علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی ایران
علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی ایران، شب گذشته چهارشنبه ۲۰ فروردین، در گفت‌وگوی اختصاصی با صدا و سیمای ایران، خبر داد که کارهای مربوط به تولید سانتریفیوژهای سرم سازی «تقریبا تمام شده است» و ابراز امیدواری کرد تا «یکی – دو سال آینده، مسائل سانتریفیوژهایی که برای ساخت سرم‌ها و تولید دارو‌ها» استفاده می‌شوند، به اتمام برسد.
وی در این برنامه، که به مناسبت روز ملی فناوری هسته ای در ایران صورت گرفت، تاکید کرد توان چرخش این سانتریفیوژ‌ها «۸۰ هزار دور در دقیقه» است و در ضمن فناوری آنها را «انحصاری در دست چند کشور خاص» توصیف کرد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون اعلام کرده که ایران به مفاد توافق ژنو پایبند بوده و در پی ساخت تسلیحات هسته ای نبوده است. هرچند جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا گفته که اگر ایران تصمیم بگیرد بمب اتمی بسازد، این توانایی را دارد که ظرف دو ماه مواد لازم برای ساخت آن را تولید کند.
بهروز بیات کارشناس سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این باره به شرق پارسی گفت: «کاربرد این سانترفیوژهای سرم سازی در صنعت پزشکی است. با جزییات بسیار اندکی که منتشر شده می توان احتمال داد که این سانترفیوژها برای جدا کردن بخش های مختلف مایعات استفاده شود و کاربردش در صنعت طب و پزشکی خواهد بود.»
وی در ادامه افزود: «پیام که آقای صالحی دارد آن است که بگوید با وجود محدود شدن فعالیت سانترفیوژها و تکنولوژی هسته ای ایران، تلاش های این کشور برای رسیدن به چنین تکنولوژی و هزینه مالی برای این موضوع به هدر نرفته است. در عین حال غرب هم نمی تواند به ایران صرف داشتن سانترفیوژ خرده بگیرد.»
سخنان صالحی در حالی مطرح می شود که جان کری وزیر امور خارجه آمریکا روز سه شنبه ۸ آوریل گفت که در حال حاضر «اگر ایران تصمیم بگیرد بمب اتمی بسازد، این توانایی را دارد که در مدت دو ماه، مواد لازم برای ساخت آن را تولید کند.»
وی گفت: «من فکر می‌کنم امروز این را همه می‌دانند که ما با یک دوره معروف به “زمان رسیدن” ظرف دو ماه روبرو هستیم.»
صالحی:می توانیم تاسیسات آب سنگین اراک را بازطراحی کنیم
رییس سازمان انرژی اتمی در ادامه سخنان خود در برنامه تلویزیونی شب گذشته به طرح علمی ایران برای رفع ابهام غرب درباره راکتور آب سنگین اراک اشاره کرد و گفت: «در مذاکرات خود با غرب آنها خواهان تعطیلی راکتور آب سنگین اراک بودند که بعد از “برنامه اقدام مشترک” در این رابطه طرحی علمی برای رفع ابهام ارایه کردیم که موجب تعجب آنها شد.»
وی ادامه داد: «در طرح خود توضیح دادیم که قلب راکتور اراک را به نحوی باز طراحی می کنیم که تولید پلوتونیوم به مقدار زیادی کم شود؛ آنها وقتی واکنش علمی و منطقی ما را دیدند متعجب شدند زیرا با این اقدام ما، بهانه ای برای تعطیلی راکتور آب سنگین اراک نخواهند داشت.»
بیات درباره بازطراحی تاسیسات آب سنگین اراک گفت: «بازطراحی تاسیسات آب سنگین اراک البته شدنی است و به تبع آن کاهش میزان تولید پلوتونیوم در این تاسیسات هم ممکن است. اما به نظر می رسد که برای ایران مهم است که ماهیت آب سنگین این تاسیسات را حفظ کند. خروجی این تاسیسات هم قابل کنترل می شود و می توان به عنوان مثال رادیو ایزوتوپ ساخت یا تحقیقات علمی پیش برد. اما در نهایت این ایران است که برای کاری سرمایه گذاری کرده که فعلا از آن منع شد.»
وی با اشاره به این که تاسیسات راکتورهای آب سنگین در میان کشورهای دارای صنعت هسته ای معمول نیست گفت: «ایران تنها یک تاسیسات پژوهشی دارد و تاسیسات آب سنگین را هم که تکنولوژی خیلی متداولی نیست را تا ۹۰ درصد تکمیل کرده است. تکنولوژی آب سبک بسیار متداول تر است. اما تبدیل تاسیسات آب سنگین به تاسیسات آب سبک در این مقطع شاید ممکن نباشد. به نظر می رسد اگر ایران شیوه معمول در تاسیسات بوشهر را پیش بگیرد و سوخت آن را به روسیه منتقل کنند، بهتر است تا بازطراحی آن است.»
صالحی با بیان اینکه ایران وارد عرصه ایزوتوپ های پایدار شده است تاکید کرد که مهمترین ماده این ایزتوپها اکسیژن ۱۸ است. صالحی گفت: « هر گرم اکسیژن ۱۸، ۱۷۰ دلار است و این دستاورد دارای کاربردهای زیادی در عرصه‌های مختلف علمی و فناوری است.»
بیات درباره افزود: «بخشی از سخنان آقای صالحی حاکی از آن بود که ایران تمرکز خاصی بر تولید ایزوتوپ های پایدار خواهد کرد. این حرکت به جا است و سودآوری آن بیشتر از غنی سازی و مورد مناقشه هم قرار نمی گرفت.»
صالحی درباره همکاری با آژانس بین المللی نیز گفت: «هیچ مشکلی با آژانس در موضوع هسته ای نداریم و به همه پرسش های فنی آنها درخصوص مسایل هسته ای پاسخ داده ایم.»
آیت الله خامنه ای صبح دیروز چهارشنبه در دیدار با کارکنان و مقامات سازمان انرژی اتمی ایران ضمن تاکید بر لزوم ادامه مذاکرات هسته ای میان ایران و شش قدرت جهانی، تصریح کرد: «همه بدانند که با وجود ادامه مذاکرات، فعالیت های جمهوری اسلامی ایران در زمینه تحقیق و توسعه هسته ای به هیچ وجه متوقف نخواهد شد و هیچ یک از دستاوردهای هسته ای نیز تعطیل بردار نیست، ضمن آنکه روابط آژانس بین المللی انرژی اتمی با ایران نیز باید روابط متعارف و غیرفوق العاده باشد.»
این سخنان در حالی منتشر می شود که شماری از قدرت‌های جهانی ابراز نگرانی کردند که ممکن است ایران از برنامه اتمی خود برای ساخت تسلیحات هسته‌ای استفاده کند. مقام‌های ایران همواره این نوع نگرانی را رد کردند و تاکید داشتند که این برنامه صرفا با مقاصد علمی، پزشکی و تولید برق خواهد بود.
بر اساس توافق ژنو که در سوم آذر ۱۳۹۲ میان ایران و ۱+۵ به امضا رسید، ایران پذیرفت که برای مدت شش ماه، از سانتریفیوژهای خود برای غنی‌سازی اورانیوم با خلوص بیش از پنج درصد استفاده نکند و «دسترسی هدایت شده» بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به کارگاه‌های مونتاژ سانتریفیوژ خود را فراهم می‌کند.
بر اساس توافق نامه ژنو، قدرت‌های غربی از ایران خواسته بودند که از شمار سانتریفوژهای خود برای غنی سازی اورانیوم و همچنین میزان مواد تولید شده بکاهد و میزان تحقیق بر روی فناوری‌های جدید را محدود کند. تهران همچنین باید اجازه دهد که بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به طور سر زده از تاسیسات هسته‌ای اش بازدید کنند. غرب در ازای کاهش فعالیت های هسته ای ایران، تعهد داد از تحریم های اقتصادی علیه این کشور کم کند.
