محمد جواد ظریف و جان کری، وزیران خارجه ایران و آمریکا - عکس از انتخاب

محمد جواد ظریف و جان کری، وزیران خارجه ایران و آمریکا – عکس از انتخاب

تعجب نمی کنم از این که حسن روحانی رئیس جمهور ایران در مصاحبه خود با یک روزنامه ایتالیایی تصریح کرد که ایالات متحده آمریکا، پیش از باز شدن سفارت خانه هایی در پایتخت های هر دو کشور، باید از کشورش عذر خواهی کند. تحریف تاریخ ، با سخن گفتن در باره جنگ و تنش در منطقه مترادف شده است، به طوری که کسی نتواند بفهمد چه کسی متجاوز است و چه کسی قربانی.

آن چه به آقای روحانی اجازه می دهد خواسته های خود را بیشتر کند، روابط دوستی جدید بین دو پایتخت است، حتی اگر یک طرفه باشد؛ چرا که به نظر می رسد دولت آمریکا برای به دست آوردن اعتماد و دوستی مقامات ایرانی از جان گذشتگی می کند، و برای پاسخ به درخواست های آن ها آمادگی خم شدن را نیز دارد. تمام بهایی که ایران برای این عشق و دوستی پرداخت کرد این بود که پذیرفت برنامه هسته ای خود را متوقف کند، و کاخ سفید آن را دستاورد بزرگی می داند و آن را هم رده فتح چین، و یا فروپاشی دیوار برلین قرار می دهد!

سؤال این است: پرزیدنت روحانی از آمریکایی های می خواهد در مورد چه چیزی عذر خواهی کنند؟ چه کسی در حق چه کسی اشتباه کرد؟

با یک حساب ساده می بینیم که اکثر قربانیان در ده های تنش آمریکایی بودند. تا جایی که یکی از اعضای کنگره آمریکا بیش از یک بار از جان کری وزیر خارجه کشورش پرسید: رژیم ایران چند نفر از آمریکایی ها را کشت؟ اما کری در پاسخ تعداد مشخصی را ذکر نکرد. ایران سابقه ای طولانی در خشونت دارد. آغاز آن با گروگان گیری کارمندان سفارت آمریکا در تهران بود، سپس کشتن ۱۷ آمریکایی در حمله ای به سفارت در بیروت، و کشتن ۲۴۱ آمریکایی در حمله به مقر ستاد فرماندهی آمریکا باز هم در بیروت. ایرانی ها همچنین بمب گذاری مقر ستاد فرماندهی در شهر الخبر در عربستان سعودی را طرح ریزی کردند که در آن ۱۹ آمریکایی کشته و ۲۴۰ تن دیگر زخمی شدند، و یک هواپیمای «تی دبلیو ای» را ربودند. به غیر از ده ها عملیات ایرانی دیگر بر ضد افراد و منافع آمریکا در منطقه، و همچنین در اروپا، آمریکای جنوبی، بلکه حتی داخل خود واشنگتن انجام دادند، به طوری که اداره امنیت آمریکا توطئه ای با هدف ترور سفیر عربستان سعودی را خنثی کرد. علاوه بر این کشته شدن صدها سرباز آمریکایی در عراق و افغانستان که با پشتیبانی ایران هدف قرار گرفتند.

اگر برای پشت سر گذاشتن اختلافات گذشته عذرخواهی لازم است، خون بسیاری بر دستان ایران طی سال های آشفته گذشته وجود دارد که نیازمند عذرخواهی از بسیاری از کشورها، از جمله ایالات متحده است.

شاید عذرخواهی مورد درخواست، به علت حمایت آمریکایی ها از رژیم شاه در سال های پیش از انقلاب است. که در این صورت دولت آمریکا باید از ملت ایران عذرخواهی کند، آن هم نه برای این که از شاه حمایت کرد، بلکه برای این که او را رها کرد، و او را مجبور به ترک پایتخت کرد، سپس هنگامی که برای درمان به آمریکا پناه برد، به بیمارستان ها اجازه درمان او را نداد، در حالی که او از بیماری سرطان رنج می برد. موضع گیری جیمی کارتر رئیس جمهور آمریکا، به تصاحب نظام تهران به دست یک رژیم مذهبی افراطی کمک کرد، که هرج و مرج و جنگ در جهان را برای دهه های بعد شعله ور کرد.

واشنگتن مرتب برای آن چه به عنوان حمایت از صدام حسین در جنگ با ایران می دانند، سرزنش می شود… در حقیقت ایالات متحده خوشحال بود که دو دشمن سرسخت خود، یعنی رژیم صدام و خمینی، را در حال جنگ با یکدیگر می دید. آمریکا نه در صف صدام بود و نه در صف ایران. به اسرائیل اجازه داد با ایران تجارت کند و سلاح های آمریکایی را به آن بفروشد، و تأمین اسلحه بغداد را به کشورهای خلیج واگذار کرد. واشنگتن تنها از منافع نفتی خود در خلیج حراست می کرد، یعنی گذرگاه های دریایی و تانکرهای نفت کویت را در برابر حملات و مین گذاری های ایران حفاظت می کرد.

این خلاصه ای از تاریخ روابط بد بین واشنگتن و تهران بود. باید به یاد داشته باشیم که با وجود خون و دشمنی، ایالات متحده هرگز برای سرنگونی رژیم ایران بعد از انقلاب تلاشی نکرد. سیاست کاخ سفید بر مبنای مهار، و تلاش برای وادار کردن رژیم به تغییر رفتار خود بود، نه تغییر خود رژیم.

بیش از سی سال پر تنش گذشت. هنگامی که مقامات ایرانی فهمیدند که سیاست خصمانه و دشمن ستیزی آن ها شکست خورده است، و به علت قطع روابط تجاری غرب با آنها احساس خفگی کردند، در حالی که تقریباً در آستانه ورشکستگی مالی بودند، بلأخره تصمیم گرفتند به پای میز مذاکرات بیایند. طرف آمریکایی درخواست خود را تنها به متوقف شدن برنامه هسته ای ایران به مدت ده سال کاهش داد، و به ایران قول داد که تحریم های آن را بردارد، و بیش از صد میلیارد دلار از دارایی های بلوکه شده آن را پس بدهد، و به وضعیت رویارویی پایان دهد.

با وجود این همه نرمی و ملایمت، دولت ایران آنچه واشنگتن به آن داده است را کافی نمی بیند، بلکه از آمریکایی ها می خواهد عذرخواهی نیز بکنند! بدین ترتیب که نقش قربانی را بازی می کند و خواستار عذر خواهی و جبران خسارت می شود.