پس از گفت‌وگوهای نماینده روسیه در دمشق و آنکار، پیش‌بینی می‌شود در ژنو اعلام شود
لندن: ابراهیم حمیدی
مسکو بر حجم تماس‌هایش با دو متحدش در مسیر آستانه، آنکارا و تهران همچنین دمشق برای گشودن گره تشکیل کمیته قانون اساسی سوریه از مسیر آستانه-سوچی و بستن راه بر مقاصد آمریکا در بالا بردن تنش و مقصر شناختن دولت سوریه در عدم تشکیل آن، افزود.
به گزارش الشرق الاوسط، در صورت موفقیت مسکو، وزرای خارجه روسیه، ایران و ترکیه یا مسئولان رده بالا این سه کشور هفته آینده در ژنو گردهم می‌آیند تا پیش نویس فهرست اعضای کمیته قانون اساسی را به فرستاده ویژه سازمان ملل ستفان دی مستورا تحویل دهند؛ یعنی درست شامگاه ۲۰ ماه جاری که دی مستورا آخرین گزارشش را به شورای امنیت سازمان ملل تقدیم می‌کند.
مسیر کمیته قانون اساسی از دل همایش گفت‌وگوی ملی سوریه در سوچی در اواخر ژانویه گذشته بیرون آمد.
در بیانیه پایانی که به تأیید وزیر خارجه روسیه سرگئی لاوروف و دبیرکل سازمان ملل آنتونیو گوترش درآمده، بر تشکیل کمیته قانون اساسی زیر نظر سازمان ملل در ژنو توسط دی مستورا تأکید دارد که اعضایی از دولت، مخالفان و جامعه مدنی را دربرمی‌گیرد.
روند تشکیل کمیته بسیار کند پیش رفت و اختلاف دربارهٔ فهرست سوم کمیته قانون اساسی بروز کرد.
دولت فهرستی شامل ۵۰ نام ارائه کرد و مخالفان نیز فهرستی با ۵۰ نام ارائه دادند و فهرست ۵۰ نفره سومی از جامعه مدنی که دی مستورا تشیکل داد معرفی ارائه شد. اما دمشق، آنکارا، تهران و مسکو موافق لیست سوم نبودند و زیربار جدول زمانبندی نرفتند، یا اینکه کمیته را خود دی مستورا تشکیل دهد مخالف بودند.
این مسئله موجب ایجاد تنش میان آمریکا و روسیه شد. وقتی گروه جدید به ریاست جیمز جفری پرونده سوریه را تحویل گرفتند، واشینگتن راه بالا بردن تنش را درپیش گرفت. بیش از یک بار توانست حمایت متحدانش در «فهرست کوتاه» را برای زمان‌های مشخص برای تشکیل کمیته به دست آورد که آخرین آنها در ۱۴ همین ماه بود.
پس از نشست اخیر «مجموعه کوچک» در واشینگتن در هفته گذشته، واشینگتن از صدور بیانیه تحمیل جدول زمانی نهایی برای تشکیل کمیته دست نگه‌داشت پس از اینکه پیام‌های مثبت از مسکو دریافت کرد که نشان می‌داد برای تشکیل کمیته مذکور فعالیت می‌کند. موضع مسکو نیز بر نتایج نشست روسیه-ترکیه-فرانسه-آلمان در اواخر اکتبر مبتنی است که موافق تشکیل کمیته و برگزاری نشست آن است؛ «پیش از پایان سال اگر شرایط اجازه بدهند».
اما جفری پس از نشست «مجموعه کوچک» به تلمیح به پایان دو مسیر شوچی و آستانه اشاره کرد. گامی که با انتقاد تند مسکو و آنکارا مواجه شد، به گونه‌ای که هفته گذشته در دیدارش از آنکارا سخنان تندی شنید. همچنان که در دیدارش از عمان که عضو «مجموعه کوچک» است، سخنان اردنی مشابهی شنید که از «واقعیت» و ضرورت ایفای نقش کشورهای عرب در حل بحران می‌گفت.
انتقاد جفری از مسیر سوچی و آستانه، موجب توقف تلاش‌های روسیه برای تشکیل کمیته قانون اساسی براساس درک مسکو نشد. به گونه‌ای که نماینده رئیس‌جمهوری روسیه، الکساندر لاورنتیف در رأس هیئتی سیاسی، نظامی و امنیتی به آنکارا سفر کرد و جلسات سنگینی با طرف ترک برگزار کرد و بر فهرست جدید سوم با جوهر روسی-ترکی-ایرانی توافق شد.
در نتیجه برخی نام‌ها که سه کشور و دمشق به آنها معترض بودند حذف شدند.
پس از آن لاورنتیف به دمشق رفت و با رئیس‌جمهوری سوریه بشار اسد دیدار کرد. در این دیدار براساس بیانیه روسیه، بر اهمیت مأموریت تشکیل کمیته قانون اساسی سوریه در سریع‌ترین وقت ممکن و آغاز به کارش تأکید شد. همچین بر اجرای تصمیمات همایش گفت‌وگوی ملی سوریه و قطعنامه شماره ۲۲۵۴ شورای امنیت تأکید شد.
پس از آن لاوروف طی تماس تلفنی با همتای ایرانی خود محمد جواد ظریف همین موضوع را بررسی کرد.
از طرفی دیگر فرانسوا سمنو فرستاده شخصی رئیس‌جمهوری فرانسه برای دیدار دو روزه از مصر وارد قاهره شد تا آخرین تحولات صحنه سوریه را با وزیر خارجه مصر سامح شکری و دبیرکل جامعه کشورهای عرب احمد ابوالغیط بررسی کند.
گفتنی است که فرانسه عضو «مجموعه کوچک» است و در نشست چهارجانبه شرکت کرد.
نکته قابل توجه اینکه خبرگزاری «آناتولی» ترکیه به نقل از منابعی گزارش کرد «توافق بسیار نزدیک است و خبر تشکیل کمیته قانون اساسی پیش از۲۰ همین ماه در ژنو و در نشست وزرای خارجه کشورهای درگیر اعلام می‌شود.
این خبرگزاری می‌افزاید «اعلام تشکیل کمیته قانون اساسی به شکل دیدار وزرای خارجه کشورهای سه جانبه در ژنو خواهد بود و سخن از موعد ۱۸ یا ۱۹ همین ماه گفته می‌شود».
در صورت موفقیت سه کشور ضامن در رسیدن به فهرست مشترک و توافق بر مکانیزم کاری کمیته و سهم دولت، مخالفان و جامعه مدنی و اعلام آن در ژنو، نگاه‌ها به سمت واشینگتن و متحدانش خواهد رفت تا موضع‌شان را دربارهٔ این فهرست اعلام کنند که دی مستورا پیش از تحویل پرونده به جانشینش گیر پدرسون در ابتدای سال جدید موفق به تشکیل آن نشد.
