برلین: اسد همزمان با آغاز روند انتقال قدرت کنار می رود

مسکو: رائد جبر

سرگی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در جریان نشست چند روز پیش با همتای آلمانی اش هایکو ماس نتوانست آلمان را متقاعد کند تا در عملیات نظامی غربی احتمالی در سوریه شرکت نکند. اختلاف نظر بین دو کشور در مورد وریه و به ویژه در زمینه حمله نظامی احتمالی حکومت به ادلب کاملا مشهود بود. برخی منابع روسیه از تلاش احتمالی ولادمیر پوتین رییس جمهور روسیه برای متقاعد کردن همتای ترکیه ای اش رجب طیب اردوغان به انجام حمله نظامی محدود خبر دادند. روسای جمهور روسیه و ترکیه روز دوشنبه (۱۷ سپتامبر) در سوچی دیدار می کنند.

به گفته برخی منابع روسیه، لاوروف در جریان سفر ناگهانی اش به برلین درصدد متقاعد کردن دولت آلمان به عدم حمایت از عملیات نظامی احتمالی غرب و نیز جلب رضایت آلمان برای حمایت از طرح روسیه در راستای بازگشت پناهجویان و بازسازی و ربط ندادن این پرونده به راهکار سیاسی در سوریه است. اظهارات دو مقام روسیه و آلمان در نشست مشترک خبری بیانگر افزایش اختلاف نظر بین دو کشور بود.

لاوروف در واکنش به سوالی در مورد حمله به شهروندان غیر نظامی و عملیات نظامی که می توان از آنها به عنوان جنایت جنگی یاد کرد از حمله های هوایی روسیه به مواضعی در ادلب دفاع کرد و گفت «روسیه در جریان اجرای عملیات نظامی در سوریه قوانین انسانی و بین المللی را رعایت می کند».

لاوروف افزود مسکو در پی هماهنگی با آنکارا برای ایجاد گذرگاه های انسانی در ادلب است. روسیه در حال رایزنی با مقام های ترکیه در مورد ایجاد راهکار مبتنی بر توافق مناطق کم تنش در ادلب از جمله ایجاد گذرگاه های انسانی در این منطقه است. او افزود «دو طرف به دنبال امضای توافق آشتی میان گروه های اپوزیسیون میانه رو و نیروهای حکومتی هستند. ما نیز در ایجاد گذرگاه های انسانی و مناطق امن برای غیر نظامیان سهیم هستیم.» او یادآور شد «ترکیه در این زمینه رویکرد «سازنده ای» در پیش گرفته است».

وزیر امور خارجه آلمان ضمن تاکید بر دیدگاه کشورش گفت «برلین با انجام حمله نظامی گسترده در ادلب مخالف است. این اقدام جان غیر نظامیان را به خطر می اندازد».

ماس با اشاره به اختلاف نظر میان روسیه و آلمان درباره بازسازی سوریه گفت «بازسازی سوریه تنها با روند سیاسی مشخص زیر نظر سازمان ملل امکان پذیر است».

او با بعید خواندن احتمال ماندن بشار اسد در قدرت همزمان با آغاز روند سیاسی در سوریه گفت «کمیته تدوین قانون اساسی در مرحله روند سیاسی تشکیل می شود و بعد هم فرآیند دموکراتیک آغاز می شود و همه مردم سوریه در تعیین سرنوشت کشورشان شرکت می کنند. اسد در در دراز مدت جایی در این پروسه ندارد. البته اگر این فرآیند واقعا دموکراتیک باشد».

به گفته یک منبع دیپلمات روسی، ولادمیر پوتین رییس جمهور روسیه در ملاقات با رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه در سوچی سعی می کند اردوغان را متقاعد کند که «اگر تلاش برای ایجاد راهکار سیاسی و حمایت از آشتی و مصالحه به جایی نرسد آغاز عملیات نظامی محدود اجتناب ناپذیر به نظر می رسد تا بدین وسیله تهدید تروریسم را از ادلب دور کرد».

این منبع افزود «آنکارا اگر برای عمل به تعهدات خود در راستای جداسازی اپوزیسیون میانه رو و تندرو وقت بیشتری بخواهد از نظر مسکو اشکالی ندارد. هر چند به نظر روسیه این ماموریت دشواری خواهد بود چرا که اغلب گروه های تندرو به دنبال افزایش حمله هستند و حکومت سوریه هم چاره ای به جز اقدام نظامی ندارد. پوتین شاید به اردوغان تضمین کند که بحث عملیات نظامی گسترده مطرح نیست و ادلب مورد هجوم نیروهای حکومی قرار نمی گیرد».

 این منبع خاطر نشان کرد «طرح ایجاد گذرگاه های انسانی که توسط مسکو مطرح شد بستر مناسبی برای نزدیک شدن دیدگاه دو کشور روسیه و ترکیه به نظر می رسد. ترکیه پیشتر همه گروه ها را به اعلام آتش بس در ادلب فراخواند. ایجاد گذرگاه های انسانی مورد توافق مسکو و آنکارا موجب آتش بس کامل می شود که البته حق واکنش به اقدامات تحریک آمیز گروه های تندرو محفوظ است. به احتمال زیاد، پوتین و اردوغان در نشست یاد شده به توافق در مورد ایجاد گذرگاه های انسانی می رسند. چنین توافقی به معنای تایید طرح ترکیه در مورد آتش بس برای تکمیل راهکار سیاسی و اجتناب از گزینه نظامی در ادلب است».