زنان شالیکار، سختی کار را با لبخند پاسخ می دهند

برنج به عنوان یکی از اصلی ترین مواد غذایی بشر محسوب می شود که بعد از گندم، بیشترین سطح زیر کشت اراضی جهان را به خود اختصاص داده است.

قاره آسیا تولید کننده ۹۰ درصد برنج مصرفی مردم جهان است که البته در بین کشورهای آسیایی، چین و هند پیشتاز تولید برنج هستند. در این میان نمی توان برنج ایرانی را که به لحاظ طعم و عطر یک سر و گردن بالاتر از برنج های دیگر است، را نادیده گرفت.

برنج در بیشتر وعده های غذایی خانوار ایرانی دیده می شود و به طور کل برنج به عنوان یکی از محصولات مهم و استراتژیک ایران شناخته شده و سرانه مصرف آن در این کشور سه و دو دهم میلیون تن است که ۲/۲ میلیون تن در داخل کشور تولید و ۱/۱ میلیون تن از خارج وارد می شود.

کشت برنج در ایران در نواحی شمالی ایران و حتی استان خوزستان تاریخچه طولانی دارد و براساس شواهد موجود، این محصول قرن‌ها پیش از میلاد مسیح و در زمان هخامنشیان رواج داشته است.

عمده کشت برنج در ایران در استان های شمالی این کشور انجام می شود، به طوری که استان های مازندران و گیلان حدود ۷۵ درصد کل کشت برنج ایران را تشکیل می دهند و اﺳﺘﺎن ﻫﺎی ﮔﻠـﺴﺘﺎن، ﻓـﺎرس،ﺧﻮزﺳـﺘﺎن، اﺻﻔﻬﺎن، ﻛﻬﻜﻴﻠﻮﻳﻪ و ﺑﻮﻳﺮاﺣﻤﺪ، ﭼﻬﺎر ﻣﺤﺎل و ﺑﺨﺘﻴـﺎری، اﻳﻼم، ﻗﺰوﻳﻦ، ﺳﻴﺴﺘﺎن و ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن، زﻧﺠـﺎن، آذرﺑﺎﻳﺠـﺎن ﻏﺮﺑﻲ و ﺷﺮﻗﻲ، ﻟﺮﺳﺘﺎن، ﺧﺮاﺳﺎن، ﻛﺮدﺳﺘﺎن، ﻛﺮﻣﺎﻧـﺸﺎه و اردﺑﻴﻞ در ردهﻫﺎی ﺑﻌﺪی ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮند.

هماطور که گفته شد کشت عمده برنج در مناطق شمالی ایران انجام می شود، از اینرو فصل شالیکاری (زراعت برنج) فصلی پر کار برای ساکنان مازندران و گیلان محسوب می شود.

فصل شایکاری با نشاکاری در فصل سر سبزی طبیعت، بهار، آغاز می شود. در این فصل طبق سنت هر ساله شالیکاران به صورت گروهی مشغول به کار می شوند، شاید بسیاری تصور کنند که این کار سخت نیاز به قدرت مردانه دارد، اما باید گفت که زنان گیلانی و مازندرانی نقش اصلی را کاشت برنج ایفا می کنند، به طوری که حتی در برخی از زمین ها تنها زنان مشغول کار دیده می شوند.

زنان شالیکار در زمان نشا کاری در حالی که چکمه به پا و کلاه آفتاب گیر به سر دارند، در زمین های مملو از گِل به طور گروهی مشغول کار می شوند. آن ها با دستان خود نشا ها را در زمین گل آلود جا می دهند تا در تامین تغذیه هزاران انسان نقش اصلی را ایفا کنند.

سخت کوشی و خستگی ناپذیری که عنصری جدا ناپذیر از زنان شالیکار شمالی ایران است ، نمی گذارند سختی کار و تابش تند آفتاب، لبخند را از لبان آن ها بگیرد. آن ها گاهی با خواندن سرودهای محلی و گاه با صحبت کردن به کار خود چاشنی لذت را اضافه می کنند، به طوری که اگر در بین آن ها باشی، خستگی را به فراموشی خواهی سپرد.