اژدهای افسانه ای سمبل امپراطوری چین که نماد قدرت و قوت، بشارت دهنده بخت بلند و اقبال خوش برای افراد لایق و شایسته است، وقتی در شهرها به رقص در می آید نوید فرارسیدن سال نو چینی را می دهد. برای چینی ها سال نو تنها یک جشن رنگارنگ سراسر سرور، رقص و پایکوبی، آتش بازی و غذاهای لذیذ نیست؛ بلکه موسم نو شدن، دیدار دوستان وعزیزان، تجدید مراسم آیینی است که در سال پیش رو برایشان برکت به ارمغان خواهد آورد.

روز سال نو چینی که بر اساس تقویم قمری تعیین می شود، عموما بین اواخر بهمن و اوایل اسفند (اواخر ژانویه) واقع می شود و به طور تاریخی جشنی برای آغاز فصل زراعت بوده است. این جشن نه فقط در چین، بلکه در اکثر شهرهای بزرگ جهان که جمعیت بزرگی از چینی ها در آن مقیم هستند با شکوه و زیبایی برگزار می شود و مهمان نوازی چینی ها، خارجی ها را نیز از شرکت در این مراسم دیدنی بی بهره نمی گذارد.

اژدهای چینی

لندن یکی از بزرگترین برگزار کننده های مراسم سال نو چینی بعد ازچین و کشورهای آسیایی که در آن این مراسم به کارناوال با عظمتی تبدیل می شود که هر ساله هزاران نفر ازساکنان لندن از هر نژاد و قوم و ملیتی را به میدان ترافالگار و نیزمحله چینی ها می کشاند. این مراسم به بهانه رقص، جشن، سرگرمی های خیره کننده، غذاهای دلچسب، فرهنگ و آیین پربار چین را نیز با دیگر ساکنان این شهر به اشتراک می گذارد. مراسم سال نو در میدان ترافالگار که معروف ترین میدان لندن و از دیرباز محل اجتماع مردم شهر در مناسبت های مختلف مانند تظاهرات های سیاسی تا جشن ها و مراسم تحلیف و حتی تماشای مسابقات مهم ورزشی بوده است، از نیمه روز به طور رسمی آغاز می شود.

اجراهای سرگرم کننده از جمله نمایش آکرباتیک، رقص سنتی، اجرای تئاتر و کنسرت توسط گروه های چینی که به مناسبت سال نو به لندن دعوت می شوند، تماشاچیان را سرگرم می کند و در خیابان دیگری نزدیک محله چینی ها نیز مراسمی مشابه با حضور هنرمندان چینی مقیم لندن برگزار می شود.

راهپیمایی رنگارنگ چینی ها در حالی که لباس سنتی بر تن دارند و تندیس ها و شمایل سمبولیک نظیر اژدها، ماهی و حیوان نماد سال نو را به نمایش می گذارند شهر را غرق رنگ های قرمز و زرد، چهره های خندان، و نوای موسیقی شرقی میکند؛ و زمانی که در محله چینی ها در قلب لندن متوقف می شود، نوبت خوردن وآشامیدن و آتش بازی و رقص فرا می رسد. در این مراسم که شرکت در آن برای عموم آزاد است، اغلب با خوراکی های مجانی یا هدایای کوچک تبلیغاتی از شرکت کنندگان پذیرایی نیز می شود.

این مراسم که به همت گروه ها و بنیادهای غیر دولتی چینی و بعضا گروه های تجاری و اتحادیه تاجران نظیر انجمن چینی محله چینی ها برگزار می شود، نقش مهمی در رشد و بالندگی فرهنگی مردم چین در خارج از این کشور و نمایاندن چهره ای شاخص و معتبر از جامعه چینیان به خارجی ها دارد. برگزاری هرچه با شکوه تر این مراسم نه تنها وجه خاصی به جامعه چینی می بخشد بلکه در مناسبات اجتماعی و اقتصادی آن ها را نسبت به سایر گروههای مهاجر در جایگاه مستحکم تری قرار می دهد.

درسال های اخیر و با تبدیل شدن چین به یک قدرت اقتصادی در جهان این مسئله ابعاد گسترده تری نیز پیدا کرده است، تا آنجا که سال نو چینی به یک رویداد مهم در جامعه بین المللی و یک محرک اقتصادی قدرتمند تبدیل شده است. مقامات عالی رتبه نظیر شهردار لندن، بوریس جانسون، از این مراسم پشتیبانی و به مناسبت آن پیام تبریک به شهروندان ابلاغ می کنند، چرخ و فلک بزرگ لندن موسوم به “چشم لندن” که یکی از شاخص ترین بناهای نمادین لندن است به این مناسبت به چراغ های قرمز و طلایی مزین می شود.

معروفترین مکان های گردشگری نظیر موزه مادام توسو، موزه ملی دریایی، موزه هورنیمان و سینما و مرکز هنری ریچ میکس به افتخار این جشن مراسم ویژه برگزار می کنند. حتی به این مناسبت رستوران هوتونگ در شارد که بلندترین و یکی از با عظمت ترین ساختمان های لندن است منوی خود را به غذاهای سال نو چینی اختصاص می دهد.

برندهای بزرگ مد ولباس هم از این غافله عقب نمانده اند و به مناسب جشن بزرگ چینی ها، قرمز -که در فرهنگ چین سمبل خوش شانسی و برکت است- را به عنوان رنگ مد فصل برگزیده اند. برند های بزرگی نظیر فندی، گوچی، سلین، هوگو باس و فیورلا به تقلید از سنت چینی ها که در سال نو به کودکان پول در پاکت های قرمز هدیه می دهند، کارت های هدیه در پاکت های قرمز و طلایی برای مشتریان آسیایی خود طراحی کرده اند که روی آن عبارت “سال نو مبارک” به چینی و انگلیسی نوشته شده است.

برند های هرمس، گوچی، بربری، رالف لارن و ویوین وست وود نیز به این مناسبت گردنبندی با آویز اسب که نماد سال جدید چینی است به بازار عرضه کرده اند. نمایش های مد پاریس و لندن در این مدت میزبان سیل عظیمی از خریداران ثروتمند چینی هستند، و جاذبه های گردشگری لندن برای حضور گردشگران پر تعداد چینی به دکورهای آسیایی مزین می شوند و مراسم ویژه برگزار می کنند. در مدت پانزده روز جشن سال نو چینی، در رستوران های چینی محله چینی ها جای سوزن انداختن نیست و بسیاری از مشتریان را نیزخارجی هایی تشکیل می دهند که سال نو چینی را بهانه ای برای شادی و خوش گذرانی قرار می دهند.

سال به سال در این برهه حال و هوای خیابان ها، مغازه ها و گردشگاه های لندن بیش از پیش نفوذ اقتصادی و فرهنگی چین را منعکس می کنند. همت و تعهد جامعه چینی در حمایت از افراد این جامعه و صیانت از میراث چین در غربت به ندرت در میان سایر ملت ها به چشم می خورد.

به عنوان مثال عید برای ایرانیان مقیم لندن، مانند ساکنان ایران به مراسم خصوصی و جشن های انحصاری محدود می شود. اغلب، خوانندگان و هنرمندان ایرانی به این مناسبت برای ایرانیان غربت نشین کنسرت برگزار می کنند، رستوران های ایرانی و یکی دو کلاب شب رقص دارند، شاید به همت گروهی فرهنگی یا موسسه ای دانشگاهی سالنی در دانشگاه سواس یا یکی از موزه های بریتانیا سفره هفت سینی بچیند و موسسه هایی نظیر بنیاد میراث ایران Iran Heritage Foundation)) برای ثروتمندان و متنفذین ایرانی لندن مراسم فوق العاده با شکوه شام در مجلل ترین هتل های لندن برگزار می کنند که تنها ورودی آن حدود ۵۰۰ پوند است و در آن مراسم، حراج آثار هنری قیمتی به نفع موسسه نیز برگزار می شود.

بر اساس ستاره شناسی چینی، امسال اسب بر گرده دایرﺓ البروج سوار است و از میان پنج عنصر اصلی چوب، فلز، آتش، آب، و زمین؛ چوب عنصر شاکله سال ۲۰۱۴ خواهد بود. چوب آتش انرژی را برای اسب سرکش فراهم می کند و ستاره شناسان چینی بر این باورند که سال اسب چوبی سالی پر از ستیزه و کشمکش را برای ساکنان زمین رقم خواهد زد.

ریموند لو منجم معروف چینی در وبسایت خود سال اسب چوبی را سال وقوع جنگ دانسته و در اثبات ادعایش به جنگ”دین بن فو” در سال ۱۹۵۴ که با شکست فرانسه به دست ویتنامی ها به پایان رسید و نیز به اولین جنگ چین و ژاپن در سال ۱۸۹۴ اشاره کرده است.
با اینکه فرهنگ چین به سنت سایر تمدن های شرقی، از برخی باورها و سنن وهم آلود متاثر است، منادی ارزش های والای اخلاقی و اجتماعی نیز است. خانه تکانی و حمام با برگ پوملو، تزیین درو پنجره ها با روبان های قرمز و آتش بازی برای دور کردن شر و ترساندن ارواح خبیث، دید و بازدید از فامیل، عیدی دادن به کودکان، طبخ ماهی در روز عید که نماد رزق و روزی است، جشن فانوس های قرمز در آخرین و پانزدهمین روز سال نو همه بخشی از سنن چینی ها هستند که شباهت هایی به جشن سال نو ایرانیان نیز دارند.

لندن خانه طیف وسیعی از اقلیت های مهاجر است که نسل اندر نسل در این شهر ریشه می دوانند. طی قرن ها تراکم خرده فرهنگ هایی از ملل مختلف جهان در این شهر به شکل گیری فرهنگی نسبتا جهان شمول در آن دامن زده است. چینی ها که از قرن ۱۹ میلادی مهاجرت به این شهر را آغاز کردند، به تدریج نبض بازار غذا و رستوران در لندن را دست گرفتند و امروز در بسیاری عرصه ها از تجارت و اقتصاد تا هنر و موسیقی پیشگام هستند. این مسئله شاید بیش از هرچیز مدیون ویژگی های خاص جامعه چینی است که آن را از سایر جوامع مهاجر متمایز می کند. کار بی وقفه، همت بلند، پایبندی به ارزش های اجتماعی و فرهنگی، عشق و احترامی است که این مردم برای جامعه و تک تک هم وطنان خود قائل هستند، همه بستری را فراهم کرده اند که نه تنها چهره های سرشناس از شخصیت های موفق چینی را به دنیا معرفی کرده، بلکه جامعه چینی را به یک جامعه قدرتمند و شاخص در عرصه بین المللی بدل کرده است.