پالایشگاه نفت در ایران- عکس از رویترز
اکنون که ایالات متحده منع قانونی ۴۰ ساله برای فروش نفت مازاد این کشور در بازهاری آسیایی را برداشته، در کمال تعجب دریافت نفت فوق سبک ایران رقیب این کشور شده است.
اقتصاد ایران که به نفت وابسته است در چند سال اخیر با تحریم های غربی و همچنین تحریم های یک جانبه از سوی آمریکا بسیار ضعیف شد. این تحریم ها صادرات نفت خام ایران را ۵۰ درصد کاهش داده بود اما اینک با لغو بخشی از تحریم ها و سبک شدن برخی تحریم های دیگر، به چین نفت ارزان و باکیفیت بالا صادر می کند. این امر کار آمریکا برای فروش نفت این کشور مشکل کرده است.
در گزارش روز دوشنبه ۶ مرداد رویترز آمده است، با وجود آن که کره جنوبی و ژاپن توافق کردند برای یک مدت آزمایشی نفت میعانات گازی آمریکا را بخرند. اما چین، ، بزرگترین مصرف کننده نفت جهان، چندین قرارداد سالانه با تهران بسته و به نظر نمی رسد ظرف چند ماه آینده نگاهی به بازار آمریکایی بیندازد.
میعانات نوعی نفت خام فوق سبک است که از میادین گازی تولید می‌شود و از دیگر انواع نفت با کیفیت‌تر و گران‌تر است.
تولیدکنندگان نفت آمریکایی تلاش دارند با افزایش تولید نفت فوق سبک از سنگ‌های رسی (شِیل) رقابت با ایران را تنگ کرده و بازار آسیایی را تحت کنترل خود درآوردند.
یکی از معامله کنندگان سنگاپوری که با کمپانی های اروپایی معامله می کند در این باره به رویترز گفت: «چین نفت فوق سبک از ایران می خرد و این معامله برای آن کشور ارزان تر از معامله با آمریکا تمام می شود. شاید مرحله های بعدی با آمریکا معامله ای بکنند اما نه به طور علنی.»
شیوه های رقابتی نقتی ایران و آمریکا
ریچارد گوری، مدیرعامل شرکت مشاوره انرژی جی.بی.سی آسیا به رویترز گفت: «شرکت های آسیایی هنوز تصمیم قطعی برای عقد قراردادهای دراز مدت با آمریکا نگرفته اند و انتظار می رود امسال شاهد هیچ قرارداد طولانی نباشیم.»
این تردیدها از سوی خریداران آسیایی در حالی مطرح می شود که موضوع نفت و میعانات گازی ارزان ایران با شایعاتی مبنی بر حمل رایگان نفت از سوی خود ایران نیز در گزارش‌های مختلف بین‌المللی مطرح شده بود.
ایران در حال حاضر ۵۵ درصد میعانات گازی پارس جنوبی که بالغ بر ۲۵۰ هزار بشکه در روز است را تحت قراردادی یک ساله با تخفیف هنگفت به دو خریدار چینی می فروشد.
با لغو و سبک شدن برخی تحریم صادرات نفتی ایران با ۳۰ درصد افزایش به ۱٫۲۵ میلیون بشکه در روز رسید. بخش اعظم این صادرات از پارس جنوبی و به کشور چین است.
میدان پارس جنوبی با قطر مشترک است و این کشور نیز تقریبا تمام میعانات گازی خود را از پارس جنوبی تولید می‌کند و روزانه ۴۵۰ هزار بشکه به کشورهای آسیایی صادر می‌کند.
طبق گزارش رویترز که ایران نفت فوق سبک و با کیفیت خود را ۵ دلار زیر قیمت دبی و ۸ دلار زیر قیمت محصول قطری می‌فروشد. گمان می رود آمریکا هم همین شیوه را پیش بگیرد تا خریداران را جذب کند.
بر اساس آمار گمرکی ایران، این کشور پیش از تحریم‌های غرب روزانه ۲۷۰ هزار بشکه صادرات میعانات گازی داشت، اما این رقم در سال‌های ۹۱ و اواسط ۹۲ به طور میانگین به روزانه حدود ۱۹۵ هزار بشکه سقوط کرد و از نیمه دوم پارسال دوباره افزایش یافت. آمارهای گمرکی سه‌ماهه اول سال جاری نشان می‌دهد که صادرات میعانات گازی ایران اوج گرفته‌است.
بر اساس گزارش گمرک، صادرات میعانات گازی از لحاظ حجم حدود ۲٫۴ برابر مدت مشابه سال گذشته‌است. اما از لحاظ ارزشی، تنها ۱٫۸ برابر افزایش یافته‌است. ایران در بهار سال گذشته ۲ هزار و ۴۰۲ تن صادرات میعانات گازی به ارزش ۲ میلیارد و ۱۲۶ میلیون دلار داشت.
