هشت نامزد ریاست جمهوری ایران روز جمعه در دور سوم مناظره تلویزیونی با اشاره به موضوعات حساس تری در زمینه های سیاست خارجی و داخلی، انتقادات صریحی را در قبال برنامه ها، مواضع و سوابق دیگر نامزدها مطرح کردند و ناگفته هایی را از جمله در زمینه مذاکرات هسته ای بیان کردند.

به گزارش وبسایت خبری انتخاب، محسن رضایی به عنوان نخستین نامزدی که در این مناظره سخن می گفت، پشت تریبون قرار گرفت و اظهار داشت: دولتمردانی باید بر سر کار بیایند که قبل از اینکه به فکر جناح و گروه خاصی باشند به فکر احیای حقوق مردم باشند. کشمکش های سیاسی بس است. وی همچنین گفت: ” قول میدهم در دولتم میزهای گفتگو شکل گیرد. آزادی های مشروع را تثبیت میکنم. قوانین و مقرراتی را تنظیم میکنم که همه بتوانند از حقوقشان دفاع کنند.”

حسن روحانی با اشاره به سخنان رضایی و بحث اداره و مدیریت در شرایط جدید گفت: “تاکید میکنم اگر کشور را در مسیر جدید قرار دهیم باید به وحدت و اتحاد و انسجام در کل جامعه بپردازیم که هم برای سیاست داخلی و هم خارجی اساس است. مدیران دلسوز و کاردانی که منزوی شدند به تخصص خودشان برگردانیم و اصل جذب حداکثری و دفع حداقلی را اجرا کنیم. در سال های اخیر نه تنها نتوانستیم غیرهمفکر را جذب کنیم بلکه حتی دوستان و همراهان و انقلابیون را کنار گذاشتیم. باید تیغ حذف را کنار بگذاریم.”

حدادعادل گفت: آقای رضایی در مورد سیاست خارجی روش خود را توضیح ندادند بلکه نتایج را گفتند. اینکه دیپلماسی موفق اقتصادی داشته باشیم و پیوند خوبی داشته باشیم و … نتیجه روش دیپلماسی خارجی است. مایلم بدانم با کدام روش میخواهند به این نتایج دست یابند؟

رضایی در پاسخ به نقدها گفت: اولین کارم که سامان دادن آن ۵۰ درصد مشکلات را حل میکند آنست که باید دولت فراگیر کارآمد و باعرضه که رهبری و نظام جمهوری اسلامی را قبول داشته باشد، تشکیل شود. از اینجا به بعدش برایم مهم نیست. از همه اقوام و گروه ها استفاده خواهم کرد.

قالیباف به عنوان نفر بعدی که به سخنرانی پرداخت بحث را از سیاست خارجی شروع کرد و گفت دولتی که در کشور خود مورد تحسین نباشد در پشت هیچ میز مذاکره ای مورد توجه مردم دنیا قرار نمی گیرد.

عارف در انتقاد از سیاست های کنونی قالیباف گفت یکی از مشکلات امروز ما بخشی نگری است و شما در قبل روی مدیریت بخشی خود تاکید کردید. اینکه فقط پروژه های عمرانی را دنبال کنیم و بخشی نگری کنیم، از دیگر مسائل استان غافل نمی شویم. در زمان شما قیمت زمین در تهران ۶ برابر شده آیا فروش تراکم در این افزایش قیمت سهیم نبوده؟ شما تراکم را برای انجام پروژه های عمرانی پیش فروش کردید. (قالیباف: همین جا تکذیب میکنم) سوال میکنم ریاست جمهوری مدیریت فرابخشی میخواهد توانایی خود را در این عرصه به اطلاع مردم برسانید.

حسن روحانی در واکنش به سخنان قالیباف گفت: من تعجب کردم از بیان آقای قالیباف در این زمینه که سیاست خارجی کشور ناموفق بوده است، چون استثنا هم نکردند. سیاست خارجی در دولت سازندگی در شرایطی که ما بعد از جنگ بودیم همان سیاست خارجی بود که تکنولوژی و وام مورد نیاز را از خارج گرفت و تحول بزرگ در کشور ایجاد کرد و باقیمانده کشور از بعثی ها را گرفت و به کمک شورای عالی امنیت ملی توانستیم آزادگان را به کشور برگردانیم و صدام در سازمان ملل محکوم شود.

وی افزود: در دوره ریاست خاتمی بود که کشور از بحران نجات یافت و در شرایطی که داستان ۱۱ سپتامبر اتفاق افتاد و ایران را متهم کردند و دو کشور منطقه مورد هجوم قرار گرفت و کشور در لیست بود ایران چگونه توانست با تدبیر و برنامه ریزی از این مسیر جدا شد. بالاترین بهره برداری را سیاست خارجی ما کرد. دشمن درافغانستان و عراق منکوب شد. ایران سالم باقی ماند. توانستیم به مردم افغانستان عراق کمک کنیم. سیاست خارجی ما در آن ۲ هشت سال بسیار موفق بود. البته نمیگویم در این هشت سال توفیقی نبوده است.

حدادعادل در سخنانی گفت: توضیحی راجع به مساله عارف در بازار تهران و تبریز بگویم. نمی گویم عارف خلاف میگوید ولی حتما سلیقه فردی بوده است.(عارف: من همین را میگویم) ممکن است خودشان هم رئیس جمهور شوند این اتفاق بیفتد. همین الان که میامدم صداوسیما طرفداران عارف در خیابان ایستاده بودند عکسهای خاتمی و ایشان را در دست داشتند و هیچکس به ایشان کاری نداشت. این تلقی پیش نیاید که در کشورمان چنین وضعیتی است. فیلم خاتمی هم پخش شد در ضمن مستند برخی ها. این که افتاده شرایط کلی کشورمان نیست.

وی افزود: آقای روحانی می گویند سیاست خارجی موفق بوده من هم میگویم در همه دولتها موفقیت هایی داشتیم و در هر دوره ای مشکلاتی بوده است. در مجلس ششم نمایندگان مجلس ششم مرتب در نطقهای قبل دستور میگفتند در دوره هاشمی کشور به بحران کشیده شده است. و گفتند خاتمی آمده کشور را از بحران نجات دهد. در همان دوران دادگاه میکونوس به وجود آمد که ریاست جمهوری را برای خروج از ایران محروم کردند. محور شرارت که بوش به ایران نسبت داد هم در دوران ریاست جمهوری خاتمی اتفاق افتاد. اینها باید گفته شود تا عده ای فکر نکنند کارنامه خودشان بیست بوده است و در دوره ای دیگر زمستان اتفاق افتاده است.

جلیلی هم در واکنش به اظهارات قالیباف گفت در گزارش شما به عنوان برنامه راهبردی جمله ای ذکر شده که با نگاه شما نمیخواهد. اینکه نباید تصویر برخورد ما چالش قدرت هژمون باشد در حالی که ما نگاه هژمون را قبول نداریم و این اصل سیاست خارجی ماست. ما در چالش با نظامی هستیم که امروز میخواهد به زور خود را حاکم کند. سیاست خارجی ایران یکی از رویکردهای بسیار مثبت نظام ما بوده است. دستگاه ها باید با این خود را منطق کنند. وزارت خارجه ما به دلیل برخی تدابیر ظرفیت بار بزرگ سیاست خارجی را الان ندارد و باید قویتر شود. نکته روحانی، این بحث باید همه را بررسی کرد. اشاراتی را آقای حداد داشتند.

وی گفت: در زمانی که برخی دوستان شعار همراهی با نظم جهانی را دادند و از تقابل بیهوده جلوگیری کنیم پاسخش چی بود؟ در دوره هاشمی ۲ حکم جلب برایشان آمد و در دوره خاتمی به ما گفتند محور شرارت. هر دویش غلط بود. این شیوه آقایان غلط است. منافع ملی کشور دقیقا بعد از آن دوران حفظ شد. عده ای نگران بودند نکند به ما حمله شود اما آمریکا هم در افغانستان زمین گیر شد هم در عراق. جلیلی همچنین گفت: درباره بحث آقای عارف، اگر ما میخواهیم از سلایق جلوگیری کنیم راهش قانون است. اگر به صراحت از کسانی که بزرگترین بی قانونی را با افتخار یادکنیم، بزرگترین بی قانونی می شود. در انتخابات ریاست جمهوری قانون و چارچوبی داریم، اگر بعد انتخابات عده ای فتنه کردند، حمایت از آنها و افتخار کردن به آنها خلاف قانون عمل کردن و سلیقه ای عمل کردن است. اگر شورای نگهبان انتخابات را تایید کرد عده ای حق ندارند جمهوریت مردم را وتو کنند. این قانون است.

روحانی در این هنگام در پاسخ به سخنان جلیلی گفت: آقای جلیلی تاریخ را نمی توان تحریف کرد.

قالیباف در پاسخ به نقدها قبل از هر چیز در ارتباط با بحث عارف گفت: از قضا بعد دولت تنها مجموعه ای که میتواند بخشی نگر نباشد، دولت های محلی هستند که شهرداری ها هستند. در مدیریت من در شهرداری با همه شرایط سخت در حوزه روابط بین الملل توانستیم مجمع شهرداران آسیایی را با بیش از ۱۰۰ شهر شکل دهیم و دبیرخانه‌اش دائمی در تهران باشد. شهرداری تهران بخشی نگر نبوده است. در خصوص صحبت ولایتی، ایشان نکته مهمی گفتند. منابع انسانی از همه چیز در کشور مهمتر است و اولویت اول است. بازگشت نخبگان به متن تصمیم گیری اساس کار است. بنده متعرض به سیاست خارجی نبودم آقای روحانی. امروز همین که میتوانیم ۶ کشور دنیا را بنشانیم با ما حرف بزنند یعنی جایگاه ایران باز شده. بیداری اسلامی مرهون جمهوری اسلامی است. ما مبنائا جلوی آمریکا ایستاده ایم. آمریکا میگوید قدرت حق است اما ما میگوییم حق قدرت است و این افتخار ماست. حرفم در حوزه دیپلماسی است که شما در آن صاحب نظرید. دست همه کسانی که در حوزه دیپلماسی زحمت کشیدند می بوسم. اینکه اروپایی ها وزرای خود را از تهران در دوره ای فراخواندند به خاطر ضعف دیپلماسی بود. کارنامه دولت های گذشته در حوزه دیپلماسی اقتصادی چیست؟

حداد عادل به عنوان نفر بعدی که پشت تریبون قرار گرفت، گفت: مسلم است که مشکل اقتصادی با تحریم ارتباط دارد. تحریمی که دشمنان آن را فلج کننده نامیدند. البته اعتقاد داریم با مدیریت بهتر می شود این تحریم را تخفیف داد. در سیاست خارجی ما حل مساله تحریم اولویت دارد ولی مهم این است که چگونه. برخی اینطور میگویند که مشکل مدیریتی است.اگر شخصی برود و شخصی بیاید حل می شود. برخی میگویند اگر دم کدخدا را ببینیم مساله حل می شود. برخی مشکل را عمدتا به گردن دولت می اندازند اما بنده اینطور فکر نمیکنم. مساله هسته ای بهانه است آنروز که کارهسته ای نکرده بودیم هم در تحریم بودیم و دشمنان بهتر میدانند که فعالیت ما نظامی نیست. مشکل ما با آمریکایی ها مشکل اصل انقلاب است. چون ما خواهان استقلال هستیم با ما پافشاری میکنند.

عارف این سوال را مطرح کرد که از نظر حداد عادل چگونه می توان موضع اقتدار و عزت مذاکره کرد.

محسن رضایی گفت: من واقعا تعجب میکنم آقای حداد شعاری صحبت می کنند. مگر می شود سرنوشت کشوری را با شعار پشت سرهم گذاشت؟ آقای حداد می گویند زمانی آمریکا کنار می آید که ما مقاومت کنیم؟ ما مقاومت کنیم تحریم ها آثارش را بیشتر نشان دهد؟ تا الان ۳۰-۴۰ درصد تحریم ها را دیدیم. آمریکا به دنبال گرفتن زمان از ماست. آیا نمیتوانستیم کاری کنیم آمریکا چین و روسیه را با خود همراه نکند و در دیپلماسی شکست نخورد؟ مقاومت باید منتج به نتیجه شود و آمریکا بفهمد تحریم بی اثر بوده یعنی تولید راه بیندازیم. به چه زبانی بگوییم اقتصاد هم نظام را حفظ میکند و هم به مردم کمک میکند. مذاکره باید قوی باشد. اگر ببیند امروز هزار تومان شده ۳۰۰ تومان دیروز‌، آنها می فهمند شعار میدهیم اما اگر برعکس شود مذاکره منصفانه و برابر صورت میگیرد. اینکه میگوییم مقاومت میکنیم درست اما مشروط بر اینکه از مقاومت بهره برداری کنیم.

حدادعادل در مقابل گفت: در پاسخ قالیباف میگویم فقط با مدیریت حل نمیشود. مدیریت در دیپلماسی مستظهر است به عزت و قدرت ملی. آقای عارف که سوال می کنند چگونه به عزت می رسیم، عرض میکنم رهبری راه را نشان داده. جهاد و مقاومت اقتصادی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی. وقتی میگویم مقاومت شعار نمیدهم بلکه باید بنیان های اقتصادی کشور را تقویت کنیم تا ملت با عزت بر سر میز مذاکره بنشیند. اینکه آقای ولایتی میگویند در گذشته سخت تر بوده، فکر نمیکنم اینگونه باشد. امروز چون قوت و اثر ما در جهان بیشتر شده و یک نمونه اش بیداری اسلامی است، دشمنی دشمنان سخت تر از گذشته است. تدبیر و مدیریت می تواند کار را بهتر کند. بد نیست اینجا به یک نمونه ای از ضعف در دولت های گذشته هم اشاره کنم. یک کتابی هست به عنوان مبانی نظری برنامه چهارم توسعه. از این کتاب یک عبارت میخوانم تا معلوم شود مقصودم چیست. “در حال حاضر به نظر می رسد با بروز بحران در دو عرصه داخلی و خارجی کشور ایران را نمی توان یک قدرت در عرصه جهانی تعبیر کرد. در شرایط جدید حتی نمیتوان کلمه قدرت ملی را درباره ایران به کار برد.”
این مواضع کارساز نیست. روزی میتوانیم از طریق مذاکره و دیپلماسی مساله را حل کنیم که این جور مواضع را نگیریم.

عارف گفت: دفعه قبل هم دکتر حداد مسائلی را راجع به کتاب مبانی نظری برنامه چهارم گفتند. بحث این است که آیا این کتاب مبنای برنامه قرار گرفته یا خیر؟ اگر مبنا قرار گرفته چرا خودش این قانون را در مجلس هفتم ابلاغ کرد و در مجلس اصلاح نکرد؟

حداد عادل پاسخ داد: همان موقع به دلیل اینکه قانون برنامه را از جهت این مبانی اشکال داشتیم از شورای نگهبان برگرداندیم و برخی موادش را اصلاح کردیم که یکیشان به مسائل اقتصادی مربوط بود. ۱۰۰ نفر از نمایندگان مجلس نامه نوشتند که از رئیس جمهور سوال کنند که چرا چنین کتابی از طرف سازمان برنامه شما به عنوان مبانی این برنامه مطرح شده است..

حسن روحانی پشت تریبون برنامه مناظره تلویزیونی قرار گرفت و گفت: در زمینه سیاست داخلی، اساس سیاست داخلی دولت تدبیر و امید بر مبنای تامین امنیت و ایجاد آرامش برای همه مردم ایران در تمام ابعاد زندگیشان خواهد بود در اقتصاد و فرهنگ و شغل و حریم خصوصی و … باید به گونه ای باشد که مردم شب و روز در خانه و خیابان و سفر احساس آرامش کنند. مساله دوم مساله آزادی است که در همه ابعاد زندگی آزادی مسئولانه را احساس کنند. یعنی جایی که باید نظرشان را اعلام کنند و یا اینکه در یک انتخابات با آزادی تمام بیایند و حضور یابند که متاسفانه امروز در برخی موارد آزادی مردم برای حضور در عرصه انتخابات با سخت گیری هایی که نیازی نیست روبرو شده است. یکی دونمونه را آقای عارف اعلام کردند.

روحانی افزود: مساله دیگر مساله عدالت در سراسر کشور و بحث حقوق شهروندی است که همه مردم کشورمان از هر قبیله و نژاد و قومیتی، احساس کنند که شهروند یک کشور واحد هستند و از حقوق مساوی و عادلانه برخورداند و زمینه برای مشارکت همه مردم فراهم کنیم تا مردم با اعتماد کامل مشارکت کنند و این تنها برای انتخابات و ۲۲ بهمن نباشد تا کشور به سمت انسجام و قدرت ملی حرکت کند. برای اینکار نیاز به عقلانیت و اعتدال و دوری از افراط و تفریط داریم. در سیاست خارجی هم باید منافع کشور و امنیت ملی را حفظ کرده و شرایطی فراهم کنیم که فرصت های لازم برای مردم ما بوجود آید. اینکه اشاره شد در بحث ها در دولت سازندگی یا اصلاحات سیاست خارجی ما ایراد داشته، تعجب میکنم که اشاره میکنند به حرفی که در گوشه سایتی آمده است. خوب است به کتابی که اخیرا البرادعی نوشته نگاه کنیم که می گوید جنگ پشت دروازه ایران بود و ایران جلوی آن را گرفت و ۳ وزیر اروپایی را به ایران دعوت کرد و آنها را سپر قرار داد. استراو هم گفت جنگ حتمی بود و من اعلام کردم احمقانه است. نباید واقعیت های تاریخی را تحریف کنیم. امروز هم باید شرایط کشور را حفظ کنیم. البته در سیاست های خارجی و مهم همه جا تایید رهبری و هدایت های ایشان هم بوده.

حدادعادل گفت: من از جناب روحانی سوال میکنم در تبلیغات انتخاباتی شما در سیاست خارجی آمده بود که باید با کدخدا کنار بیایم. نمیدانم به شوخی گفتید یا به جد. این کدخدا اگر آمریکاست یعنی ما رعیت آمریکا هستیم؟

جلیلی گفت: در بحث سیاست خارجی، دفاع از حقوق و ارزشهای ملت مهم است. وی افزود آقای البرادعی میگوید: نه تنها پیشنهاد سه کشور اروپایی ناچیز بود بلکه لحن توهین آمیزی داشت و متکبرانه. این طرح تا جایی پیش رفته بود که قول میداد اروپا دانشمندان ایرانی را تحت پوشش قرار دهد. خود روحانی هم در کتابش میگوید: اگر نگوییم هیچ ایران ما به ازای اندکی دریافت کرد. بحثم این است که آنچه هست، این فرمایش خود شماست. خود دوستان میگویند از خطر نجات میدادیم در حالی که خطری نبود بلکه ایران در اقتدار بود. خطر را اقتدار ما نجات داد.

قالیباف هم در واکنش به اظهارات روحانی گفت: در سال ۸۲ که فرمانده نیروی انتظامی بودم و شما دبیر شورای عالی امنیت ملی بودم، در سالگرد حمله به کوی دانشگاه، هر سال برنامه میگرفتند یک جلسه من گفتم اجازه بدهید دفتر تحکیم وحدت مراسم را بگیرد. شما اشاره به این می کردید که بابا دنبال دردسر هستی ول کن چه مجوزی. این اصرار من بود که اجازه بدهیم دانشجو حرفش را بدهد ولی در چارچوب قانون. در شورای امنیت کشور هم در سال ۸۲ جلسه ای برگزار شد، من معتقد بودم پشت حوادث سال ۸۲ حوادثی که در کوی دانشگاه یا خوابگاه طرشت علامه اتفاق افتاد نیروی انتظامی تمام قد جلوی لباس شخصی ها افتاد و اجازه ندادیم حوادث ۷۸ رخ بیاید. می گفتم پشت حوادث دانشجویان نیستند. در جلسه اصرار کردم اگر دانشگاه اشکال دارد، به نیروی انتظامی اجازه ورود بدهید. من با اصرار این مجوز را گرفتم. به خاطر اینکه معتقد بودم سیاسیون پشت این ماجرا هستند نه دانشجویان. یکی از نمایندگان مجلس ششم که مستند دارم در حوادث کوی دخالت داشت در ان جلسه ما، اخلال کرد. بی بی سی و وی او ای، سخنان من را تحریف کردند و گفتند من دوگانه برخورد کردم ولی من اینگونه نبودم. در جلسه مجلس شورای اسلامی که غیرعلنی بود و در جلسه شورای امنیت، می دانستم پشت سر حوادث چیست.

رضایی گفت: واقعیت این است که افراط و تفریط شده است هم در زمان آقای جلیلی و هم در زمان روحانی. درست است که از جنگ جلوگیری کردیم اما نمی توانستیم اینقدر عقب نشینی نکنیم؟ وی افزود در زمان جلیلی با سولانا برای ۲۷۰۰ سانتریفیوژ توافق کرده بودیم قبل در زمان آقای لاریجانی. آیا اگر این را مکتوب نکرده بودیم بهتر نبود؟ من در جریان جزئیات هستم. این افراط و تفریط ها از سیاست اصلی نظام دور بوده. باید به آن پایان داده شود. حالا گذشت، سوال این است که می خواهیم از گذشته مان بدون کم و کاست دفاع کنیم؟ اگر بوده که نباید مشکلی داشته باشیم. دوستان خود را حق مطلق ندادند.

جلیلی در نقد از سخنان رضایی گفت: بین حق و باطل راه رفتن معنی اش دوری از افراط و تفریط نیست. اینکه این کار را کنیم، نشاندهنده دوری از افراط و تفریط نیست. اطلاعاتی هم که آقای رضایی فرمودند مبنایش درست نیست. زمان لاریجانی معاونش با سولانا به توافق رسیدند اما سولانا زد زیرش و قبول نکرد.

حدادعادل گفت: جناب رضایی طوری صحبت میکنند که انگار همه ماها غیرمردمی هستیم و فقط جناب ایشان غصه مردم را می خورد. همه ما به فکر مردم هستیم و برای مردم این حرف ها را میزنیم. راه ها متفاوت است ولی هدف تامین سعادت و رفاه مردم است.

غرضی هم گفت: به هم ایراد گرفتن اشکال ندارد اما ماهیت قضیه را ندیدن اشکال دارد. استعداد کشور برای مقابله با اینهمه مشکل به اندازه لازم و کافی تولید نشده است.

اما ولایتی سخنان رضایی را تایید کرد و گفت: لاریجانی در مذاکرات با سولانا به جای خوبی رسید. همین تعداد سانتریفیوژ را توافق کردند. اما درست همزمان با اینکه لاریجانی با سولانا مذاکره می کرد یکی از مقامات بلندپایه اجرایی ما در نمازجمعه گفت ما مذاکره نمی کنیم. آقای سولانا آن تلکس را نشان داد و کارشکنی در کار آقای لاریجانی صورت گرفت.
وی گفت: دشمن زمانی که تناقض در بین مسئولان ما می بیند، اینگونه می شود. آنها به توافق رسیدند و میشد (مسأله) هسته ای را حل کرد ولی یک فردی حرف دیگری زد و آن خراب شد. مشابه آن برای خودم هم اتفاق افتاده است.

جلیلی در واکنش گفت: صحبت ولایتی درست نیست.

ولایتی تاکید کرد: اطلاع دقیق دارم که درست است.

جلیلی گفت: درباره خودتان هم اطلاعات دقیق تر را می گویم.

غرضی هم گفت: تکیه آدم ها به گروه های سیاسی و سوءاستفاده از مقام ها کشور را به اینجا رسانده که شخصیت های مختلف با تکیه بر دیدگاه های خود دارند به تمام منافع ملت ضربه می زنند.

روحانی در واکنش به اظهارات ولایتی گفت: نکته ای که آقای دکتر درباره مساله کدخدا گفتند سوال این بود آیا مذاکره با آمریکا راحت تر است یا اروپا. من گفتم آمریکا. چون کدخدای اروپاست. شما شاید از برخی سایت های مغرض این جمله را گرفتید.

وی افزود: در رابطه با بحث البرادعی، اینکه گفتم ممانعت از جنگ مال سال ۸۲ است نکته ای که شما گفتید مال سال ۸۴ است.

روحانی در فراز جنجالی دیگری از سخنانش گفت: از آقای قالیباف خیلی تعجب میکنم. درست است باید رقابت کنیم ولی نه اینجوری. آقای قالیباف دلم نمیخواست بگم. آنجا بحث این بود شما می گفتید دانشجویان بیایند ما برنامه گازانبری داریم. ما می گفتیم راه این است که مجوز بدهیم و دستگیر کنیم. من راجع به چند کلانتری به شما گزارش دادم. شما چی گفتید؟ نمیخواهم بازگوکنم. گفتید کل آدمهای سالم من این تعداد است. برنگردید به بحث های آن زمان، این سینه من پر است از مسائل فراوان. حرف برای گفتن زیاد داریم. بگذارید رقابتمان سالم و درست باشد. شورای عالی امنیت ملی هم مدافع اقوام بوده به این شورا اتهام نزنید. از ابتدای زندگی سیاسی مسیرم روشن است هیچ وقت پادگانی فکر و عمل نکردم. جزو افرادی هستم که حقوق خواندم، من سرهنگ نیستم. حقوقدان هستم. حواسمان باشد چگونه حرف می زنیم. هرچه اطلاعات لازم باشد در ذهنم دارم که بگویم. همیشه روبروی افراطیون ایستادم و طرفدار آزادی بیان و مخالف افراط و تفریط بوده‌ام. چرا اینطوری بحث میکنید؟ اگر بنا به این باشد که حرف زیاد داریم برای گفتن.

قالیباف در پاسخ به روحانی گفت: در رابطه با آزادی گفتم چه برای دانشجویان و گروه ها و اقوام یکنواخت باشد. امروز اقوام و مذاهب بر اساس قانون اساسی حقوقشان آنطور که قانون تعریف کرده تحقق نیافته است. شما دبیر شورای عالی امنیت ملی بودید می توانستید نگذارید اینطوری شود.

روحانی گفت: ما مصوبه گذراندیم برای احقاق حقوق اقلیت ها.

قالیباف گفت: بحثم در رابطه با دانشجویان بود. بهترین رابطه و ارتباط بین پلیس و دانشجو در زمان مدیریت من بوده است. یک نمونه بگویید پلیس گازانبری عمل کرده باشد. من در مقابل لباس شخصی ها ایستادم و گفتم خلاف قانون کسی عمل نکند. حرفم به شما این بود در یک جلسه مشخص که مستنداتش هست، آن زمان گفتم به دفتر تحکیم اجازه تجمع بدهیم. شما گفتید آقای قالیباف دنبال دردسری ولش کن.

روحانی گفت: این بود؟ گفتم اگر می خواهید این ها را به خیابان بیاورید و محاصره کنید نکنید.

قالیباف پاسخ داد: اگر نیت خوانی بلدید هنر شماست. نماینده رسمی تحکیم بعد از آن جلسه که با اصرار من موافقت شد بهش گفتم قانون احزاب به شما اجازه میدهد سخنران و محل را اعلام کن من امنیتش را تامین میکنم. من شما را به عنوان فرد معتدل می شناسم. ولی شما فکر میکنید ما پادگانی هستیم. ما افتخار رزمندگی و دفاع از کشور داریم. اما اگر می گویید نگاه پادگانی، شما در حین اینکه نگاه بازی دارید آن موقع گفتید دنبال دردسر نگرد. ما گاز انبری عمل نکردیم اتفاقا ایستادیم و از دانشجویان دفاع کردیم.

غرضی در واکنش به این مباحثات گفت: این بحث ها کمک میکند؟

حیدری، مجری برنامه گفت: بله اتفاقا در مناظره های قبلی هم دنبال همین بحث ها بودیم.

قالیباف هم گفت: موضوع آزادی مهم است.

غرضی ادامه داد: این به چه درد مردم میخورد. این اختلاف دو نفر را قاضی هم نمیتواند حل کند. دعوای بین اشخاص نباید باشد. هیچ کس الان اینجا برنامه نمیدهد. هیچکس برنامه فیزیکی نمیدهد. همه برنامه عرفانی و ادبیاتی میدهند. نه سیاست خارجی حل میشود نه داخلی.

حیدری گفت: عملکرد مدیران ارشد در آینده بخشی اش به رویه های گذشته برمی گردد.

روحانی گفت: من می خواهم به ملت بزرگوار بگویم من شیوه تخریب را نمی پسندم و حاضر نیستم رقیبم را تخریب کنم. حاضر نیستم اسناد سری را اینجا افشا کنم و جملات را بالا پایین کنم. آقای قالیباف برخی حرفها را زدند ولی من نگفتم. بحث من پلیس نیست. دست پلیس را می بوسم. بحثم شیوه آقای قالیباف است. رضایی جوری صحبت میکند انگار نظرات دقیقی داشتند و آن اجرا نشد. شما کسی هستید که در جمع گفتید شورای امنیت سازمان ملل به مراتب بهتر از سازمان حکام است و چرا نمیگذارید پرونده به شورای امنیت برود. آنوقت شما ما را نصیحت میکنید؟ اولین جلسات هسته ای که گذاشتیم و به کلی سری بود کی افشا کرد آقای رضایی. آقای ولایتی بود و دید چه کسی افشا کرد. برخی حرف ها هست آقای رضایی نباید گفته شود. ما باید رقابت سالم کنیم. همه تلاش کشور نشد که پرونده به شورا برود. ظالمانه رفته به شورای امنیت و امروز باید تلاش کنیم همگی که برگردد.

رضایی گفت: حرف اساسیم این بود که ما اینجا میخواهیم یک اطلاعاتی به مردم بدهیم که مردم تصمیم بگیرند. چرا طوری صحبت میکنیم که گویی اشکالی نیست. آیا معنای حرف این است که اگر شما رئیس جمهور شدید میخواهید با همان وضع قدیم کشور را اداره کنید؟ چرا به اشکالات اشاره نمیکنید؟ به عنوان نمونه گفتم مذاکراتی که اشاره کردید منجر شد کشور جنگ نکند اما نمیشد با هزینه کمتری این کار را میکردید؟ سوالم مودبانه است. روحانی اگر بخواهد با این عصبانیت و داد و بیداد سکان کشور را به دست بگیرد خدا به داد کشور برسد. ضمن اینکه زمانی که در حال تحریم نبودیم فکر می کردیم داریم تحریم می شویم. احتمال جنگ بود اما از طریق دیگری هم میشد کنترل کرد. یک زمانی گفتند تحریم کاغذپاره ای بیش نیست. اتفاقا اشکال اساسی در سیاست خارجی را در تشخیص می دهم. ما که میخواهیم خود را در معرض انتخاب مردم قرار دهیم طوری صحبت کنیم که اگر اشتباهاتی هم بوده گفته شود که مردم بتوانند تصمیم بگیرند.

روحانی در مقابل گفت: نه عصبانی شدم نه ناراحت. البته با صدای رسا می بایست جواب میدادم چون اشکالات شما توهین آمیز بود.

عارف پشت تریبون قرار گرفت و گفت: در تذکر اولم گفتم خوب بود یک جمع بندی میشد. در کشور با مشکلاتی روبرو هستیم. رئیس جمهوری باید بیاید که کشور را از بحران نجات بدهد. سوالم این است که چه کسانی مسئول وضع فعلی هستند؟ اصولگرایان به صورت یکپارچه در سه قوه حاکمیت داشت و مسئول وضع فعلی است. در قوه اجرایی حتی بخشدارها را هم اگر هم سلیقه نبودند حذف کردند. عملکرد هشت سال گذشته نشان داد نمیتوانیم برای تحقق آرمان های انقلاب به یک جناح خاص خود را محدود کنیم. چاره ای جز شایسته سالاری نداریم. دولت اصلاحات با شعار توسعه سیاسی آمد اما در عمل توسعه فراگیر را به بار آورد.

عارف افزود: کل درآمد فروش نفت در اصلاحات ۱۷۳ میلیارد دلار و در دوره جدید حداقل از محل فروش نفت خام ۶۳۰ میلیارد دلار درامد داشتیم. رشد اقتصادی ۶ درصد و اشتغال ۷۰۰ هزار در سال و کنترل گرانی را داشتیم و تورم را به ۱۰٫۳ رساندیم و ارز را تک نرخی کردیم در دولت اصلاحات اما در این دولت چرا نان را از سر سفره مردم برداشتیم؟ باید مسئولیت خود را بپذیریم. اینکه جریان موهوم انحرافی را مسئول وضعیت کشور را بدانیم خطا است و میخواهند بار را از دوش خود بردارند. اخلاقی آن است که جریان اصولگرا مسئولیت خود را بپذیرد. باید مردم در دهه چهارم انقلاب روش آزمون و خطا را دنبال نکنند. باید اجرایی شدن همه اصول قانون اساسی را دنبال کنیم. اولویت اول من فصل سوم قانون اساسی و حقوق ملت است. مطالبات استانهای غربی که بحق است باید مرتفع شود. مسئله گرد و غبار باید حل شود. معاونت اقوام را تشکیل میدهم. در ارتباط با زنان در قانون اساسی اصل ۲۱ اصل مترقی است که امیدوارم بتوانم از همه ظرفیت های قانون اساسی برای پاسخگویی به نیازهای مردم استفاده کنیم.

غرضی گفت: از اول جلسه تا حالا بحث سر دو گروه اصلاح طلب و اصولگراست و سی سال کشور دست این بزرگان است. قدرت سیاسی در انحصار این دو گروه است هر روز که روی کار می آیند دیگری را حذف میکنند. اگر کشور دست دو گروه بود، دو نفر اینجا نشسته بودند. از اصولگراها ۴-۵ نفر و از اصلاح طلب ها چند نفر اینجا هستند. این نشانه شکست اصولگرایان و اصلاح طلبان است. تکلیف ما را این دو گروه روشن کنند آیا آیه قران نفی احزاب است یا اگر نیست بگویند متعلق به چه گروهی هستیم. دبیر کل یک حزب در انتهای کار گفت قانون اساسی حزب اصلاح طلب منشور سازمان ملل است. آیا رویمان می شود در کشور هنوز بگوییم که اصلاح طلبیم. رای و دولت دارید نوش جانتان اما اینکه اصلاح طلب تحت این عناوین بخواهد به میدان بیاید با ایراد به نیروی انتظامی و … بخواهد حکومت کند، دوباره عده ای از رهبری حزب عبور میکنند …. حرفهای عارف نشان داد هم اصلاح طلب است و هم با اسامی که می آورند میخواهند از آنها غرض کنند تا مردم به آنها رای بدهند. گروه های اصلاح طلب و اصولگرا وضع خود را با متن مردم مشخص کنند.

رضایی هم گفت: امروز مردم از کشمکش های سیاسی خسته شده اند و باید به آن پایان بدهیم. مدیریت اصلاح طلبی و اصولگرایی جواب نمیدهد هرچند در این دو انسانهای خوب و بد هست.

ولایتی خطاب به عارف گفت: آیا ایراد شما به اصولگرایان، در دولت خودتان کسی را گذاشتید در سمت های بالا در دولت اصلاحات؟ یا همه را کنار گذاشتید؟ قبول دارم که نباید انحصار طلبی کرد.

حدادعادل هم گفت: با عارف موافقم که کشور با شایسته سالاری اداره شود ولی ایشان مشکلات امروز کشور را گردن اصولگرایان می اندازند که چرا آمدند اصلاح طلبان را کنار گذاشتند. بعد از اینکه خاتمی رئیس جمهور شد دولت را از هاشمی گرفتند، چه پاییز برگ ریز اصلاحاتی در کشور شروع شد که آمدند گویی جلوی پنجره مملکت را چون گونی تکاندند و در برخی وزارت خانه ها فقط آبدارچی باقی ماند. می گفتیم چرا این تغییرات را میدهید، میگفتند هر کس به خاتمی رای نداده باید برود. من و شما با هم رفیقیم آقای عارف‌، در خود مجلس اصلاحات ببینید با بنده چه کردند؟ من اهل تندروی و افراط و تفریط بودم؟ چه کرده بودم؟ شورای نگهبان اعلام کرد که من رای دارم، در مجلس اصلاحات ۵ ماه تمام بنده را یک لنگه پا دم در مجلس نگهداشت و اعتبارنامه من را تصویب نمیکرد. اینها بی قانونی نیست؟ آقای عارف میگویند مشکلات امروز کشور همه زیر سر اصولگرایان است. اولا آقای احمدی نژاد هیچوقت خود را اصولگرا ننامیده ثانیا ما همه مشکلات را زیر سر احمدی نژاد نمی دانیم. یه وقتی خانه بابایی را یک دزدی زد. صبح همسایه ها جمع شدند. هر کسی شروع کرد به صاحبخانه ایراد گرفتن که چرا قفل را محکم نزدی و چرا دیوار را بلند نکشیدی و …، این بدبخت گفت: بابا این وسط یک نفر هم یه حرفی به این دزدی بزند.

یک نفر هم به دشمن خارجی که ما را تحریم کرده بگوید که تقصیر داری. عارف دانشگاهی است و می داند حل مشکل گردوغبار در یک سال و دوسال شدنی نیست و چند کشور باید حرکتی آغاز کنند که ۱۰ سال طول بکشد. دولت فعلی هم حرکاتی کرده است. نمی شود در زمینه گردوغبار دولت را مقصر دانست.

جلیلی گفت: عارف را به انصاف می شناسم. شما خیلی از بحث آزادی و مباحث اینطوری مطرح کردید. در زمانی که مسئولیت داشتید اینها آزادی نبود؟ چرا در زمان دولت شما هر اعتراض اجتماعی که می شد با بدترین وضع بی تدبیری میشد. در سمیرم ۸ نفر در ایذه ۴ نفر و … را کشتند. زیر نظر شورای تامین استان است که دست استانداری هاست.
دانشجوی ستاره دار در زمان کی انجام شد؟ توفیقی خودش مصاحبه کرد و گفت در زمان ما بود. این خیلی بی سابقه است که معین نامه می نویسد به خاتمی که با ۵۰ عضو انجمن اسلامی مستقل برخورد امنیتی و قضایی و اطلاعاتی و … شود.

وی گفت: در زمینه عدالت رسانه ای،‌ آنوقت چه توفیقی داشتید. حجم رسانه ها در اختیار چه کسی بود؟ درصدش دست چه کسی بود؟ روزنامه های زنجیره ای متعلق به چه کسی بود؟
میگویید وضع موجود بسیار بد است، چرا پیشرفت ها را نادیده می گیرید؟ بله نقایصی هست ولی از وقتی این نقایص صورت گرفت که زاویه گرفته شد با مبانی اصولگرایی.

جلیلی افزود: در سال ۸۸ اوج مشارکت در انتخابات اتفاق افتاد. مبنا هم باید قانون باشد. نامه اوباما هم بود که دو روز قبل انتخابات گفت بدون ایران مسائل حل نمیشود. آنوقت چه کسانی آن فتنه را رقم زدند و بیگانگان را به طمع انداختند؟

قالیباف در واکنش به سخنان عارف گفت: فرمودند اگر در دولت قرار گیرند معاونت اقوام را درست می کنند. در دولت شما میتوانستید اینکار را بکنید. چه ضمانتی هست که اگر بیایید دوباره این اتفاق بیفتد؟ کارنامه شما در قبال تشکل ها و NGO ها چیست؟

حدادعادل گفت: آقای عارف که میگویند معاونت اقوام درست میکنند، برای قوم فارس، قوم درست میکنند؟

عارف پاسخ داد: باید بر اساس توانایی ها و نه بر اساس جناحی مدیران را انتخاب کرد. من اگر با یکی ۵۱ درصد اشتراک داشته باشم مدیرش میکنم و آن را فدای ۴۹ درصد نمیکنم. قانون اساسی میثاق ملی ماست. اگر فردی حرفی زده، نباید به حساب کل اصلاح طلبان گذاشت.

عارف در پاسخ به جلیلی گفت: رشد مطبوعات و احزاب و سازمان های مردم نهاد در اصلاحات با هیچ دوره ای قابل قیاس نیست. یارانه ها چطور پخش شد؟ آیا الان به این شکل عمل می شود؟ آیا یارانه روزنامه های اصولگرایان همانند روزنامه های اصلاح طلبان است؟ باید عدالت را دنبال و زمینه آزادی بیان را قبول کنیم.

وی گفت: البته پیشرفت های خوبی داشتیم ولی بناست مشکلات را بگوییم تا راه حل پیدا کنیم. افتخار میکنیم در نانو در دنیا یک رقمی هستیم ولی ما در سال ۸۰ از آن حمایت کردیم.

عارف افزود: در خصوص بحث های سال ۸۸ الان یکی از مطالبات اصلی آنهاست. در سال ۸۸ تریبون ها یکسویه و از ان یک جریان بود. در یک فضای کارشناسی و دوستانه تحلیل کنیم حوادث قبل از ۸۸ و حین و بعد از برگزاری انتخابات را با نگاه به آینده که دیگر این لکه ننگ تکرار نشود. نباید در گذشته متوقف شویم. در تمام دانشگاه ها سعی کردم دانشجویان را متقاعد کنم که مساله امروزمان حضور حداکثری در انتخابات است. صداوسیما در ۴ سال گذشته چه کرد؟ تصویر خاتمی را به عنوان جاسوس نشان داد. این اخلاق بود؟ والله قسم استفاده ام از این اسامی به خاطر کسب رای نیست. وسیله مهمتر از هدف است. چرا باید به هم برچسب بزنیم آقای جلیلی؟ ما باید کشور را اصلاح کنیم. در گذشته نباید متوقف شویم. چهارسال خدا به من توانایی داد سکوت معنادار کنم. گاهی در مجمع با حداد خصوصی صحبت کردم. خدا میداند چقدر در این ۴ سال دلم درد گرفته است. چرا باید علیه هم فقط از حربه چماق استفاده کنیم آقای جلیلی؟ ما در راهبردها هیچ اختلاف سلیقه ای نداریم. نباید جوانان عزیزمان را از دست بدهیم. مساله امروز حل مشکلات جوانان کشور است.

عارف همچنین در پاسخ به حداد گفت: اینگونه نیست که هر کاری دردولتهای گذشته شده را توجیه کنم. اشتباهات را با شهامت می پذیرم. بنایم این است که اصلاح کنیم.

جلیلی پرسید: من به جز ۲-۳ اطلاعاتی که دادم به شما برچسبی زدم و یا چماقی برداشتم که شما می فرمایید؟ آیا قبول ندارید که ظلم بزرگی به نظام شد؟

عارف پاسخ داد: قطعا قبول دارم که ظلم به نظام شد اما باید سهم تک تک گروه ها را مشخص کنیم.

جلیلی گفت: اگر سوالی مطرح و اطلاعات دقیقی بیان میشود اینکه بگوییم اینها چماق است، اگر بعدا در دولت برویم که همه را چماقدار میخوانیم.

غرضی گفت: در هر دو دولت، وزیر نفت که عوض شد، قیمت نفت افتاد. من که رفتم قیمت نفت از ۲۹ دلار شد ۷ دلار. در دولت بعد هم همینطور شد. سینه من مال مال عذابی است که چشیدیم. بپذیریم عناصری که در دولتها منصور کردیم، انتخابی نبود انتصابی بودند. هر دو وزیر در اصولگرا و اصلاح طلب آمدند قیمت نفت افتاد. نشناختن دنیا و وظیفه و روی کار آوردن ادمهایی که منصوب به ستادهای ما هستند گرفتاری اش فراوان است بیاییم تعهد کنیم از رفقایمان دعوت نکنیم.

نامزد بعدی که پشت تریبون قرار گرفت ولایتی بود. وی گفت: باید رئیس جمهور توان اجماع سازی داشته باشد. حل مشکل اقتصادی در گرو اصلاح نگاه است. بخشی از مشکلات اقتصادی، ریشه در تحریم ها دارد. باید افرادی متصدی امور شوند که تجربه این کار را داشته باشند. تجربه من در ۵۹۸ و قرارداد ۱۹۷۵ است. به لطف رهبری های امام و رهبرمعظم انقلاب و رشادت رزمندگان و پایمردی خانواده ایثارگران و بویژه آزادگان، اجرایی شدن این قرارداد جوری رخ داد که حقوق ملت ایران حفظ شد و برای اولین بار در ۲۰۰ سال اخیر حتی یک وجب از خاک کشورمان به دست بیگانه نیفتاد. این مدل مقاومت مدبرانه باید صورت بپذیرد. نباید با کشورها قهر باشیم. وظیفه دستگاه دیپلماسی کاهش هزینه است نه صدور بیانیه و اعلام مواضع. حل مساله هسته ای سخت تر از قرارداد ۵۹۸ نیست. بخشی از مشکلات اقتصادی ناشی از سوءتدبیر و عقل کل دانستن خود و خانه نشین کردن مدیران به علت اختلاف نظر و درگیری با سایر قوا است. اگر فردی در راس مجریه قرار گیرد که نوعی مقبولیت بین جناح های نظام داشته باشد مشکلات به سرعت حل می شود.

وی افزود: این غلط است که کارامدی را صرفا به حوزه های عمرانی تنزل دهیم. گرایش دولت من اخلاقگرایی، عقلانیت و ثبات سیاست و مدیریت است. چنین دولتی در سطح قانونی نیز باید به اصول قانون اساسی در زمینه آزادی پایبند باشد و فقط شعار ندهد.اگر مدیران خانه نشین نشوند بازسازی اعتماد صورت میگیرد. برای نشاط و همدلی باید زمینه حضور همه را فراهم کرد. باید فقط شعار نداد و رسانه ها را آزاد گذاشت. انسجام داخلی و تعامل سازنده و فزاینده با جهان باید به طوری باشد که کشور را به سمت سازندگی بیشتر و به سمت برخورد اصلاح طلبانه با مسائل مبتلابه کشور اداره کرد. بر اساس اصول عزت و حکمت و مصلحت باید رابطه خود با دنیا را تقویت کنیم. من همه مسئولیت سیاست خارجی را می پذیرم و در چارچوب نظام و خطوط کلی رهبری، سیاست نظام را در روابط بین المللی اعمال میکنم. روابط با کشورهای آمریکای لاتین آورده ای برای کشور ندارد بلکه باید به دیدن کشورهای دیگر رفت و رفت و آمد سران را به داخل تسهیل کرد. روابط باید طوری باشد که عزت مردم ایران حفظ شود. نباید طوری باشد که گذرنامه ایران وقتی بازرسی می شوند مورد احترام قرار نگیرند. امروز متاسفانه برخورد کنسولی با مردم کشورمان در خارج از کشور خوب نیست.

حدادعادل گفت: اختلاف نظری با آقای ولایتی دارم و آن اینکه حل مساله هسته ای را سخت تر از قرارداد ۵۹۸ می دانم. چرا که مساله هسته ای اصلا وجود خارجی ندارد. دشمن می داند ما نمی خواهیم بمب بسازیم. کسی را که خواب است میشود بیدار کرد ولی کسی که خود را به خواب زده خیر. نباید مساله امروز را با مساله ۲۰ سال پیش مقایسه کرد. شما که در متن بیداری اسلامی هستید، ۲۰ سال پیش در اثر انقلاب خطری برای سلطه جهانی به نام بیداری اسلامی بوجود نیامده بود. امروز در اثر افزایش قدرت ما دشمنی با ما بیشتر شده است.

حدادعادل افزود: نکته ای هم خطاب به عارف عرض کنم، ایشان فرمودند اصولگرایان در ۷ سال گذشته جلوی احمدی نژاد نایستادند. من سعیم این بود اگر احمدی نژاد کار درستی انجام داد بگویم درست است و اگر قانون شکنی کرد جلویش ایستادم. کارنامه ام در مجلس گواه این است و من تاوانش را هم دادم و یک لحظه هم پشیمان نیستم. سوال میکنم از شما: کاندیدایی که آمد و در تبلیغات خود مرتبا دم از قانون میزد و دیگران را دروغگو میدانست و …، وقتی که انتخابات انجام شد همان روز جمعه در صندوق ها باز نشده خبرنگاران خارجی را دعوت کرد و گفت رئیس جمهور شدم خلاف قانون بین بود یا خیر؟ آیا زمینه فتنه و آشوب را فراهم نکردند؟ وقتی رهبری گفتند نظام اهل تقلب نیست، جنابعالی چرا سکوت کردید؟ اگر از حق دفاع میکردید و می گفتید تقلب نشده است یا استدلال میکردید و به دوستتان میگفتید نباید قبل از باز شدن صندوق بگویید رئیس جمهورم، چه عیبی داشت اگر سکوت نمی کردید و حقایق را میگفتید؟

جلیلی در واکنش به اظهارات ولایتی گفت: شما آنروز هم فرمودید من با دنیا آشتی خواهم کرد و قهر نباشیم. در بحث روابط بین الملل قهر و آشتی مثل مسائل فردی نیست. بحث منافع است. اگر منافعمان تعارض داشته باشد باید دفاع کنیم. الان که از مردم بحرین دفاع میکنیم به معنای قهر با دنیا هست؟ یک زمانی با بن علی و مبارک قهر کردیم و امروز مردم این کشورها با ما دوست هستند. در دوران ۱۶ سال شما مسئولیت برخی کارها را می پذیرید؟ یکی اش گفتگوهای انتقادی با اروپا. بعد از موضوع جنگ اول خلیج فارس. آنها گفتند در بیانیه ۱۹۹۲ که باید گفتگوها انتقادی باشد درباره نگرانی راجع به رفتار ایران و بخصوص درباره حقوق بشر و سلمان رشدی و … آخرش ۷ سال بعد بیانیه دادند و آن حکم را دادند درباره هاشمی و گفتند ملاقات در سطح وزیران با ایران تعلیق می شود.

باید اینجا تحلیل دقیق تری ارائه کنیم. ۵۹۸ بعد از حمله صدام به کویت و بعد از اینکه هیچکس دفاع نکرد از صدام، این قطعنامه صادر شد. این حاصل تلاش ۸ سال رزمندگان است. قبل از حمله صدام به کویت کاری توانستید بکنید؟

قالیباف هم گفت: بحث توان و قدرت ملی ما در حوزه اقتصاد و سیاست و نظامی است. اقتصاد با نظامی رابطه دارد. رابطه بین رزمندگان و حرکت های نظامی ۲ طرفه است. در دوره مدیریت جنابعالی به مدت ۱۶ سال همیشه یکطرفه از ظرفیت رزمندگان و ایثارگری ها به نفع سیاست خارجی استفاده کردید ولی هیچوقت برعکس نشد. شما گفتید در غیرمتعهدها آن کار را کردید، این کار رزمندگان بود نه کار شما. شما گفتید با میتران قهوه میخوردیم زمانی که شما قهوه میخوردید ما داشتیم با موشک ها و بمب هایی که آنها در اختیار عراق قرار داده بودند می جنگیدیم. نتوانستید از سیاست خارجی آنموقع درست استفاده کنید.

رضایی گفت: ۵۹۸ صادر شده بود الان در هسته ای قرار سیاسی نداریم. مگر شما و حداد و قالیباف ائتلاف تشکیل ندادید؟ اختلاف نظر شما جدی است. پس ائتلاف چه بوده است؟

ولایتی در پاسخ به سخنان دیگر نامزدها گفت: درباره آنچه آقای قالیباف گفتند، نماینده اش آقای اسماعیلی هم در جلسه دیگری گفت معلوم شد از تاریخ اطلاعی ندارم. ملاقات من و میتران بعد از جنگ بوده و هیچوقت نگفتم با میتران قهوه نخوردم. در رابطه با صحبت جلیلی، بنده عرض می کنم دیپلماسی این نیست که انسان در برابر کشورهای دیگر خطابه بخواند. دیپلماسی این نیست که ما یک طرف بنشینیم و آنها طرف دیگر و ما حرف مشخص بزنیم بدون اقدامات دیگر. اینکه می فرماید مال ۲۰ سال پیش است و الان وضعیت فرق کرده ناچارم موضوعی را مطرح کنم. زمانی بعد ازاینکه به قطعنامه های شورای امنیت نرسیده بودیم، آقای سارکوزی مستقیم از من دعوت کرد، برای مذاکره. من با رئیس جمهور صحبت کردم گفت برو. رفتم و یکساعت ملاقات کردیم. ما با سارکوزی درباره عدد سانتریفیوژها به توافق رسیدیم که غنی سازی تعلیق نشود. مثلا ۴-۵ هزار سانتریفیوژ داشته باشیم. قرار بود ظرف یک هفته یک تیمی به ایران بیاید. سارکوزی گفت من به ایران می آیم و دست دولت و رهبر شما را می فشارم. من آوردم در داخل کشور و منتقل کردم کار متوقف شود. همان زمان که با تاکید رئیس جمهور به فرانسه رفتم ، قائم مقام وزارت خارجه کاردار فرانسه را خواست و گفت که این آقا که آمده نماینده ایران نیست.

ولایتی افزود: متاسفانه دولت جواب نداد و نه تنها جواب نداد، موقعی که چنین حرفی به کاردار زدند، وزارت خارجه گفت اگر این خبر زودتر به فرانسه رسیده بود ملاقات تو و سارکوزی لغو شده بود. می شود کشور را به تحریم ها نرساند. در رابطه با روسیه هم همین اتفاق افتاد. گفتند اگر قول بدهی پوتین بیاید ایران و دست خالی برنگردد ما او را می آوریم. من آوردم ولی بازهم کارشکنی کردند.

در آلماتی ۲ آنها پیشنهاداتی کردند که میشد پیش رفت ولی آقای جلیلی نپذیرفت. گفتند غنی سازی ۲۰ درصد را تعلیق و فردو را کند کنی، ۳ تحریم را برمیداریم. در پاسخ به آنها گفتند این کارها را می کنیم شما کل تحریم را بردارد. حرف من این است که باید قدم به قدم پیش رفت. کاری که کردند نشان داد نمیخواهند کار پیش برود. اصولگرایی انعطاف ناپذیری نیست. در رابطه با مصالح ملی باید بتوانیم از دیپلماسی به نحو احسن استفاده کنیم. دیپلماسی معامله و تعامل است. سرسختی نشان دادن نیست. دیپلماسی بیانیه پشت میز خواندن نیست. اگر اینطور نبود وضع ما به اینجا نمی رسید.

جلیلی در واکنش گفت: اگر همین نکته ای که در آخر اشاره کردید همینطوری است، اگر اطلاعات دیگرتان مثل اخبار سومی هست واویلاست. نوار گفتگوهای آلماتی پیاده شده و به آقا داده شده و اتفاقا این گزارش شما را گفتند از کجا دارد می گوید این خلاف است. در آلماتی آنها گفتند ۲۰ درصد را بدهیم در ازای ۲ تحریمی که بعدا میخواهد حل شود. یعنی در در برابر آبنبات. این روش شما خطاست. هم سارکوزی و هم روسیه که بحث شد، درباره بعد روسیه بحث و جلسه شد و من خودم رفتم آنجا. سارکوزی هم به شما گفته بود متوقف کنید. لوید که یک کارشناس الیزه است افتخار است بیاید ایران. بعد از آن قضیه سه بار سارکوزی با رئیس جمهور به صورت تلفنی صحبت کرد. نکته ای که آقای قالیباف گفتند درست است ما باید ببینیم ما به ازای چیزی که میدهیم چیست. نباید اخبار را تکه تکه بگوییم با مبنای غلط. ما در آلماتی گفتیم حاضریم گام های متقابل برداریم هر قدر شما بیاید ما هم میاییم. نماینده انگلیس گفت حاضرید همین الان؟ ما گفتیم بله . گفتم شروع کنیم. نماینده آمریکا به انگلیس گفت ساکت چیزی نگو. من گفتم ادامه بدهیم. چه حرفی است که شما می زنید؟ به دلیل منطق محکم ما بود که آنها گفتند باید به مراکزمان برویم و مشورت کنیم.

جلیلی افزود: کاری که آنها درش گیر کردند و جوابی برای منطقمان نداشتند، امروز متاسفانه از سوی فردی مثل شما باید اینطور بیان شود؟ واقعا سوالم این است که اگر اینگونه در سیاست خارجی که حوزه جدی است و منافع کشور است برخورد کنیم حتما نمیتوانیم. کی گفته در گفتگوها فقط اعلام موضع کردیم؟ از سال۸۷ فقط یک قطعنامه صادر کردند و نتوانستند دیگر اجماعی داشته باشند.

ولایتی در پاسخ گفت: آقای جلیلی، بحث دیپلماسی کلاس فلسفه نیست. مردم می بینند شما چند سال مسئول بودید و وضع بدتر شده است. هنر دیپلمات این است که نگذارد کار رزمنده‌ها هدر برود.

قالیباف هم گفت: رزمندگان باید خیری از دیپلمات ببینند.

جلیلی گفت: حوزه سیاست خارجی حوزه اندیشه است. بر اساس اسلام ناب باید این گفتگو را دنبال کنیم با سازوکار قوی و مدیریت هوشمند که گفتمان را باور داشته باشد. اگر ما اینکار را نتوانیم انجام دهیم دچار ضعف می شویم. این یک بحث اساسی است. سوال من را آقای ولایتی جواب نداد که چرا بعد از ۷ سال گفتگویشان تحریم های داماتو صادر شد و برای رئیس جمهور وقت هم حکم جلب آوردند.

غرضی گفت: سیاست خارجی انعکاس استعداد داخلی است. اگر استعداد داخلی فزون شود سیاست خارجی درست می شود و اگر نباشد، نمی شود. شبکه برق و آب و گاز و نان نداشته باشید، سیاست خارجی چیزهای دیگری می شود. من تمام عمرم را صرف اینکارها کردم. بحمدلله خیلی کارهایم خوب اثر کرد. اگر مردم به من رای بدهند برنامه ام بر انسجام داخلی است. مثلا بحثی مطرح میکنند راجع به عزیزان و بزرگان و اهل آذر و لر و کرد. من اعلام کردم اگر شما به من رای بدهید، استاندار هر استان را میگویم مردم انتخاب کنند که تحول بسیار بزرگی است. کشور یک قدم به جلو می رود.

قالیباف گفت: در حوزه سیاست خارجی معتقدم انسجام داخلی اساس کارماست. چه بخواهیم مقاومت کنیم چه بخواهیم مذاکره و رقابت کنیم نیازمند این هستیم که در حوزه دیپلماسی، مبنا و جنس بحث قدرت است و باید توان و قدرت ملی ما بالا باشد تا قویتر عمل کنیم. هیچ وقت ملت ما در تاریخش عزت خود را فدای هیچ چیز از جمله اقتصاد و مسائل مادی نکرده است.

حدادعادل گفت: در انتخابات نه خودم باید سیاه نمایی کنم و نه هیچ کاندیدای دیگری. در اینکه مشکل داریم حرفی نیست اما اگر دوران فعلی را زمستان نام بگذاریم و بگوییم بهار می شود، جفا به ملت و انقلاب است. ما مشکل داریم اما دستاوردهای زیادی در سلولهای بنیادی، ارسال موجود به فضا، پیشرفت های علمی و .. داشته ایم.

روحانی هم گفت: باید جوری کشور را اداره کنیم که همه چیز را ببینیم. وقتی همه کارخانه ها میخوابد موضوع استقلال است. باید کشور را ببینیم و منافع ملی را ببینیم. نمی شود یک ساختمان را نگاه کرد و گفت همه چیز این ساختمان است. سانتریفیوژ خیلی خوب است بچرخد به شرط اینکه زندگی مردم و کارخانه ها هم بچرخد. آنها که هرچه پیش بینی کردند غلط از آب در آمد و گفتند قطعنامه درکار نیست و شورای امنیت در کار نیست و … نشان داد نتوانستد مسائل بین المللی را بشناسند. شرایط امروز بسیار حساس است و باید کسانی که میتوانند با مذاکره مسائل را حل کنند دیپلماسی هسته ای را در دست بگیرند. اول باید قدرت داخلی ملی را تقویت کنیم که این کار را ایجاد دولت فراگیر ملی و دادن آزادی بیان به مردم و وقتی مردم بتوانند در همه زمینه ها حضور و مشارکت فعال داشته باشند ایجاد می شود. باید با تدبیر با دنیا مذاکره کنیم. مگر کشور از تحریم و جنگ نجات داده نشد و در قبل ما اینکار را نکردیم؟ باید فرصت لازم ایجاد شود فرصت لازم با مذاکره واقعی ایجاد می شود نه با بیانیه خواندن پشت میز مذاکره. سیاست خارجی همیشه برای مان مهم بوده، امروز به خاطر شرایط حساس، از همیشه مهمتر است. باید افرادی حکومت و قدرت را درست گیرند که تجربه لازم را برای حل مسائل هسته ای و بقیه مسائل داشته باشند تا مشکل مردم را حل کنند.

رضایی گفت: در این جلسه ۳ نفر از دوستان که قبلا با هم ائتلاف کرده بودند معلوم شد اختلاف نظر جدی دارند. دوم اینکه اکثر دوستان ما در گذشته مانده‌اند. با توجه به اینکه شرایط کشور به کلی تغییر یافته، ماندن در مسائل گذشته جز اینکه وقت ملت ایران را بگیرد چیز دیگری نیست. باید مبدا جدیدی را داشته باشیم. ایران سیاسی جدیدی را طراحی و پیریزی کنیم. سیاست داخلی و خارجی ما باید هدفمند شود. ما بهبود زندگی مردم و گسترش نفوذ فرهنگی اقتصادی ایران را دنبال خواهیم کرد. ارتباط ما با اروپا و روسیه کو؟ فقط از حزب الله و … دفاع کردیم. اگر ۳-۴ کشور با ما نباشند که آثار دفاع مقدس است، چه برایمان باقی می ماند؟ مسئله هسته ای باید از این حالت فرسایشی بیرون بیاید. بالاخره این مذاکرات باید زودتر به نتیجه برسد. مگر میشود کشور را با شعار دادن معطل کرد؟ آنها دارند از ما زمان میگیرند که اثر تحریم ها بیشتر شود. بعد ما اسم این را مقاومت میگذاریم؟ آقای جلیلی پاسخ نداد که اگر دور سوم و چندم بخواهد برود با توجه به اینکه آنها امیدوار شدند،‌چه کار میخواهیم بکنیم؟ در بغداد انها آماده دادن امتیاز بودند باید می گرفتیم. البته زحماتی کشیده شده و در همه دولتها پیشرفتهایی بوده است. نمی خواهیم سیاه نمایی کنیم اما می خواهیم سیاه زدایی کنیم.

عارف گفت: خودم را به مطالبات به حق همه اقشار متعهد میدانم و امیدوارم در دولت آینده به مطالبات همه آنان در ارتباط با منزلت و معیشت و گرانی رسیدگی جدی شود و همه دست به دست هم دهیم ایرانی آباد و سرفراز داشته باشیم.