کویت : وائل مهدی
سیاستمداران آمریکایی این روزها سرگرم قانع کردن کشورهای هم‌پیمان خود برای کاستن از خرید نفت ایران هستند تا بتوانند همزمان با نوامبر آن را به صفر برسانند. آن‌ها در این راه البته با دشواری‌هایی هم روبرو هستند و به عنوان مثال چین و‌هند خواستار معافیت‌هایی از این تحریم‌ها شده‌اند.
اطلاعات به‌دست آمده از منابع اروپایی نشان می‌دهد که ایران در سال ۲۰۱۷ حدود ۵۰ میلیارد دلار از محل صادرات مواد و فرآورده‌های نفتی درآمد کسب کرده که اغلب آن‌ها از محل فروش نفت خام بوده است.
بر اساس این داده‌ها ایران روزانه ۲.۸ میلیون بشکه نفت صادر می‌کند که از این مقدار ۲۰ درصد سهم دولت‌های اروپایی است و دولت‌های آسیایی و در راس آن ها چین ۷۰ درصد را از آن خود می‌کنند.
آن‌چه در زیر می‌آید لیستی است از مهم‌ترین مشتریان نفت ایران و مواضع و گام‌های آن‌ها در راه آمادگی برای تطبیق تحریم‌ها:
– چین:
این کشور بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران است و در شش ماه نخست سال میلادی جاری به طور متوسط روزانه ۶۷۵ هزار بشکه نفت از ایران خریده است. ایالات متحده با مقاومت سرسختانه چینی‌ها در راه اجرای تحریم‌های نفتی روبرو بوده ولی با این وجود به طرف آمریکایی وعده داده که واردات نفت از ایران را افزایش ندهد. افزون بر این در ژولای گذشته چین بهای نفت ایران را نه به دلار بلکه به یوان دریافت کرده است.
شرکت‌های چینی علاوه بر این از تحریم‌ها سود برده اند و در بک قلم از این سودها شرکت ملی نفت چین بعد از خروج توتال از ایران توانسته است سهم این شرکت را در پارس جنوبی از آن خود بکند.
– هند:
هند دومین خریدار عمده نفت ایران است و در نیمه‌ی نخست سال جاری به طور متوسط روزانه ۵۹۷ هزار بشکه از ایران نفت خریداری نموده است. خبرگزاری بلومبرگ اما گزارش داده که هند به آمریکایی ها گفته که در صورت معاف شدن از تحریم‌ها خرید خود از نفت ایران را به نصف کاهش می‌دهد.
این خبرگزاری به نقل از منابع خود عنوان کرده که هندی‌ها در مذاکرات خود با آمریکایی ها تاکید کرده‌اند که توقف کامل واردات نفت ایران کاری دشوار است و احتمالا آمریکایی‌ها در هفته آینده پاسخ نهایی خود را به هند بدهند.
رئیس هیئت مدیره شرکت نفت هند گفته مه شرکت‌های نفتی این کشور در این مورد تصمیمات فردی نمی‌گیرند و پاسخ آن‌ها گروهی و با هماهنگی دولت این کشور خواهد بود.
با این وجود تما هم شرکت نفت هند به عنوان بزرگ‌ترین شرکت پالایشگاهی این کشور و هم شرکت نفتی بهارات اگرچه همچنان به استفاده از نفت ایران ادامه داده‌اند اما واردات خود را در ماه آگوست کم کرده‌اند.
– اتحادیه اروپا:
این اتحادیه به‌عنوان یک مجموعه با وارداتی به حجم ۵۱۶ هزار بشکه در روز سومین خریدار نفت ایران است. هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه پیش از این خبر از تلاش این انحادیه برای یافتن راه‌هایی بود که بتواند همکاری با ایران را ادامه دهد.
ماه گذشته نیز وزیران خارجه اتحادیه اروپا با تقاضای آمریکا مبنی بر تحریم اقتصادی ایران مخالفت نموده و ابزاری را مورد تایید قرار دادند که از شرکت‌های اروپایی در برابر تحریم‌های آمریکا حمایت کند.
موگرینی در پایان نشست وزیران خارجه این اتحادیه در بروکسل تاکید کرد که اتحادیه اروپا با نوسازی اقدامات مسدودسازی قصد دارد تمام اقدامات لازم را انجام دهد تا ایران بتواند از منافع اقتصادی برجام سود ببرد؛ قانونی که همزمان با اجرای اولین دور تحریم‌ها عملیاتی شده است.
انتظار می‌رود که اتحادیه اروپا با حذف دلار بهای نفت ایران را به یورو و از طریق بانک‌های مرکزی این کشورها و ایران بدهد.
– کره جنوبی :
چهارمین مشتری بزرگ نفت ایران در شش ماهه نخست امسال به طور متوسط ۲۸۶ هزار بشکه در روز نفت از این کشور خریده است. با این وجود شرکت‌های کره‌ای در این بین بیشترین تبعیت را از تحریم‌های نفتی داشته‌اند و اغلب آن‌ها از ماه ژوئن خرید نفت از ایران را متوقف کرده‌اند.
شرکت‌هایی همچون SK در جست‌وجوی جایگزین‌هایی برای نفت سبک ایران بوده‌اند. دولت کره جنوبی هم البته خواهان همکاری آمریکا برای ارائه مجوز برای خرید نفت ایران تا زمان یافتن جایگزین بوده است.
– ترکیه :
ترکیه با واردات ۱۷۶ هزار بشکه در روز پنجمین وارد کننده نفت ایران در نیم‌سال نخست سال جاری بود. وزیر امور خارجه این کشور پیش از این در ماه ژوئن اعلام کرده بود که ترکیه سیاست تحریم‌های آمریکا را مراعات نخواهد کرد. به‌نظر می‌رسد که دولت ترکیه تصمیم گرفته‌است تا وقتی تصمیم ترکیه زیر چتر سازمان ملل نباشد از اجرای آن طفره رود. مشکلات پیش‌آمده بین ترکیه و آمریکا هم احتمالا عزم ترکیه در خرید نفت ایران را جزم‌تر خواهد کرد.
