربی ها روشن شد که ما می توانیم مثلا ۲۰ درصد را متوقف کنیم اما در برابر اقدام متوازن.

یعنی مثلا اگر ۲۰ درصد را متوقف کردیم، شما تحریم نفت را بردارید .اتفاقی که افتاد این بود که غربی ها حاضر نبودند به شکل متوازن اقدامات انجام شود و برای همین مذاکرات پیش نمی رفت. تیم دکتر جلیلی معتقد بود که اگر اقدام متوازن نباشد چون به طرف آمریکایی هیچ اعتمادی نیست، معلوم نیست با کوتاه آمدن ما، آن ها دست آخر تحریم ها را لغو کنند.

اما ظریف با این ابتکار وارد مذاکره شد که ما گام اول و آخر را یک جا معلوم کنیم و در قبال دادن امتیاز حداکثری در گام اول، طرف مقابل امضا کند که در گام آخر تحریم ها لغو شود. در کل من به روش دکتر ظریف هرچند از خطوط قرمز رد نمی شود، چندان خوش بین نیستم.»

«شریعتمداری»، مدیر مسئول روزنامه کیهان؛ نیز که از مخالفان این مذاکرات است، درباره آغاز این مذاکرات خوشبین نبوده و به نقل از ایسنا می گوید: «هیات دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا در سفر به نیویورک و مقدمات اولیه آن امتیازاتی به رژیم اشغالگر قدس داده است که تا کنون بی سابقه بوده است.»

در همین زمینه «منصور حقیقت پور»، نایب رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی؛ پیش از اعلام نتایج در گفتگو با تابناک، شرط ادامه مذاکرات را به رسمیت شناختن حقوق ایران توسط غرب می داند: «هر چند ما به نتیجه خوشبین نیستیم، اما وارد مذاکره شده-ایم، ما خطوط قرمز متعددی داریم که از آن عدول نمی کنیم.»

موافقان مذاکرات هسته ای ایران

اما در سوی دیگر اصلاح طلبان، و طیف وسیعی از مردم و فعالان سیاسی خواهان به نتیجه رسیدن مذاکرات و به حداقل رسیدن تحریم ها بوده اند. «هاشمی رفسنجانی» که اخیرا اظهارات مختلفی از او درباره رابطه با آمریکا منتشر شده است، در جلسه مجمع تشحیص مصلحت، تیم هسته ای را به نقل از رهبر ایران، فرزندان خودمان و فرزندان انقلاب نامید و گفت: «غربی‌ها باید احساس کنند که ما در داخل متحد هستیم. اگر بتوانیم حق خود را در مذاکرات بگیریم هم دستاورد داخلی دارد و هم منطقه‌ای.»

«محمدرضا عارف» نیز ضمن تاکید بر جلوگیری از تشدید تحریم ها، برخی بی تدبیری های داخلی را در تشدید آن ها موثر دانست و در گفتگو با ایسنا یادآور شد: «هم ایران و هم آمریکا می دانند که جمهوری اسلامی ایران به دنبال سلاح هسته ای نیست و راهبرد ایران، استفاده صلح آمیز از فناوری هسته ای است.»

«مصطفی کواکبیان» دبیر کل حزب مردم سالاری و از اصلاح طلبان عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس هشتم، یکی دیگر از موافقان مذاکرات هسته ای ژنو است که در این باره به خبرگزاری ایسنا چنین می گوید: «من به مذاکرات ژنو خوشبین هستم و اعتقاد دارم اتفاقات مثبتی در عرصه سیاست خارجی رخ خواهد داد.»
اعلام نتایج مذاکرات ژنو در صبح ۲۴ نوامبر، امضای توافق نامه و بازتاب های آن
اعلام نتایج مذاکرات به همراه حواشی آن مثل خبر داد کشیدن «جواد ظریف» بر سر «جان کری»، به نقل از مشرق و در نهایت در آغوش کشیدن «لوران فابیوس» از سوی ظریف، با هیاهوی خبری بسیار و شادی اکثریت مردم از کاهش تحریم ها همراه شد. اما به رغم تبریک مقامات رده اول مملکت، خبر امضای توافق نامه بین ایران و گروه ۱+۵ در مجلس شورای اسلامی، بازتاب های مختلفی داشت.

در جلسه علنی صبح امروز مجلس، «محسن ابوترابی فرد» نماینده تهران، ضمن تقدیر از نمایندگان جمهوری اسلامی در مذاکرات ژنو، دستاورد این مذاکرات را پیروزی و موفقیت مردمی دانست که به رهبری اقتدا کرده اند.

این درحالی بود که «حمید رسایی» نماینده مردم تهران به نقل از خبرگزاری فارس، ضمن اعتراض به تبریک گفتن ابوترابی درباره نتایج مذاکرات ژنو، اظهارات وزیر امور خارجه ایران درباره نتایج مذاکرات هسته ای را با اظهارات نماینده آمریکا و رییس جمهور آمریکا متناقض دانست و اظهار داشت: «این توافق نامه باید به تایید مجلس جمهوری اسلامی ایران نیز برسد.»

واکنش های مردمی به نتایج مذاکرات

اما در این میان نظرات مردمی که تا آخرین لحظه این مذاکرات، در هر گوشه دنیا، بیدار مانده و منتظر اعلام نتایج، پی گیر خبرهای خبرگزاری ها و توییترها بودند، نیز خواندنی است.

درپای آخرین یادداشت فیس بوکی و توییتری جواد ظریف انبوه یادداشت های حاوی تبریک و تشکر خودنمایی می کند، عده ای او را ناجی و مصدق دیگری در تاریخ ایران خوانده اند و عده ای دیگر در صدد برنامه ریزی برای استقبال از او در فرودگاه هستند. اما در بین این تبریک ها هم، هر از گاهی ندایی مخالف به گوش می رسد.

«سحر» دانشجوی دانشگاه آزاد در کامنتی در فیس بوک خطاب به ظریف نوشته است: «همیشه آدم نباید به اندازه رضا زاده ( قهرمان کشتی) باشد تا از پس وزنه های سنگین بر بیاید گاهی یک قهرمان برای پیروزی باید ظریف باشد!»

«امیرحسین» دانشجوی علمی کاربردی از مشهد هم خطاب به مخالفان این نتایج می گوید: «باید به آنهایی که با این پیروزی مخالفت می کنند گفت قرار نیست هنوز ویرانی هشت سال اخیر را تحمل کنیم. این بزرگترین پیروزی در ۳۰ سال اخیر بود. از آقای روحانی و تیم مذاکره کننده متشکرم و امیدوارم گام های بعدی بلندتر باشد.»

پس از سیل گل ها و تبریک های نثار شده به تیم مذاکره کننده، عده ای در سوی دیگر در مخالفت با این توافق نامه، آن را قرار داد ترکمن چای دیگری نامیدند، در کامنت دیگری در صفحه فیسبوک ظریف، «ابراهیمی» ساکن تهران در حالی که از انبوه تبریک ها گلایه مند است می نویسد: «در متن توافق نامه ای که به اطلاع عموم رسیده، نه تنها از پیروزی و غنی سازی خبری نیست بلکه سرشار از محرومیت ها است آیا شما به این می گویید پیروزی؟»

حجم پیام ها و نوشته های مردم در پای خبرها یا یادداشت های اینترنتی منتشر شده آن قدر زیاد است که نمی توان به اغلب آن ها اشاره کرد، اما چیزی که مسلم است به رغم مخالفت ها، اکثریت این پیام ها انعکاس دهنده شادی مردمی است که از امید به آینده می گویند.