زندان اوین

ورودی زندان اوین در شمال تهران

صادق لاریجانی رییس قوه قضاییه ایران طی حکمی غلامحسین اسماعیلی را از سمت ریاست سازمان زندان های ایران برکنار کرد و به نظر می رسد این اقدام در پی ضرب و شتم زندانیان بند ۳۵۰ زندان اوین انجام شده است.

متعاقب درگیری پیش آمده بین ماموران زندان اوین در شمال تهران با زندانیان بند ۳۵۰ که محل نگهداری زندانیان سیاسی و محکومان حوادث انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ است، آیت الله آملی لاریجانی رییس قوه قضاییه ایران با صدور حکمی غلامحسین اسماعیلی را از ریاست سازمان زندان ها برکنار و وی را به ریاست کل دادگستری استان تهران منصوب کرد.

اگرچه در نگاه اول این حکم به معنای برکناری اسماعیلی از مقامش در سازمان زندان ها است، اما در ساختار قوه قضاییه ایران منصب جدید اسماعیلی از مقام پیشین وی، کمتر نیست.

بر اساس گزارش وبسایت های خبری اپوزیسون ایران، در پی اعتراض و مقاومت زندانیان بند ۳۵۰ زندان اوین به برنامه بازرسی، سربازان گارد زندان، زندانیان این بند را در روز پنج شنبه هفته گذشته (۲۸ فروردین) مورد ضرب و شتم قرار دادند. بر اساس این گزارش «بیش از سی تن از زندانیان مجروح و مضروب شدند و دست کم چهار تن از زندانیان سیاسی به دلیل خونریزی و شکستگی به بیمارستان خارج از زندان منتقل شده اند. سی و دو نفر نیز به پس از ضرب و جرح به انفرادی منتقل شده اند.»

در پی اعلام این حادثه موجی از نگرانی درمیان خانواده های زندانیان سیاسی به وجود آمد و بسیاری از انتقاد ها متوجه اسماعیلی رییس سازمان زندان های ایران شد. البته اسماعیلی در مصاحبه با تلویزیون سراسری ایران اتهام ضرب و شتم و بستری شدن تعداد زیادی از زندانیان بند ۳۵۰ را رد کرد.

در این میان، سازمان عفو بین‌الملل درباره حمله به زندانیان بند ۳۵۰ زندان اوین ابراز نگرانی کرده و خواستار رسیدگی فوری به وضعیت آنان شده است.

ناصر زرافشان به عنوان یکی از وکلای زندانیان سیاسی در ایران درباره اینکه تاکنون پیگیری خانواده این زندانیان و نیز وکلای آنها نزد مقامات دولتی نتیجه ای داشته است، به شرق پارسی گفت: «آنها گفته اند مسائل را بررسی و برخورد می کنند اما معیار سنجش این وعده ها عمل است و باید منتظر بمانیم تا ببینیم به کجا می رسد.»

وی از سوی دیگر گفت: «همانطور که می دانید این ماجرا به طور رسمی تکذیب شده و در همین چارچوب فیلمی را در مجلس ایران پخش کرده و وقوع آنرا تکذیب کرده اند، در حالی که خانواده زندانیان و خود زندانیان و نیز همه شاهدین صحنه همگی زنده اند.»

این وکیل دادگستری افزود: «واقعیت اینست که این برخورد با زندانیان صورت گرفته است و بدین ترتیب در شرایطی که مسئولان حتی اصل وقوع واقعه را نمی خواهند بپذیرند، باید درباره اینکه آنها به درستی و به شکل معقول با قضیه برخورد کنند، تردید کرد.»

آقای زرافشان درباره معنا و علت جابجایی رئیس سازمان زندان ها در ایران پس از این ماجرا گفت: «معنای این کار از ناحیه مسئولان بالاتر می تواند نوعی مواخذه وی باشد، که چرا وی مسبب این رسوایی شده است، و یا اینکه چرا نتوانسته است در محدوده مسئولیت خود سروصدا را بخواباند…»

وی گفت: «خانواده این زندانیان فعلا فقط از کانال های داخلی پیگیر این موضوع هستند.»

روز سه شنبه ۲ اردیبهشت نیز تعدادی از خانواده های زندانیان بند ۳۵۰ زندان اوین تجمعی مقابل نهاد ریاست جمهوری این کشور برگزار کردند و خواستار ورود حسن روحانی به ماجرای بند ۳۵۰ اوین شدند.

محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت ایران، در پاسخ به پرسش خبرگزاری ایسنا درباره اتفاقات اخیر مربوط به بند ۳۵۰ زندان اوین، از تشکیل تیمی برای بررسی این مساله خبر داد و گفت: «تیمی از سوی دولت برای بررسی وقایع اخیر زندان اوین تشکیل شده است که پس از انجام بررسی‌های لازم، گزارش مربوطه را منتشر خواهیم کرد.» لازم به ذکر است که سازمان زندان ها زیر نظر قوه قضاییه و خارج از حیطه اختیارات دولت قرار دارد.
با این حال نوبخت تاکید کرد که «در این خصوص مطمئن باشید رییس جمهور طبق قانون اساسی و همچنین هیئت وزیران براساس وظایف خود اقدام خواهند کرد و دولت بر هیچ یک از مواردی که حقوق شهروندان کشورمان نادیده گرفته شود سکوت نمی‌کند. »

درگیری پیش آمده در زندان اوین در روز ۲۸ فروردین در پی اقدام مامورین زندان به تخلیه اجباری بند ۳۵۰ که شامل زندانیان سیاسی است صورت گرفت. بنا به گفته مقامات قضایی ایران این بازرسی برای کشف و ضبط موبایل و دیگر اقلام الکترونیکی بوده که توسط عده ایی از زندانیان برای ارتباط با شبکه های فارسی زبان خارج از ایران مانند بی بی سی فارسی و صدای آمریکا مورد استفاده قرار می گرفته است. در پی این بازرسی عده ای از زندانیان در مقابل دستورماموران به ترک اتاق هایشان مقاومت می کنند و در نتیجه با زور به بیرون از بند منتقل می شوند.

روایت های گوناگونی از دلایل درگیری و ضرب و شتم زندانیان تاکنون منتشر شده است. وبسایت های منتقد حکومت ایران ماموران را به ایراد ضرب و شتم بدون دلیل زندانیان متهم می کنند و مقامات قضایی ایران و تلویزیون سراسری این کشور درگیری را به استنکاف بعضی از زندانیان به ترک اتاق هایشان و در نتیجه گلاویز شدن و شکستن شیشه های زندان نسبت می دهند.

در اتفاقی جالب دو روز پیش تلویزیون سراسری ایران اقدام به پخش فیلمی می کند که شامل صحنه هایی از ماجرای بازرسی از بند ۳۵۰ و درگیری های متعاقب آن است. در این فیلم که صحت و سقم آن قابل تایید نیست، عده ای از زندانیان معترض با لمس عمدی شیشه های شکسته اقدام به زخمی کردن خود می کنند تا آن را به ماموران زندان نسبت دهند.

وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا هم طی بیانیه ایی نسبت به این موضوع واکنش نشان داد و آن را محکوم کرد. دولت آمریکا دراین بیانیه می گوید «ما گزارش های متعدد مبنی بر حمله خشونت آمیز نیروهای امنیتی ایران به زندانیان سیاسی را با نگرانی زیاد ملاحظه کرده ایم. ما این حملات گزارش شده علیه زندانیان سیاسی بی دفاع را که در برخی موارد منجر به خونریزی، شکستگی استخوان و حمله قلبی شده اند محکوم می کنیم. ما همواره اعتراضمان را در حمایت از حقوق بشر در ایران با صدایی رسا اعلام خواهیم کرد و از قوه قضاییه ایران می خواهیم کسانی که مسئول این حملات بوده اند را به پیشگاه عدالت بیاورد. همچنین بار دیگر از ایران می خواهیم زندانیان عقیدتی را، مطابق مسئولیت های بین المللی اش و قوانین داخلی آن کشور آزاد کند. »

اوایل هفته عده ای از نمایندگان مجلس ایران هم نسبت به درگیری پیش آمده ابراز نگرانی کرده خواستار بررسی موضوع شدند.