ریاض: عبدالله آل هیضه
از تشکیل نخستین هیئت دولت در دوره خادم حرمین شریفین، ملک سلمان بن عبدالعزیز، چهار سال تمام میگذرد و روز گذشته دستور شاهانه جدیدی برای تشکیل هیئت دولت جدید صادر شد که بهموجب آن تغییراتی حاصل شد. آنچه در این دستورات یادآوری شد ارزیابی جدید و تجدیدنظر و تزریق نیرویی جدید در بنیه دولت است و البته تأکید بر اینکه با گذشت چهار سال از دوره تصدی هیئت دولت و رتبههای بلندپایه حکومتی لزوم استمرار در نوسازی کشور بیش از پیش محسوس میشود و این مسئله باید با نیروی فزاینده بهپیش رود.
یکبار دیگر ملک سلمان بن عبدالعزیز نیروهای شایسته را به منصه عمل وارد کرد و اصل عمل به شایستهسالاری در پیشبرد امور توسط او را به همگان تأکید کرد. این نحوه اداره که ملک سلمان آن را در سال ۲۰۱۵ آغاز کرد نشان از شیوه جدیدی در امر مملکتداری دارد که در آن سعودی به معیارهای جهانی دست مییازد. در هیئت دولت جدید که نخستین جلسه خود را روز سه-شنبه آینده، یعنی نخستین روز سال ۲۰۱۹، برگزار میکند پنج تن از وزار در وزارتخانههای جدیدی بهکار مشغول میشوند که سه عدد از این وزارتخانهها در راس عمل نوسازی قرار دارند. دستورات پادشاه تغییراتی را نیز دربرگرفت و به موجب آن دکتر ابراهیم العساف بهعنوان وزیر خارجه و عادل الجبیر وزیر دولت در امور خارجه مشغول بهکار خواهند شد. به نظر میآید که استمرار کار العساف و الجبیر در کنار هم برنامه موازی است در راستای اینکه الجبیر در سلک دیپلماتیک همچنان فعالیت کند و العساف کار نوسازی و پیشرفت وزارت خارجه را بهصورت عام بر عهده گیرد. البته العساف یکی از دولتمردان کهنهکاری است که همواره در سلک دولتیهای سعودی بود و در عرصه سیاست حاضر بود.
یکی دیگر از وزارتخانههایی که هنوز برای آن وزیر معین نشده وزارت شهرداری و روستایی است که البته سرپرستی این وزارت به دکتر ماجد القصبی، وزیر تجارت و سرمایهگذاری، اسناد شدهاست. این نخستین باری است که یک وزیر همزمان در دو وزارت مشغول خدمت میشود. از سوی دیگر در دستورات جدید دکتر ایمان المطیری بهعنوان معاون وزیر تجارت و سرمایهگذاری منصوب شدهاست.
البته از آنجایی که ساحت عمل وزارت شهرداری ارتباط و تماس نزدیکتری با عموم شهروندان دارد مردم نسبت به تحولات سیستمی آن دقت بیشتری میکنند و از سوی دیگر خود این مسئله پیشرفت کار در این حوزه را با سرعت کمتری مواجه میکند. بههمین خاطر سرپرستی القصیبی برای این وزارت، بهویژه که القصیبی فرد صاحب ایده است، میتواند دلیلی بر این باشد که از ایدههای او در کار وزارت بهرهبرداری شود.
سعودی در همه برنامههای اداری و اصلاحی خود در دستگاههای دولتی پایبند برنامهای است که به موجب آن بیشترین تعداد افراد شایسته و بیشترین برنامههای کارساز برای رسیدن به اهداف رهبران سعودی و چشمانداز ۲۰۳۰ به کار روند. البته این روند تغییر در دستگاه حکومتی در چهار سال گذشته دچار تغییرات زیادی شده بود و از جمله این تغییرات قابل ذکر تغییر ۱۴ وزیر در دستگاه حکومتی است؛ و در این بین یکسری وزارتخانههایی تغییر یافتند و در وزارت دیگری ادغام شدند.
گفتنی است در این میان اشاره به کانون «ملی ارزیابی عملکرد دستگاههای دولتی» ضروری است؛ که این کانون بهصورت مستقیم زیر نظر ولی عهد سعودی کار میکند و هدف آن زیر نظر گرفتن عملکرد وزارتخانههای مختلف است. این کانون اهداف دیگری را نیز دنبال میکند که از جمله آنها هماهنگی میان دستگاههای اجرایی مختلف است؛ و از سوی دیگر در این کانون نوعی هماهنگی برای برقراری عمل بین سرمایهگذاریهای دولتی و خصوصی بهعمل میآید. این کانون خروجیهای عملکرد توسعهای ارگانهای مختلفی دولتی را میسنجد و میزان موافقت این عملکردا را با هاداف کلی توسعه نشان میدهد.
ملک سلمان نخستین کسی بود که بنیاد تغییر را بنا نهاد و به جوانان میدان داد و تغییرات ساختاری قابل ملاحظهای را به راه انداخت. در این راستا مجلس امور سیاسی و امنیتی و مجلس امور اقتصادی و توسعه یکی از معدود نمونههایی است که بر نگرش اصلاحی و تحولات عظیمی است که ایشان بهراه انداختند و رهبری کردند.