عباس عراقچی – عکس از مهر
معاون وزیر خارجه ایران گفته است ایران و گروه ۱+۵ هر دو تصمیم دارند در این دور از گفتگوهای هسته ای که از امروز (دوشنبه) برگزار می شود، روند نگارش توافق را آغاز کنند.
عباس عراقچی روز یکشنبه با حضور در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران گفته است که هر دو طرف تصمیم قطعی دارند در نشست روز دوشنبه در شهر وین بین ایران و گروه ۱+۵ روند نگارش توافق آغاز شود.
حسین نقوی حسینی سخنگوی این کمیسیون روز یکشنبه همچنین به نقل از عراقچی درباره مذاکرات دو جانبه اخیر بین ایران و بعضی اعضای گروه ۱+۵ به ویژه آمریکا گفت که “مذاکرات دو جانبه کمک زیادی به پیشرفت کار می‌کند.”
عراقچی در این جلسه گفته است که این «اولین مذاکرات دو جانبه با آمریکایی‌ها بود اگر چه مذاکرات با خانم اشتون به نمایندگی از سوی ۱+۵ است. در عین حال مذاکرات دو جانبه کمک زیادی به پیشرفت کار می‌کند.»
وی با اشاره به مذاکرات دوجانبه با آمریکا گفته است: «ما توقع داشتیم طرف مقابل مصمم به دستیابی به توافق تا ۳۰ تیر باشد. در این مذاکره قائم مقام وزارت خارجه آمریکا مسوول تیم آمریکایی بود و آمریکایی‌ها اعلام کردند که ما مصمم هستیم تا در فرصت شش ماهه یعنی ۲۰ جولای توافق انجام شود. آمریکایی‌ها شرایط بعد از ۲۰ جولای را به نفع مذاکرات نمی‌دانند.»
دور تازه مذاکرات ایران و کشورهای ۱+۵ از امروز، ۲۶ خرداد، در وین آغاز می‌شود. ایران در روزهای اخیر و پیش از این دور مذاکره گفتگوهای دو جانبه‌ای با کشورهای مختلف داشته که آنها را مثبت توصیف کرده است.
حسین نقوی حسنی از قول آقای عراقچی گفته است: “میزان غنی‌سازی، تعداد و نوع و نسل سانتریفیوژها، آب سنگین اراک، حدود و کیفیت تحقیقات هستهای، نحوه و زمان لغو تحریم‌ها” از موضوعاتی است که هنوز بر سر آنها اختلاف نظر وجود دارد.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز روز دوشنبه با بیان اینکه فکرمی کنم کم کم باید کار نگارش متن توافق جامع را آغاز کنیم، گفت: اگر طرف مقابل با واقع بینی وارد مذاکرات شود امکان توافق نهایی وجود دارد اما اگر غیر منطقی برخورد کنند ما هم بر اساس حفظ حقوق ملت مان رفتار خواهیم کرد.
به گزارش ایرنا، آقای ظریف در بدو ورود به فرودگاه وین به منظور برگزاری پنجمین دور از مذاکرات هسته ای با گروه۱+۵، در گفت و گو با خبرنگاران گفت: درچند ماه گذشته بحث های متعددی با گروه ۱+۵ داشته ایم و فکر می کنم باید در این مرحله کار نگارش متن توافق نهایی آغاز شود.
وزیر امور خارجه ایران تاکید کرد: اگر اراده واقعی در طرف مذاکره کننده مقابل وجود داشته باشد رسیدن به توافق امکان پذیر است.
وزیر امور خارجه در پاسخ به اینکه آیا در طرف مقابل اراده ای برای دست یابی به توافق تا ۲۰جولای مشاهده می کنید، گفت: آنچه از بازیگران مختلف غربی به اشکال مختلف دیده و شنیده ایم آنها نیز ابراز علاقه کرده اند که در همین فرصت تعیین شده ۶ ماهه مذاکرات به نتیجه برسند.
ظریف با بیان اینکه هنوز اختلاف نظرهایی وجود دارد، افزود: بعد از پایان این مرحله ما هنوز یک ماه دیگر فرصت داریم و احساس من این است که اگرطرف مقابل آمادگی مذاکره جدی داشته باشد امکان توافق هست.
دکتر داوود هرمیداس باوند، تحلیلگر سیاسی و استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران، در این باره می گوید: «از آخرین دور مذاکرات که اخباری مبنی بر فضای مایوس کننده آن مخابره شد و برخی نیز صحبت از شکست مذاکرات کردند مطالبی طرح شد که نشان از این می داد که مذاکرات باید به سمتی رود که دغدغه های آمریکا در آن برطرف شود. ایران و آمریکا با برقراری مذاکرات مستقیم و غیر پنهانی نشان دادند که موضع مشترکی را باید در پرونده هسته ای ایران اتخاذ کرد».
وی در گفتگو با شرق پارسی گفت: «پس از مذاکرات ایران و آمریکا که نتایج آن نیز اعلام نشد، پرونده هسته ای ایران به سمت نگارش متن نهایی پیش رفت اما می توان پیش بینی کرد که ایران و آمریکا هر دو به موضعی مشترک و ادبیاتی قابل فهم رسیدند به طوری که پرونده هسته ای ایران هم اکنون در مرحله نگارش نهایی قرار گرفته است و اگر دیپلماسی ایران و آمریکا موفقیت آمیز نباشد نشست وین هم بی نتیجه خواهد بود.»
دکتر باوند در ادامه گفت: «همانطور که هانس دیتر لوکاس، نماینده آلمان در مذاکرات ۱+۵ که به ایران سفر کرده و در سمیناری در دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه ایران شرکت کرد گفت، مذاکرات ایران و آمریکا توانست پرونده هسته ای را از بن بست به سوی ادامه گفت و گو سوق دهد اگرچه عباس عراقچی گفته است که مشکلاتی هنوز بر سر راه دو کشور قرار دارد و از جمله این مشکلات می توان به تعداد سانتریفیوژها اشاره کرد.»
از سوی دیگر سید حسین موسویان عضو پیشین تیم مذاکره‌کننده هستهای ایران در مصاحبه ای با خبرگزاری ایسنا گفته است: حتی اگر مذاکرات هسته ای پس از یکسال به نتیجه نرسد دو طرف می‌توانند به تعهدات جاری خود پایبند باشند و وضعیت فعلی را حفظ کنند.
وی افزود: در عین حال روشن است که هر دو طرف به طور جدی به دنبال توافقی پایدار هستند و از جوسازی، متهم‌سازی و ملتهب کردن فضا به شدت پرهیز می‌کنند که این نشانه تدبیر دو طرف است.
موسویان همچنین گفت که احتمال آغاز تدوین پیش نویس متن توافقنامه نهایی در مذاکرات هفته جاری در وین وجود دارد و افزود: دو طرف حداکثر دو جلسه دیگر می‌توانند داشته باشند و در نتیجه بهتر است از همین نشست تدوین پیش‌نویس توافقنامه نهایی را شروع کنند.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران هم چند روز پیش در مصاحبه‌ای با گرت پورتر، مورخ و روزنامه نگار مستقل آمریکایی، که در پایگاه اینترنتی اینتر پرس سرویس منتشر شد اعلام کرد که ایران پیشنهادی مشروح به گروه ۱+۵ ارائه کرده که تضمین می‌کند ذخایر اورانیوم با غنای پایین در”گریز هستهای” (برک‌آوت) و تولید اورانیوم سطح تسلیحاتی به کار نخواهد رفت.
ظریف درباره پیشنهادی که در مذاکرات وین ماه گذشته ارائه شده است گفت: “پارامترهای این پیشنهاد طوری تنظیم خواهند شد که ایران غنی‌سازی را ادامه دهد اما تضمین‌های لازم را برای اینکه غنی‌سازی از پنج درصد بالاتر نخواهد رفت را ارائه می‌کند.”
به گفته ظریف این برنامه پیشنهادی شامل تبدیل فوری اورانیوم غنای پایین به یک پودر اکسیدی است که سپس در تولید مجموعه میله‌های سوختی برای رآکتور بوشهر به کار خواهند رفت.
از آنجایی که ایران دارای توانمندی سوخت مجموعه میله‌های سوختی برای بوشهر نیست، این پیشنهاد بدین معنی است که پودر اکسید شده به جای ذخیره در ایران به روسیه، برای مدت چندین سال، به روسیه ارسال شود.
این برنامه ایران که پیشتر فاش نشده بود، بخشی از موضع تهران در مذاکرات است که بر نیاز به افزایش گسترده در تعداد سانتریفیوژها در آینده اصرار دارد – خواسته‌ای که آمریکا و متحدین آن رد کرده‌اند.
ظریف اعلام کرد که نمی‌تواند درباره جزئیات پیشنهاد ایران سخن بگوید زیرا “هنوز در حال مذاکره” است با این حال وی این پیشنهاد را شامل یک چرخه کامل “از تبدیل به کیک زرد تا اوراینوم هگزافلوراید تا غنی‌سازی اورانیوم، بازگشت به پودر اکسید، و میله‌های سوخت” توصیف کرد که “به صورت ویژه برای برطرف کردن نیاز‌های رآکتور بوشهر طراحی خواهند شد.”
ظریف در ادامه گفت که پیشنهاد ایران مبنی بر اینکه این کشور به توانمندی تولید بمب هستهای دست نخواهد یافت بسیار شبیه پیشنهادی است که در مارس ۲۰۰۵ در پاریس به سه کشور اروپایی (انگلستان، فرانسه و آلمان) ارائه داده شده بود.
مذاکرات ایران و ۱+۵ از ظهر روز دوشنبه با ناهار کاری کاترین شتون و محمدجواد ظریف در وین به مدت چهار روز آغاز می‌شود.
وزرای خارجه ایران و گروه ۱+۵ (آلمان، انگلستان، فرانسه، روسیه، چین و آمریکا) به همراه کاترین اشتون سوم آذرماه سال گذشته (۱۳۹۲) در خصوص برنامه هستهای ایران به توافقی تحت عنوان «برنامه اقدام مشترک» دست یافتند که از ۳۰ دی ماه وارد مرحله اجرا شد و ۲۹ تیرماه زمان پایان شش ماهه گام اول توافقنامه ژنو است.
طرفین پس از آن برای دستیابی به توافقنامه جامع هستهای چهار دور در وین به گفت‌وگو نشستند که در وین ۳ همه مباحث مربوط به برنامه هستهای ایران مرور شد اما در دور چهارم گفتگوها در وین که قرار بود کار تدوین پیش نویس توافقنامه آغاز شود، پیشرفتی حاصل نشد.
