نمایی از فیلم «عقب بایست» ساخته رشید جایدانی

موسسه فیلم بریتانیا (British Film Institute) که یکی از معتبرترین مراکز سینمایی جهان و مهمترین و باسابقه ترین مرکز سینمایی بریتانیا محسوب می شود، برنامه بزرگی را به ستایش از سینمای عرب اختصاص داده است.

این برنامه که «سینمای عرب را کشف کن» نام دارد از ماه نوامبر آغاز می شود و تا یک سال ادامه خواهد داشت.

این برنامه یک ساله به نمایش فیلم های مختلفی از کشورهای عرب و سینماگران عربی که در خارج از این مناطق زندگی می کنند اختصاص خواهد داشت و مروری خواهد بود بر فیلم های کلاسیک و فیلم های روز، از فیلم های بلند تا فیلم های کوتاه.

این فیلم ها که غالبا هیچ گاه در بریتانیا به نمایش درنیامده اند، چهره تازه ای از گذشته و حال سینمای عرب را ارائه خواهند کرد و جلسات بحث و گفتگو و سمینارهای مختلف، دریچه تازه ای را به سوی سینمای عرب خواهد گشود.

برنامه «سینمای عرب را کشف کن» که توسط مونا دیلی با همکاری بنیاد زنیت برای موسسه فیلم بریتانیا تدارک دیده شده سعی دارد جنبه های مختلف تاثیر اجتماعی سینمای عرب را در میان ارزش های سینمایی این فیلم ها دنبال کند.

برنامه ماه اول به سینمای معاصر مصر اختصاص دارد. سینمای مصر کهن ترین سینمای کشورهای عربی است و طی سال ها فیلمسازان ستایش شده ای را به جهانیان معرفی کرده است؛ و صدر فهرست این فیلمسازان برجسته یوسف شاهین است.

در ماه اول این برنامه به سینمای این روزهای مصر پرداخته خواهد شد. فیلم «چشم خورشید» ساخته ابراهیم ال باتوت در سال ۲۰۰۸ را نقطه تازه ای در سینمای معاصر مصر تلقی می کنند که در پی آن نوعی رئالیسم نو در پرداخت زندگی مردم بدون استفاده از ستاره های سینما شکل گرفت و ادامه یافت.

نمایی از فیلم «زمستان نارضایتی» ساخته ابراهیم ال باتوت

آخرین فیلم ال باتوت با نام «زمستان نارضایتی» که در سال ۲۰۱۲ ساخته شده و در این برنامه به نمایش درمی آید، زندگی در دوران حسنی مبارک و شرایطی را که منجر به انقلاب در مصر شد بررسی می کند. فیلم داستان سه شخصیت- یک فعال سیاسی، یک روزنامه نگار و یک مامور امنیتی – را در کنار وقایع میدان تحریر بررسی می کند.

«میکروفون» ساخته احمد عبدالله دیگر فیلم انتخابی برای برنامه سینمای معاصر مصر، نماینده ای است از سینمای مستقل این کشور که در آن تخیل با شیوه روایت “سینما- حقیقت” می آمیزد و «متولد ۲۵ ژانویه»، چهار ماه از وقایع انقلاب را از دید کارگردانش، احمد راشوان روایت می کند.

برای ماه دوم این برنامه (دسامبر ۲۰۱۳) چهار فیلم ستایش شده از سینمای عرب که با مضمون خانوادگی ساخته شده اند، در نظر گرفته شده است: «عقب بایست» ساخته رشید جایدانی که جایزه منتقدان را در جشنواره کن به دست آورد، داستان دختری به نام سابرینا در کشورهای شمال آفریقا را روایت می کند که عاشق یک مرد سیاه پوست مسیحی می شود اما عشق او با مخالفت خانواده سنتی اش روبرو است.

«عطش» ساخته توفیق ابو وائل که در سال ۲۰۰۴ ساخته شده و جایزه منتقدان بین المللی را در جشنواره کن نصیب برد، اولین همکاری یک فیلمساز فلسطینی با یک تهیه کننده و گروه تولید اسرائیلی است و داستان خانواده ای را روایت می کند که زیر سلطه پدری متعصب زندگی می کنند.

«آخرین جمعه» ساخته یاهیا العبدالله از اردن داستان مردی را روایت می کند که همه چیزش را در قمار باخته و حالا تنها چند روز مهلت دارد تا برای یک عمل جراحی ضروری پول تهیه کند و «سفر بزرگ» ساخته اسماعیل فاروغی محصول مراکش داستان مهاجران مراکشی را در فرانسه دنبال می کند.

در ژانویه سال آینده این برنامه به سراغ سینمای الجزایر می رود؛ با دو فیلم از محمد لخدر همینا اولین برنده نخل طلای جشنواره کن از کشورهای عربی: «تاریخچه سال های آتش» (۱۹۷۵- فیلم برنده نخل طلا) و دسامبر(۱۹۷۲).

«سرزمین پدری» ساخته محمد حمیدی داستان مرد فرانسوی- الجزایری ای را دنبال می کند که تاکنون هیچگاه به سرزمین پدری اش الجزایر سفر نکرده و حالا برای اولین بار قصد دارد برای حفظ خانه پدری به آنجا سفر کند.

هر ماه از برنامه «سینمای عرب را کشف کن» به یک کشور یا یک تم ویژه اختصاص خواهد داشت و برنامه های ماه های بعدی به زودی اعلام می شود.