فرش ماشینی
به‌تازگی دستگاه‌هایی وارد کشور شده که قادر به بافت فرش‌های هزارشانه و با شباهت بسیار بالا به فرش‌های دستباف است. به‌نظر می‌رسد با ورود این فرش‌ها به بازار که دومیلیون تا دومیلیون‌و۷۰۰هزارتومان قیمت دارد؛ رونق بازار فرش‌های دستباف تا حدی کاسته شود.
به گزارش روزنامه شرق، پیش از این و در سال‌های گذشته با رونق‌گرفتن بازار فرش‌های فانتزی، تغییر سلیقه مصرف‌کنندگان و گرایش به خرید فرش‌هایی با طرح نو را شاهد بوده‌ایم و هر روز با ابداعات جدید در این بازار، رقبای بیشتری برای هنر- صنعت ایرانی پیدا می‌شود. البته این مساله به هیچ وجه ارزش هنر گرانقدر فرشبافان ایرانی را خدشه‌دار نخواهد کرد. گفت‌وگو با محمدهادی کمالیان، رییس اتحادیه فرش ماشینی را که خبر از ورود دستگاه‌های بافنده هزارشانه می‌دهد در ادامه می‌خوانید:
ورود فرش‌های فانتزی در سال‌های گذشته از کشورهایی مانند چین و ترکیه، چهره دیگری به این بازار بخشید و تا حدی توانست طرح‌های سنتی را در سایه قرار دهد. حال و هوای این روزهای بازار فرش چطور است؟
درست است که واردات فرش‌های فانتزی در سه، چهارسال گذشته رونق گرفت اما الان دیگر مقرون به‌صرفه نیست. تولیدکنندگان ایرانی با خرید دستگاه‌های بافت فرش‌های فانتزی خودشان این فرش‌ها را تولید و به بازار عرضه می‌کنند. تولید این فرش‌ها در کشور چنان رونق گرفته که چین نیز مشتری تولیدات ایران شده است. در حال حاضر سه یا چهار کارخانه در تیراژ بالا فرش‌های فانتزی پلی‌استر و طرح ابریشم را با کیفیت بسیار مطلوب تولید می‌کنند.
چرا هنوز وقتی به فروشگاه‌ها مراجعه می‌کنیم فرش‌های فانتزی را خارجی معرفی می‌کنند؟
خب ممکن است تعدادی از فرش‌هایی که در گذشته وارد شده هنوز در مغازه‌ها موجود باشد.
خیر. طرح‌های جدیدی که به تازگی وارد بازار شده را محصول کشورهای دیگر از جمله ترکیه معرفی می‌کنند.
برخی از فروشندگان برای جذب مشتری، تولیدات داخل را که از طرح و نقشه‌های خارجی استفاده کرده‌اند با برچسب سایر کشورها به فروش می‌رسانند که البته ما با این فروشندگان برخورد خواهیم کرد.
پس معتقد هستید غالب فرش‌های فانتزی موجود در بازار ایرانی است؟
بله. با ارز سه‌هزارتومانی واردات فرش برای تجار صرفه اقتصادی ندارد.
چه طرح‌هایی را به‌عنوان فرش فانتزی در ایران تولید می‌کنیم؟
طرح شگی که به طرح رشته‌ای معروف است از پرتیراژ‌ترین‌هاست. به غیر از آن طرح پلی‌استر و ابریشم نیز طرفداران خود را دارد. طرح شنل یا مخملی گل برجسته نیز به‌تازگی بازاری برای خود پیدا کرده است. کارنیگ، بختیاری و گبه هم طرح‌های داخلی است که بازار خود را دارد. در هفت‌ماه گذشته هم دستگاهی وارد کشور شده است که فرش هزارشانه تولید می‌کند.
یعنی فرش ماشینی شبیه به فرش دستباف؟
بله، این دستگاه قادر است فرش هزار شانه‌ای را تولید کند که بیشترین شباهت را به فرش‌های دستباف دارد.
با چه قیمتی قرار است به بازار بیاید؟
از دومیلیون تا دومیلیون‌و۷۰۰هزارتومان قیمت دارد ولی عرضه این فرش‌ها به هیچ‌وجه ارزش فرش‌های دستباف را که یک هنر گرانقیمت است، خدشه‌دار نمی‌کند؛ هنری که قیمت نمی‌توان بر آن گذاشت. در حال حاضر فرش‌های دستباف تبریز تا ۱۵۰میلیون‌تومان هم قیمت دارد.
فرش‌های فانتزی چقدر بازار را متاثر کرده است. آیا می‌توان گفت طرح‌های سنتی در سایه قرار گرفته‌اند؟
فرش‌های فانتزی مصرف‌کنندگان خاص خود را دارد. معمولا برای اتاق خواب و اتاق بچه‌ها کاربرد دارد، بنابراین طرح‌های سنتی تحت تاثیر این فرش‌ها قرار نگرفته و بازار خوبی دارد.
از نظر کیفی فرش‌های فانتزی با سنتی‌ها قابل برابری هستند؟پ
به هیچ‌وجه. فرش‌های فانتزی عمر کوتاهی دارند و یک تا دوسال قابل استفاده است اما فرش‌های سنتی دوامش حداقل بین ۲۰تا ۲۵سال خواهد بود. ضمن آنکه فرش‌های سنتی به‌راحتی قابل شست‌وشو بوده و رنگ نمی‌دهد و پس از هر بار شست‌وشو نقش فرشی نو را بازی می‌کند، حال آنکه فرش‌های فانتزی چنین قابلیتی را ندارد.
بازار این‌روزهای فرش چگونه است؟
دو موضوع همیشه فسادآور است. کمبود عرضه که انحصار ایجاد می‌کند و ازدیاد عرضه که تخلف به همراه می‌آورد. بازار امروز فرش گرفتار افزایش عرضه کالاست. در حال حاضر به دلیل مازاد تولید بازار وارد رکود شده است. تولیدکنندگان هم که با هزینه‌های بالا کالای خود را تولید و به بازار عرضه کرده‌اند برای تامین نقدینگی خود دست به تخلفاتی می‌زنند که شایسته تولیدکننده ایرانی نیست.
منظور چه تخلفاتی است؟
به‌عنوان مثال در تولید فرش‌های اکرلیک ۲۰ تا ۳۰درصد پلی‌استر استفاده می‌کنند تا هزینه تمام‌شده تولید را کاهش دهند. هرچند اتحادیه با این معضل برخورد می‌کند اما شاید رسیدگی به تمام تخلفات امکان‌پذیر نباشد.
چرا برای حل معضل ازدیاد تولید، صادر نمی‌کنید؟
صادرات نیاز به حمایت‌هایی دارد. دولت برای فراهم‌کردن این امکان باید امکانات و تسهیلاتی در اختیار تولیدکننده قرار دهد تا بتوانیم از این رکود خارج شویم.
