بیروت: سناء الجک

جمیل السید نماینده پارلمان لبنان در توییتی نوشت که از این پس در توییتر هر روز درباره مساله مشخصی نظر می دهد. او در گفتگوی تلویزیونی در دوم سپتامبر گفته بود «اصلا تصورش را هم نمی کردم که پیجم به ۳۰۰ هزار فالوور فعال برسد. اینجا می توانم حرف هایم را بزنم اما در سابق فقط حرص می خوردم و با هزار و یک تماس تلفنی با شبکه های تلویزیونی یا روزنامه ها موفق می شدم صدای خودم را برسانم و اگر حرف هایی می زدم که چندان باب دلشان نبود اصلا منتشر نمی کردند. اما حالا با توییتر انگار که توی خانه صاحب رادیو و تلویزیون و روزنامه شده ام. با یک جمله می توانم تن خیلی ها رو بلرزونم».

اظهارات السید آشکارا بیانگر نحوه استفاده ابزاری دولتمردان از توییتر برای رسیدن به اهداف و منافع خاص است. در این بلبشو هم هر کسی با توجه به رفتار و گفتمانی که دارد درباره مسائل سیاسی و تحولات مهم و دیدگاه معینی اظهار نظر می کند یا اینکه در نکوهش یا حمایت یا همبستگی یا تبریک و تسلیت به بقیه توییت های مختلفی می نویسد. حالا توییتر به منبری برای برملا کردن مقاصد و نیات دولتمردان تبدیل شده است.

جمیل السید در توییتر خود در واکنش به کابینه پیشنهادی سعد الحریری نخست وزیر لبنان به پرزیدنت میشل عون نوشت «سعد الحریری رو دیدیم که امروز کابینه پیشنهادی را به پرزیدنت عون معرفی می کرد . او عصر همان روز با نماینده های هوادار جعجع و جنبلاط غش و ریسه می رفت یعنی اونهایی که حرومزاده های سیاسی هستن. بعد هم الحریری نظر جاعلان حرفه ای را در مورد تفسیر قانون اساسی جویا شد! حتی در دوره حضور نظامی سوریه در لبنان هم خدشه ای به اختیارات رییس جمهور وارد نشد. اینها اعضای باند طائف هستند که جنگ دو ساله علیه عون را دارن پیش می برند. یهودا توی جلد اینها رفتهاو در تازه ترین توییتش نوشت «سگم شرف داره به این دولت».

سلیم جریصاتی وزیر دادگستری دولت موقت لبنان هم از قافله عقب نماند و در توییتی نوشت «اشک تمساحی که فواد سنیوره در بکرکی و واتیکان برای توافق طائف ریخت هیچ اثری نداره. ما دستش رو می پیچونیم تا دیگه قانون اساسی را زیر پا نگذاره. قانون اساسی رو شما ممکنه در خانه هایتان نادیده بگیرید اما کسی که در کاخ بعبدا (رییس جمهور) نشسته سوگند خورده که به آن عمل کند. اون چیزی که شما اسمش رو گذاشتین «بدعت قانون اساسی» نتوانستید با حتی یک تحقیق علمی جایگزینی براش پیدا کنید

توییت طارق الخطیب وزیر محیط زیست لبنان از همه جالب تر بود. او در توییتی درباره رییس جریان آزاد ملی و وزیر امور خارجه جبران باسیل گفت «همه در برابر والایی و بزرگمردی شما حیرت زده هستند. آری این شما هستید که مانند کوه سرافزار و همچون دشت فروتن هستید. اگر در معرض کینه توزی تنگ نظران قرار بگیرید جای تعجب ندارد. شما نادانی و جهل و اشتباهات و زشتکاری آنان را رو کردید و اینکه این افراد تا چه اندازه مزدور و متعصب و عقده ای هستند. به همین مسیر ادامه بده و ما در کنار شما هستیم و پشت شما ایستاده ایم.».

الخطیب در واکنش به شارل ایوب روزنامه نگار لبنانی در توییتر نوشت «تو با هتک حرمت به مبارزان برجسته و صاحب نام هم طراز آنها نمی شوی. جبران باسیل افتخار بحث و مناقشه کردن با تو را نمی دهد. تو اصلا به مقام باسیل نمی رسی. تو باید بروی تیمارستان.. شارل ایوب، به پارس کردنت ادامه بده اما ما جلوی پات استخوان نمی گذاریم تا همچنان میان زباله ها بگردی و موس موس کنی. حتی زباله هم شرف داره به تو».

رولا الطبش جارودی نماینده مجلس لبنان در گفتگو با الشرق الاوسط درباره این گفتمان منحط و مبتذل گفت «انتقاد نباید با زبان گزنده و توهین آمیز همراه باشد. توییت دولتمردان و چهره های سیاسی مردود است. این توییت ها توهین آمیزند. کسی که توهین می کند ارزش خودش را کم می کند. می توان به شیوه های با نزاکت هم نظر خود را بیان کرد.

این توییت ها بیانگر ضعف است. آدم های قوی به چنین شیوه ای برای اظهار نظر یا انتقاد استفاده نمی کند».

جارودی گفت «کسانی که مورد توهین قرار می گیرند می توانند شکایت کنند. حالا درست است که نمایندگان مصونیت دارند اما در مواردی دادگاه به سلب مصونیت نمایندگان به اتهام توهین و افترا رای می دهد و حکم صادر می کند».

طلال عتریسی استاد جامعه شناسی می گوید «از وقتی که توییتر رواج پیدا کرد دولتمردان لبنانی به اهمیت آن پی بردند و با انتشار توییت های گوناگون درباره مسائل اظهار نظر می کنند. گویی که سیاستمداران می گویند که ما هم بخشی از این دنیا هستیم».

عتریسی در ادامه با اشاره به دشواری ضابطه مند کردن سیاستمداران در لبنان گفت «این مساله تنها در مورد توییتر مطرح نیست. مشکل اصلی دوری از اخلاق مداری است. گروهی از دولتمردان برای خودشان حد و حدودی مشخص کرده اند و با احترام رفتار می کنند. گروه دیگری هم هستند که اصول اخلاقی را در توییت هایشان زیر پا می گذارند. رفتار و معیارهای دو گانه بیش از همه جای تاسف دارد. با توجه به این معیارها، سیاستمداران می توانند به رقبای خود بد و بیراه بگویند و اصلا مورد بازخواست قرار نمی گیرند اما اگر یک شهروند عادی نظری بدهد که به مذاق همان سیاستمدارانی که با الفاظ بد صحبت می کنند خوش نیاید مورد بازخواست و تحقیق قرار می گیرد. این هم از پدیده های عجیب و غریب در لبنان است».

او می گوید «سیاستمداران آنچه می خواهند توییت می کنند و کسی هم حق اعتراض ندارد. توییتر برای آنها هم فضای مجازی است و هم منبر جدی اما خود آنها در همین توییتر اصول را زیر پا می گذارند و حتی به خودشان زحمت نمی دهند جواب منتقدانی را که نمی شناسند بدهند. اگر فرض را بر این بگیریم که دولتمردان باید الگوی مردم باشند خب با این حساب، وقتی مردم می بینند رهبر در حال فحش دادن است آنها هم تشویق می شوند که همان کار را انجام بدهند. سیاستمداران در قبال توییت هایی که منتشر می کنند مسئول هستند. حالا اینکه آنها بیایند و خودشان رو خالی بکنند و بعدش هم بروند و هیچ مسئولیتی نپذیرند قابل قبول نیست. این رفتار ممکن است از عامه مردم سر بزند نه یک سیاستمدار».

او افزود «حالا اگر کسی از وزیری تعریف کند تا راه را برای رسیدن خودش به پست وزارتی باز کند آیا می توان به چنین فردی گفت آدم مسئول؟ فرهنگ چاپلوسی در لبنان جا افتاده در حالیکه در غرب چنین چیزی وجود ندارد. سیاستمداران در آنجا از توییتر برای اهداف دیگری استفاده می کنند».

الطبش بر این باور است که «لبنان با توییت هایی از این قبیل به سوی فتنه گری و ویرانی سوق داده می شود. این نشان می دهد که برخی افراد تا چه اندازه لاابالی هستند و هیچ توجهی به لبنان و به قول خودشان رشد و شکوفایی آن ندارند».

عتریسی یاد آور شد «مشکل اصلی در رفتار مردم لبنان نهفته است. لبنانی ها در توییتر در کمین یکدیگر هستند تا به همدیگر بپرند و فحش بدهند. تغییر این فرهنگ زمان می برد و با اقدامات کارشناسی شده و رفع انگیزه های توهین و رفتار تحریک آمیز قابل تحقق است».