کارشنان بازارهای مالی و اقتصاد دانان می دانند که گاهی اوقات فاکتورهای روانی، نقش بزرگی در به حرکت در آوردن مثبت یا منفی بازار سهام ایفا می کنند، و آن هم فاکتور احساس اعتماد به نفس است. تصمیم گیرندگان خرید و فروش سهام در نهایت انسان هستند؛ هنگامی که روحیه آن ها خوب باشد و احساس اعتماد به نفس داشته باشند به بهبود بازار کمک می کنند و هنگامی که خلق و خوی آنها بد باشد و از آینده ترس داشته باشند با وحشت اقدام به فروش می کنند و باعث سقوط قیمتها می شوند.
تقریباً همین روحیه بر جوامع و سیاست نیز مطابقت دارد. اگر بین طرفین یک قرارداد اجتماعی اعتماد وجود داشته باشد، یعنی اگر حاکم با نهادهای مختلف خود و افراد با اجزای جامعه اعتماد داشته باشند، کشمکش های سیاسی کمتر خواهند شد و تصمیم ها مورد قبول واقع خواهند شد، بویژه اگر گاهی اوقات نیازمند از خود گذشتگی باشند.
در مصر تمامی نشانه ها از تغییر خلق و خوی مردمی نشان دارد، که در طی دو دهه گذشته نسبت به سیاست های حکام خود و تصمیم گیری های آن ها در شک و تردید بودند و اینک روحیه آنها به اعتمادی تغییر یافته که نشانه های آن پس از انتخابات ریاست جمهوری و پیروزی السیسی با اکثریت آرا، قابل ملاحظه است.
این پذیرش مردمی پس از مدت کوتاهی از به ریاست رسیدن السیسی و با اتخاذ تصمیمات غیر مردمی مثل کاهش یارانه سوخت در چارچوب اصلاحات ضروری اقتصادی نمایان شد. ممکن بود کشمکش و اعتراضات دسته جمعی گسترده ای اتفاق بیفتد همان گونه که در حالاتی مشابه و در دوران حکومت مرسی و مبارک به وجود آمد. و مردم با وجود دردناک بودن این گونه تصمیم گیری ها اما این بار برای آینده ای بهتر آن را درک کردند.
السیسی حکومت جدید، یا همان گونه که بعضی ها می نامند، جمهوری سوم را به دست گرفت. مسؤلیت میراث سنگینی که پس از سه سال از بحران اقتصادی و مشکلات ساختاری که کشور از آن ها رنج می برد به غیر از آنچه باعث درگیری ها و کشمکش هایی که بافت اجتماعی را تهدید می کرد.
در حالی که برخی ها شرط بندی می کردند، که نظام جدید پس از مدتی در رویارویی با این مشکلات و با به جوش آمدن خون مردمی که این حکومت جدید را بر سر کار آوردند، شکست خواهد خورد، اما مردم با نگرانی حکومت جدید را دنبال می کردند؛ انتخاب قبلی آن ها که نتیجه سردرگمی آنها بود، کم مانده بود همگی را با فاجعه ای روبه رو کند. و نزدیک بود کشور را در مرز جنگ داخلی قرار دهد، هیچ کس شکست جدیدی نمی خواهد و توانایی تجربه جدیدی را ندارد، برای همین همگی چه از داخل و چه از خارج نظاره گر شاخص های اعتماد به نفس یا خلق و خوی عمومی هستند.
علائمی از نشانه های مثبت در روحیه کلی مصریان وجود دارد که بر هیچ چشمی پوشیده نیست. خوش آمد گرم و کف زدن های طولانی حاضران در کلیسای اصلی مصر که پاپ در آن جشن های میلاد مسیح را هفته گذشته بر پا کرده بود، بسیاری ها را سر جای خود نشاند، چرا که صحنه ای بود که با سالهای گذشته که شک و تردید سایه افکنده بود و حالت خطرناکی که افراط گرایان آن را به وجود آورده بودند و بافت اجتماعی را تهدید می کرد، تفاوت داشت. شواهد بسیار دیگری وجود دارد که نشان دهنده روحیه مثبت است و شاید نزدیک ترین مورد که فراتر از انتظار بود، طرح اوراق مشارکت در پروژه جدید گسترش کانال سوئز بود که در دوره کوتاه مدت با استقبال گسترده مواجه شد.
کسی نمی تواند بگوید که در زندگی روز مره جامعه مصر تغییری ناگهانی یا ریشه ای به وجود آمد، زیرا بسیاری از مشکلات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی سابق، همچنان وجود دارند و کسی نیز انتظار حل این مشکلات را طی یک روز یا یک سال یا حتی چندین سال را ندارد.
پس چه اتفاقی افتاد که این روحیه مثبت و اعتماد را به وجود آورد؟ پاسخ جدیت است، مردم با وجود تفاوت در فرهنگ ها و سطح تحصیلات، در نهایت درک می کنند که هیچ کس عصای جادویی ندارد تا بتواند مشکلات را طی یک شبانه روز حل کند. با این حال تا زمانی که اراده هست هیچ چیزی حل نشده باقی نمی ماند. آنها نیاز دارند که احساس کنند تصمیم گیرندگان و مسؤلان، در پرداختن به مشکلات جدی هستند و با آنها در راه درست برای حل مشکلات گام بر می دارند. این همان چیزی است که در عهد السیسی، نظام آنرا دنبال کرد و باعث به وجود آمدن این روحیه مثبت و اعتماد به نفس شد.
روز گذشته «رویترز» گزارشی منتشر کرد که درباره چگونگی موفقیت حکومت در زمان السیسی و شکست آن در دوره های حکومت مرسی و مبارک، بود آنهم در بهبود مشکل نان یارانه ای، و رسیدن آن به نیازمندان با استفاده از کارت های هوشمند که در چندین استان به اجرا گذاشته شد و با رضایت مندی مردم و پایان یافتن صف های طولانی مواجه شده است به طوری که همه گان سهم خود را به دست می آورند و ۳۰ درصد در به هدر رفتن وقت صرفه جویی می شود. این همان چیزی است که مرسی و مبارک در دوره های حکومت خود در حل آن شکست خوردند و این دلیلی است که موفقیت امکان پذیر است و جدیت در تفکر و کار، هر چند سختی وجود داشته باشد ولی به ثمر خواهد نشست.
