محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران – عکس از مهر
وزیر خارجه ایران می گوید پارلمان اروپا در شان و جایگاه اخلاقی نیست که بتواند در رابطه با وضعیت دیگر کشورها اعلام نظر کند.
محمد جواد ظریف که روز یکشنبه در سخنانی در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران به شدت به قطعنامه اخیر پارلمان اروپا درباره ایران واکنش نشان داد و گفت که دولت ایران اجازه نمی‌دهد هیچ هیئت پارلمانی با شروط قطعنامه پارلمان اروپا به ایران سفر کند.
به گزارش خبرگزاری ها، ظریف که روز دوشنبه برای شرکت در دور جدید مذاکرات هسته ای با گروه ۱+۵ عازم وین شده است گفت: « این پارلمان، جایگاه اندک در مناسبات درون اروپایی و بسیار حاشیه‌ای در مناسبات بین‌المللی دارد و لذا در موقعیتی قرار ندارد که بدان توجه چندانی شود و در سطح و حدی نیست که این میزان در مورد آن بحث شود.»
ظریف گفت: «بر اساس اطلاعات موثق ما بر این باوریم که با توجه به مذاکرات مثبت و سازنده جمهوری اسلامی ایران با گروه ۱+۵ در خصوص حل و فصل موضوع هسته‌ای، تلاش‌های زیادی از سوی جریانات صهیونیستی صورت می‌گیرد که با طرح مسائل جعلی و دروغین و حاشیه‌ای موجبات بر هم زدن این روند را فراهم سازد که بدیهی است در پرتو هوشیاری و دوراندیشی و دقت نظر همه کشورهای طرف مذاکره این ترفند رژیم صهیونیستی با شکست مواجه خواهد شد.»
در این میان وزارت خارجه ایران در اعتراض به قطعنامه پارلمان اروپا، سفیر یونان در تهران را که کشورش ریاست دوره ای اتحادیه اروپا را بر عهده دارد احضار کرده است.
به گزارش سایت رسمی وزارت امور خارجه ایران، در دیداری که بین مقام‌های ایرانی و سفیر یونان صورت گرفته، مدیر کل بخش غرب اروپای وزارت امور خارجه ایران “مراتب ناخرسندی شدید ایران” را در این باره ابراز کرده و همچنین به سفیر یونان “تفهیم شده است” که تصویب چنین قطعنامه‌ای آن هم در مقطع پایانی دوره فعلی پارلمان اروپا امری غیرقابل قبول و غیر قابل توصیف برای جمهوری اسلامی ایران است.
کمیته روابط خارجی پارلمان اروپا، اخیرا قطعنامه‌ای را در مورد «راهبرد اتحادیه اروپا» در قبال ایران تصویب کرده که در آن به مسائلی مانند حقوق بشر در ایران اشاره شده است.
در این قطعنامه آمده است که همه هیئت های نمایندگی اتحادیه اروپا که به ایران اعزام می‌شوند باید متعهد شوند که با مخالفان سیاسی یا فعالان جامعه مدنی در ایران دیدار کنند و به زندانیان سیاسی نیز دسترسی داشته باشند.
وزیر خارجه ایران در واکنش به این قطعنامه به صراحت عنوان کرده که ایران اجازه نخواهد داد که هیئت های اروپایی مقید به شروط قطعنامه اتحادیه اروپا وارد خاک این کشور شوند.
علی لاریجانی، رییس مجلس و علی اکبر ولایتی، مشاور رهبری در امور بین‌الملل نیز هرکدام جداگانه به این قطعنامه واکنش نشان داده و آن را محکوم کرده‌اند.
دکتر پیروز مجتهدزاده کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با شرق پارسی در این باره گفت: «وزیر امور خارجه ایران در مصلحت وضعیت دیپلماتیک ماموریت خود، دقت لازم را به کار می گیرد. در نفس کار اقدام پارلمان اروپا در چنین شرایط حساس مرتبط با مذاکرات هسته ای چندان دیپلماتیک مثبت نبود. اگر قرار بر آن باشد که پارلمانی با یک موجودیت سیاسی قصد دخالت در مذاکرات حساسی که سرنوشت صلح و امنیت منطقه و جهان به آن بستگی دارد داشته باشد، همان وضعی را ایجاد می کند که مجلس ایران در این رابطه ها مرتکب می شود.»
وی گفت: «ناظران امور در ایران و جهان ایراداتی به اظهار نظرهای اعضای مجلس ایران وارد می کنند که چرا میان چنین مذاکرات حساسی دخالت هایی می کند که می تواند به دستاورد مذاکرات هسته صدمه بزند.»
مجتهدزاده افزود: «مذاکرات خانم اشتون به تهران در اسفند ۱۳۹۲ توام با برخی از اظهارنظرهایی درباره حقوق بشر در ایران بود که به هر حال به صورت هایی به خیر گذشت. بحث درباره حقوق بشر و دموکراسی در ایران ماموریت اصلی وی در ایران نبود. در روابط اتحادیه اروپا یا هر کشوری معمولا عرف نیست که پیگیری ها و تماس ها درباره دموکراسی یا حقوق بشر باشد. بیشتر این روابط بازرگانی و سیاسی است. طبیعی و روشن است که اشتون با هدف توسعه مناسبت های اقتصادی و سیاسی اتحادیه اروپا و ایران وارد تهران شد. با این وجود مطابق رسم پنج دهه اخیر در مناسبات ایران و غرب برقرار شد، همیشه غرب از اهرم حقوق بشر و دموکراسی در ایران برای منافع اقتصادی خود استفاده می کرد. همانطور که شاهد بودیم کشورهایی نظیر اسراییل و پاکستان هیچ گاه مورد بحث این کشورها نبودند.»
وی خاطرنشان کرد: «چه در زمان شاه، چه در حکومت فعلی، غرب از بحث حقوق بشر برای فشار بر ایران استفاده می کند. در زمان شاه که ایران بزرگترین همپیمان آمریکا بود و بزرگترین فشارهای تبلیغاتی را هم علیه ایران ترتیب دادند. »
مجتهدزاده گفت: «در مباحث دیپلماتیک نمی بایست قضاوت یک سویه اعمال کرد. کار اتحادیه اروپا در این رابطه درست نیست به این دلیل که استفاده از مسائل حقوق بشر با هدف رسیدن به معاملات کلان اقتصادی پسندیده نیست. در این مورد خاص می توان با رعایت انصاف گفت که تهاجم از سوی اتحادیه اروپا صورت گرفته است. جواد ظریف هم تلاش کرده از مواضع خود دفاع کند. شعار حقوق بشر نمی بایست قربانی امیال سیاسی شود.»
اما محمدرضا جلیلی، استاد بنیاد مطالعات سیاسی و بین المللی در ژنو در این باره به شرق پارسی گفت: «اعتراض به نقض حقوق بشر در ایران تنها از سوی اتحادیه اروپا صورت نمی گیرد، سازمان ملل و کمیسر حقوق بشر نیز به تازگی به این موضوع اعتراض کرده اند.»
وی افزود: «وعده هایی که حسن روحانی رییس جمهور ایران در تبلیغات انتخاباتی خود در زمینه حقوق بشر داده بود، نه تنها عملی نشده بلکه طبق آمار منتشر شده، این وضعیت بدتر هم شده است. افزایش بازداشت ها و اعدام ها کمکی به موقعیت ایران در جامعه جهانی نمی کند.»
وی همچنین گفت: «ممکن است اعتراض اتحادیه اروپا به انتخابات ریاست جمهوری در ایران روابط را کمی مشکل کند، اما باید در نظر داشت که این سیاست اتحادیه اروپا در قبال همه کشورها است نه فقط ایران. از دیدگاه اتحادیه اروپا این مسئله بسیار مهم است، هرچند این موضوع روابط را بهتر نمی کند اما ایران هم به این انتقادات عادت دارد.»
روابط ایران و اروپا در سال های پس از انقلاب ایران در سال ۱۹۷۹ فراز و نشیب های فراوانی داشته است. در سال‌های گذشته همواره مولفه‌هایی همچون تروریسم، حقوق بشر، منازعه میان اعراب و اسراییل، آمریکا و برنامه هسته‌ای ایران مانع گسترش روابط ایران و اتحادیه اروپا شده است.
