تعداد بسیار کمی از یوزهای آسیایی امروزه در فلات مرکزی ایران و کوهستان‌های اطرافش زندگی می‌کنند. کمپینی برای افزایش آگاهی مردم درباره حفاظت از یوزپلنگ ایرانی در طول بازی ها جام جهانی در برزیل برگزار شد – عکس از آسوشیتد پرس
شکار و صید از ابتدای زندگی انسان با او همراه بوده است، انسان ها برای بقا دست به شکار می زدند که این مساله هیچ ایرادی در آن زمان نداشته است اما با گسترش شهرها و روستاها محل زندگی برای حیوانات سخت و برای انسان ها راحت شد، به همین خاطر انسان ها تصمیم گرفتند که شکار را به منظور تفریح و صنعت ادامه دهند که این امر حالا محیط زیست ایران را به خطر انداخته است.
شرایط فعلی محیط زیست جانوری ایران به حدی رسیده که مسئولان طرح ممنوعیت شکار را تصویب کرده اند. نابودی گسترده محیط زیست گیاهی و جانوری از عمده دلایل تصویب این قانون بعد از مدت ها بوده است.
در نیمه دوم سال ۱۳۹۲ بود که قانون ممنوعیت شکار از سوی سازمان حفاظت از محیط زیست ایران اعلام شد،براساس گزارش خبرگزاری تابناک در این قانون این گونه توضیح داده شده است که شکار در گونه های مختلف جانوری به مدت ۵ سال و پرندگان به مدت ۳ سال ممنوع شدند.این تصمیم به گفته مدیر کل اداره حفاظت و مدیریت صید و شکار از سوی ۲۵ نفر از کارشناسان و مسئولان محیط زیست در اتاق فکری درباره شکار گرفته شده است.
براساس آمارهای مسئولان و معاونان سازمان حفاظت از محیط زیست و اساتید دانشگاه که در برنامه مناظره تلویزیونی شبکه اول تلویزیون ایران حضور داشتند، گفتند، از ابتدای سال ۱۳۹۲ تا آخر این سال ۳۵۷ مجوز شکار صادر شده است که از این تعداد ۱۵۷ مجوز ویژه بوده یعنی برای مناطق حفاظت شده صادر شده است.همچنین در ادامه این گزارش که از سوی مقامات سازمان حفاظت از محیط زیست اعلام شده است، حدود ۱۶۰ نفر جان خود برای دفاع از محیط زیست در سال گذشته از دست داده اند و تمام نیروی های سازمان حفاظت از محیط زیست در کل ایران ۱۰هزار نفر است که با جمعیت ۷۵ میلیونی سازگاری ندارد.
به گزارش سایت سبز پرس ،یکی از این درگیری ها میان محیط بانان و شکارچیان در اسفند سال ۱۳۹۲ شکل گرفت ، هشت شکارچی غیرمجاز با ضربه‌های کارد و تبر، دو محیط ¬بان استان گلستان را به شدت مجروح کردند. فرمان محیط بانان برای توقف این گروه و کنترل مجوزهای لازم برای شکار، منجر به هجوم افراد این گروه با کارد و تبر به سوی محیط بانان شد.در این درگیری، «مهدی موجنی پور» از ناحیه پیشانی و بازوی راست مورد اصابت چاقو و تبر قرار گرفت و «محمد تمسکنی» نیز علاوه بر پارگی ریه بر اثر اصابت ضربات کارد، از ناحیه صورت، بازو و هر دو کتف مجروح شد. شکارچیان متواری شدند و دو محیط بان تحت عمل جراحی قرار گرفتند.
طبیعت ایران دیگر ظرفیت شکار ندارد
کاظم نصرتی نصرآبادی، کارشناس و فعال محیط زیست در گفت و گو با شرق پارسی درباره ابعاد مختلف شکار در ایران گفت: «طبیعت ایران به دلیل تنوع زیستی و شرایط آب و هوایی همیشه دارای تعادل خاصی بوده است،اگر چه که باید به این نکته اشاره کرد که در ۶۰ سال اخیر متاسفانه به دلیل سیاست های غلط و برنامه ریزی های اشتباه بخش عمده ای از آن تخریب شده است در واقع هم منابع زیستی گیاهی و هم منابع زیستی جانوری از بین رفته اند. در گذشته شکار براساس پتانسیل ها و ظرفیتی که وجود داشته انجام می شده است و در آن زمان برای گذراندن زندگی نیاز به شکار کاملا امری طبیعی بود البته در نقاطی هم شکار برای تفریح انجام می شد که شاید در آن زمان تعداد بالایی نداشته است.» اکثر کارشناسان محیط زیست معتقدند که طبیعت ایران نه نیازی به شکار دارد و نه دیگر توان شکار دارد.
این کارشناس محیط زیست در ادامه درباره توان طبیعت ایران برای شکار گفت: «طبیعت ایران دیگر ظرفیت شکار ندارد، تنها در صورتی باید مجوز شکار به شکارچیان داده شود که برای برقراری تعادل در منطقه ای باشد؛ در غیر این صورت دیگر طبیعت ایران چیزی برای شکار ندارد. بنده قوانین محدودیت شکار را به فال نیک می گیرم زیرا می تواند کمک زیادی به طبیعت ایران داشته باشد. در ایران تمامی تخریب های محیط زیست به دلیل سیاست های اشتباه بوده که همچنان باید تاوان آن را بپردازیم.»
کاظم نصرتی نصرآبادی درباره مجوزهایی که در گذشته داده می شد و اسحله های شکار گفت: «اسلحه ها بستگی به نوع شکار مجوز می گیرند، از تیربار تا تفنگ های ساچمه ای برای شکار پرندگان وجود دارد حتی در برخی مناطق مجوز کلاشینکف هم داده شده است. تمامی این مجوز ها براساس برداشت های شخصی بوده و هیچ کدام کارشناسی نشده اند، این تمام منابع زیستی ما از حالت تعادل خارج شده اند و به همین خاطر امروز در بحران به سر می بریم.»
براساس گزارش جام جم نیوز،تعداد صید، شکار و زنده گیری در دو سال گذشته در جدول زیر آمده است و این آمار درحالی است که به دلیل کمبود محیط بان تخلفات بیشتری شکل گرفته است که برای حجم گسترده محیط زیست ایران تعداد محیط بانان امروز بسیار کم است.
جدول تعداد صید، شکار و زنده گیری در ایران (برای دیدن جدول در سایز بزرگتر روی آن کلیک کنید)
۴۵میلیون گلوله سربی، ۳۰۰ میلیون ساچمه برای شکار
براساس اعلام محمد درویش ،کارشناس محیط زیست در وبلاگ خودش، درباره استفاده از اسلحه برای شکار و تعداد تیرهای استفاده شده ، وی اعلام کرد:” یک میلیون و پانصد هزار اسحله به همراه ۴۵ میلیون گلوله سربی، ۳۰۰ میلیون ساچمه برای شکار به سمت حیوانات شلیک شده است. به صورت میانگین به سمت ۱۱۱۵۵۷ علفخواری که در ایران وجود دارد سالانه ۳۰۹۳ تیر شلیک شده است. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که سالانه ده ها نفر از شکارچیان حرفه ای از دیگر کشورهای جهان و شیوخ ثروتمند خلیج فارس برای شکار یا زنده گیری حیوانات موجود در ایران وارد کشور شده و می شوند.”
طبیعت بکر ایران در سال های گذشته مورد هجوم عده زیادی قرار گرفته است و مسئولان وقت از این سازمان به عنوان حیات خلوتی برای کارهای خودشان استفاده کرده اند، آن ها تمام مسئولیت هایی که نسبت به محیط زیست اعم از گیاهی و جانوری داشته اند را به زمان دیگری موکول کرده بودند.
وجود سیاست های اشتباه در دولت گذشته ایران یعنی در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد باعث تخریب گسترده محیط زیست شده است ، کارشناسان محیط زیست در برنامه مناظره شبکه اول سیمای تلویزیون ایران از صدور مجوز شکار برای جانوران وحشی در ایران از ۱۲ هزار دلار به بالا خبر دادند و گفتند که برای مثال، برای شکار دو قوچ مبلغ ۱۰۰ هزار دلار (۳۰۰ میلیون تومان) از شیوخ عرب در جنوب ایران دریافت شده است. اسرافیل شفیع زاده، فعال گردشگری شکار در این برنامه گفت: «در سال ۱۳۹۲ تعداد ۳۵۷ مجوز شکار صادر شد که این تعداد ناچیز نشان می دهد نقش شکارچیان قانونی در تخریب حیات وحش اندک است.»
البته به نظر می رسد که این آمار بیشتر به صورت رسمی منتشر شده است و کسی خبری از آمارهای غیر رسمی ندارد که معمولا در آمارهای غیر رسمی آمارهای سنگین تری وجود دارد، برای نمونه در ادامه برنامه مناظره احمد علی کیخا، معاون محیط زیست در ادامه اشاره کرده بود، که در ۹ ماه سال ۱۳۹۲ حدود یک هزار و ۲۱۵ شکار غیر مجاز پستانداران و ۳۰۰ زنده گیری صورت گرفته است و این تناقض ها درباره آمار شکار در میان خود مسئولان هم وجود دارد و نمی توان تخمین دقیقی درباره میزان انواع شکار در این منتشر کرد. همچنین در این مدت پنج هزار و ۳۲۹ شکار غیر مجاز پرندگان را داشته ایم که متخلفان دستگیر شده اند.کیخا در ادامه مناظره تلویزیونی شبکه اول تلویزیون ایران گفت:” سال گذشته به صورت آزمایشی مجوز شکار دو قوچ لارستان از سوی اتباع خارجی صادر شد که آنها برای شکار هر کدام از آنها حاضر شدند که ۱۰۰ هزار دلار پرداخت کنند که در نتیجه ۶۰۰ میلیون تومان برای شکار این دو راس قوچ درآمد برای خزانه کسب شد.”
حالا امروز شرایط محیط زیست ایران در وضعیت بحرانی به سر می برد و تنها کاری که می توان کرد حفاظت از همین باقی مانده های گذشته است، فعالیت گسترده سازمان حفاظت از محیط زیست ایران شاید مرهمی بر این زخم باشد، اینکه برای مثال تیم ملی فوتبال ایران عکس یوز آسیایی که متعلق به ایران است را روی پیراهن خود به تصویر کشیده باشد تا شاید اتفاق خوبی برای این حیوان در آینده بیفتد. به نظر اکثر کارشناسان این حوزه نبود برنامه های درست و عدم نظارت بر شکار باعث این تخریب گسترده شده است و امروز دیگر کاری از دست کسی بر نمی آید.
