روزنامه «الاهرام» در ۴ مارس ۲۰۱۱ در میدان التحریر در مرکز شهر قاهره مصر فروخته می شود. منبع: کیم بداوی/ گتی ایمیج
«چه زمانی، آنها شما را به آتش می کشند؟» «هانی شکرالله» با این سوال برادرش مورد خطاب قرار می گیرد. واقعیتی که بسیاری از خوانندگان رسانه اش هم به آن فکر می کردند. شکرالله سردبیر وقت بزرگترین وبسایت خبری انگلیسی زبان مصری یعنی الاهرام آنلاین، جواب خود به این پرسش را در روزهای نخست سال ۲۰۱۳ داد.
شکرالله موضوع خداحافظی با این سایت را در الاهرام آنلاین در ژانویه مطرح کرد و در واقع فضا را برای ریاست اخوان المسلمین در این رسانه باز کرد. سردبیر سابق در فیس بوک نوشت که «سند به اسم زده شد: اخوان المسلمین تصمیم به بیرون انداختن من از الاهرام گرفته است»، و اضافه کرد که خود با میل شخصی ، الاهرام آنلاین را ترک می کند.
شکرالله، یکی از معتبرترین روزنامه نگاران مصری است که همیشه به عنوان صدای منتقد در ارتباط با مبارک، اسلامگرایان شناخته می شد و هم اکنون منتقد حکومت داری اخوان المسلمین در حزب عدالت و آزادی است. او سابقه بسیار طولانی فعالیت در الاهرام را دارد. وی به عنوان دبیر اجرایی و سپس سردبیر ارشد در هفته نامه انگلیسی الاهرام از سال ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۵ خدمت کرده بود. یعنی درست قبل از اینکه سردبیر اهرام آنلاین در ژانویه ۲۰۱۰ شود.
در ماه اکتبر سال گذشته ، شکرالله در مقاله ای برای اهرام آنلاین نوشت : «من منتقد رژیم مبارک و از سوی دیگر مخالفان او بودم. همانگونه که از چپی ها مانند راستی ها و یا اسلامگرایان مانند غیر اسلامگرایان انتقاد می کردم.»
موضوع وقتی جالب می شود که شکرالله قلم تند و تیز خود را حتی در دوران استبداد مبارک به کار می برد در حالیکه دولت تازه کار حزب عدالت و آزادی باعث شد تا او کناره گیری کند. این موضوع ، خبر خوبی برای آزادی رسانه ها در آینده بعد از انقلاب مصر نیست.
وزیر اطلاعات مصر که در حال حاضر توسط یکی از مقامات ارشد اخوان المسلمین یعنی «صالح عبدالمقصود» هدایت می شود، چند روز قبل از استعفای اجباری شکرالله گفته بود که رسانه های مصر «باید دولت را در برابر اغتشاشگرانی که اموال عمومی را تخریب می کنند حمایت کنند» – «اغتشاشگران» از نظر وزیر اطلاعات مصر معترضان مخالف مرسی است.
در گفت و گوی اخیری که عبدالمقصود با الشرق الاوسط داشته ، تصدیق کرده در زمانیکه موضوعاتی مانند «اصول حرفه ای ، بی طرفی و واقعیت گرایی» را مطرح می کرد در «قلب» جنبش اخوان المسلمین بود.» اما هم اکنون این واژه های توخالی در پرتو وقایع اخیر بیشتر از گذشته خود را نشان داده است.
در مقاله ای که اخیرا شکرالله برای فارین پالسی نوشته ، ادعا می کند که «حاکمان جدید مصر رسانه های دولتی را در چنگ خود نگه خواهند داشت همانگونه که در زمان مبارک، او چنین اقدامی را انجام داد. » او اضافه می کند : «اخوان المسلمین ابزارهایی را که مبارک برای کنترل رسانه ها به صورت قانونی یا فراقانونی در اختیار داشت را نگه داشته اند که در نهایت این موضوع، استقلال رسانه ها را واژگون و برای آزادی بیان به مانند دهان بندی عمل می کند. »
در پی خروج شکرالله از الاهرام، این روزنامه نگار کهنه کار مصری به خود اجازه نداد ساکت بنشیند و شکایت خود را در شبکه های اجتماعی مطرح کرد. او در توئیتر عربی و انگلیسی نحوه حکومت داری اخوان المسلمین را به تمسخر گرفت. به زبان عرب نوشت که «استراتژی اخوان المسلمین روشن است: بی توجه به تظاهرات خیابانی ، نادیده گرفتن مخالفان ، فراخوان های توخالی برای گفت و گو و بالا بردن تب انتخابات. »
همه این موضوعات به معنای سرنوشت بد و تاریک نیست. گرچه دولت مصر امکان حفظ کردن رسانه ها را در چنگ خود دارد اما باید از اینترنت و رسانه های اجتماعی تشکر کرد چرا که هنوز اتاقک هایی برای آزادی اندیشه و بیان فراهم کرده اند. تا زمانیکه نویسندگان مصری، فعالان سیاسی، وبلاگ نویسان و شهروندان عادی می توانند عقاید خود و حتی نارضایتی ها را به صورت آنلاین بیان کنند، مخالفان هیچ گاه ساکت نخواهند شد.
با این همه، مردم مصر در زمانیکه رژیم سرکوب گر مبارک کنترل رسانه ها را در اختیار داشت قادر به سرنگونی او بودند. در انتخابات پارلمانی مصر که در آینده بسیار نزدیک اتفاق می افتد ، رسانه ها- شامل رسانه های اجتماعی- به عنوان کلیدی در میدان جنگ باقی می مانند. حاکمیت اخوان المسلمین و متحدان اسلامگرایانش ممکن است نخستین ضربه ها را بخورند اما جنگ طولانی است.
