زبان عربی یک سوم چینی در مدارس فرانسه
هراس از ارتباط با تروریسم، برخی دانش آموزان را از آن دور کرد
لندن: محمد ابو حسبو
ارنست رنان متفکر فرانسوی قرن نوزدهم در توصیف زبان عرب گفت« زبانی سلیس، عالی، سرشار از واژه علاوه بر ظرافت کلماتش و منطق ساختار زبانی زیبایش». و امروز این زبان به دومین زبانی تبدیل شده که در خیابان‌های فرانسه با آن صحبت می‌شود. همچنانکه بسیار از کلماتش را وارد زبان محاوره‌ای خیابان‌های(slang) فرانسه ساخت. اما وجود ۵هزار فرانسوی از ریشه عربی-بیشترشان از مغرب و الجزائر وتونس- که زبان عربی را در مدارس فرانسه می‌خوانند، امار بسیار کمی است. رقمی در حدود دو دهم درصد دانش آموزانی که در دبیرستان‌ها زبان خارجی می‌خوانند. حتی بعد از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ شک و شبهاتی پیرامون دانش آموزانی که این زبان را می‌آموزند در رابطه با تروریسم بوجود آمده است.
به طور طبیعی زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجی در مدارس فرانسه همچنان محبوبیت بالایی دارد، اما زبان چینی میان دانشجویان زبان‌های خارجی گسترش بیشتر می‌یابد به گونه‌ای که طی دهه گذشته تعداد افرادی که سعی می‌کنند آن را بیاموزند سه برابر شده است. به گزارش مجله «اکونومیست» بریتانیایی، تعداد زبان آموزان کنونی چینی در مدارس فرانسه به ۳۹ هزار نفر می‌رسد درحالی که زبان آموزان عربی فقط به ۱۳ هزار نفر می‌رسد؛ یعنی یک سوم چینی. با اینکه زبان عربی در جایگاه دوم زبان کاربردی در خیابان‌های فرانسه قراردارد و اثری از زبان چینی در این محیط‌ها نیست.
در تلاشی برای تغییر این وضعیت، وزیر آموزش فرانسه جان میشل بلانکی، چندی پیش در همین ماه خواستار گسترش آموزش زبان عربی در مدارس فرانسه شد. او در توصیف این زبان گفت«زبان ادبی بسیاربزرگی است و باید آن را آموخت. به این هم نباید بسنده کرد که کسانی با ریشه مغربی یا مهاجران از کشورهای عرب آن را بیاموزند». بلانکی اضافه کرد که گسترش آموزش عربی در مدارس دولتی ضامن روش تدریس آن و دور ساختن آن از مساجد و مراکز دینی است که نظارتی آموزشی برآنها نیست، علاوه براینکه دانش آموزان در معرض افکار جریانات دینی تندرو می‌شوند. واقعیت اینکه تعداد جوانانی که زبان عربی را در مساجد و مراکز دینی می‌آموزند در سال‌های اخیر رو به افزایش گذاشته است.
زبان چینی اما در مدارس بسیاری از کشورهای اروپایی درحال گسترش است. پیشرفت بزرگ و سریع اقتصاد چین که آن را به جایگاه دوم اقتصاد بزرگ جهان پس از ایالات متحده رسانده، دلیل این اقبال است. در بریتانیا هم که زبانش در سراسر جهان گسترده‌است، نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند سه چهارم مدیران شرکت‌ها با اشاره به اینکه اقتصاد چین پس از سالها پشت درهای بسته ماندن درهایش را به روی جهان بازکرده، براین باورند که آموزش زبان فصیح چینی برای جوانان در کار و حرفه‌شان امتیاز بزرگی محسوب می‌شود.
همچنین نظرسنجی مرکز آموزش وابسته به دانشگاه لندن نشان می‌دهد، با افزایش سرمایه شرکت‌ها، تمایل به آموزش زبان چینی بین کارآفرینان روبه افزایش می‌رود به گونه‌ای که ۳۱در صد از صاحبان شرکت‌های بزرگ می‌گویند، زبان چینی برای تعدادی از کارهای تجاری ضروری است به خصوص بعد از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و تلاش برای برقراری روابط تجاری با اقتصادهای بزرگ جهان از جمله چین.
این مرکز توضیح می‌دهد که تعداد زبان آموزان دبیرستانی که هماکنون مشغول آموزش زبان چینی‌اند تعدادشان به ۴۰۱۴ نفر می‌رسد در حالی که۱۳۰۵۰۹ زبان فرانسوی می‌آموزند. مرکز با مشارکت مجلس بریتانیا برنامه‌ای برای افزایش تعداد زبان آموزان چینی دارد تا در سال ۲۰۲۰ این عدد به ۵ هزار زبان آموز افزایش یابد.
بریتانیا سالانه ۶۵ میلیارد دلار به دلیل ضعف مهارت‌های زبانی نیروی کار زیان می‌بیند.
نخست وزیر پیشین بریتانیا دیوید کامرون جوانان کشورش را به فاصله گرفتن از سنت آموزش دو زبان فرانسه و آلمانی دعوت کرد و از آنان خواست به آموزش زبان چینی روی بیاورند.
