دانشجو، فارغ التحصیلی
کارن خانلری عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس ایران ضمن انتقاد از آمار افزایشی خروج نخبگان از این کشور، «نبود انگیزه لازم از جمله نداشتن شغلی مناسب پس از فارغ‌التحصیلی» را از جمله عواملی خواند که خروج نخبگان از ایران را اجتناب‌ناپذیر کرده است.
کارن خانلری روز پنجشنبه ۷ فروردین در گفت وگو با خبرگزاری خانه ملت، نسبت به آمار روزافزون خروج نخبگان از ایران هشدار داد و تصریح کرد: «آینده هر کشوری منوط به وجود نخبگان و افراد تحصیلکرده آن است از این رو مسئولان باید به جد در پی پیدا کردن چرایی خروج آنان از کشور باشند.»
نماینده مسیحیان ارمنی در مجلس ایران اظهار داشت خروج نخبگان از این کشور تبعات بیشماری در پی دارد و دولت و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران را موظف خواند «با ایجاد انگیزه‌های کافی در داخل کشور از خروج نخبگان و استعدادهای برتر جلوگیری کنند.»
خانلری یادآوری کرد روند خروجی نخبگان باید معکوس شود و تصریح کرد: «بسیاری از کشورهای مقصد نخبگان به درستی درک کرده‌اند که باید روی جذب نخبگان برای بهبود شرایط کشورشان سرمایه‌گذاری کنند.»
از دیدگاه خانلری «افزایش اعتبار علمی دانشگاه‌ها، کمک‌های مالی به دانشجویان و ایجاد شغل برای آنان» از جمله گزینه‌هایی هستند که در کاهش تمایل نخبگان به خروج از کشور موثر است.
خانلری درباره میزان خروج رتبه‌های برتر کنکور سراسری و آزاد دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی از کشور، گفت: «هر ساله آمارهای متفاوتی از میزان خروج نخبگان و استعدادهای برتر به کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس ارایه می‌شود اما موضوع مهم چرایی افزایش تمایل آنان برای خروج از کشور است.»
مهاجرت میان ایرانیان به دلایل گوناگون صورت می گیرد. بخشی از مهاجران دانشجویان و محققانی هستند که برای ورود به دنیای علمی کشورهای پیشرفته به مهاجرت مقطعی دست می زنند و گروهی از آنها در این کشورها ماندگار می شوند.
در آستانه ۲۰۱۴ ، دویست و پانزده میلیون نفر انسان در کشورهایی زندگی می کنند که در آنجا به دنیا نیامده اند که حدود ۳ درصد جمعیت جهان هستند.
نادر وهابی محقق و متخصص امر مهاجرت در مدرسه عالی علوم اجتماعی پاریس در گفتگویی اختصاصی به شرق پارسی گفته «اگر به ایران برگردیم، تحقیقات من نشان می دهد که در آستانه ۲۰۱۴ ما چهار و نیم میلیون مهاجر ایرانی داریم و اگر نسبت به جمعیت ایران حساب کنیم حدود ۵٫۵ درصد ایرانیان خارج از ایران زندگی می کنند و وقتی که با آهنگ رشد توزیع مهاجرت جهانی مقایسه می کنیم می بینیم این آهنگ رشد خیلی بیشتر از ۳ درصد جهانی است، که به دلیل سه انقلاب تکنولوژیکی است که در سی سال گذشته رخ داده یعنی: انقلاب حمل و نقل، انقلاب در زمینه فناوری اینترنت و انقلاب در زمینه فرهنگ.»
دکتر وهابی می گوید: «فردی که در روستایی در ایران زندگی می کند با این سه انقلاب می تواند از همه دستاوردها در جهان مطلع شود. از سوی دیگر از نظرابعاد فردی مهاجرت، شاخص هایی مانند آموزش رایگان، بهداشت رایگان، کار مناسب اینها عواملی هستند که ایرانی ها را وا می دارد که دست به مهاجرت بزنند. با این حال مهاجران ایرانی که از ایران خارج می شوند در حدود ۱۵ درصد ذهنیتشان تغییر می کند و بعد از یک مدتی به ایران باز می گردند اما حدود ۸۵ درصد در جامعه میزبان باقی می مانند.»
