تل آویو از حمله به اهداف سپاه قدس در سوریه خبر داد

لندن: ابراهیم حمیدی

رویایی اسرائیل و ایران در سوریه علنی شد، به طوری که مسکو از کشته وزخمی شدن چند سرباز سوریه‌ای در جریان حمله هوایی اسرائیل به حومه دمش در روز و شامگاه یکشنبه خبرداد.
از زمان رسانه ای شدن اولین بمباران هوایی در نزدیکی دمشق توسط جنگنده‌های اسرائیلی در ۳۰ ژانویه ۲۰۱۳، حملات ۱۰ فوریه سال گذشته «خشونت بارترین، شامل‌ترین و عمیق‌ترین» حملات بودند.
اما حملات هوایی بامداد دیروز، بار معنایی جدیدی برای تل آویو، دمشق، تهران و مسکو دارد، همچنین اشاره‌های تلویحی برای گروه‌های متنازع برای تحمیل «قواعد بازی جدید» برخلاف پنج سال گذشته‌است. همچنین این حملات آزمایشی از طرف تل آویو و تهران برای «تأسیسات نظامی روسیه» شمرده می‌شود.

۹ اشاره جدید در بمباران اسرائیلی و واکنش سوری

از زمان انتشار اولین خبر بمباران اسرائیلی در اطراف دمشق در ۳۰ ژانویه ۲۰۱۳، حمله روز ۱۰ فوریه سال گذشته «خشن‌ترین، وسیع‌ترین و عمیق‌ترین» بود.
اما بمباران اسرائیلی ظهر روز یکشنبه و بامداد دوشنبه، معنای جدیدی برای تل‌آویو، دمشق، تهران و مسکو داشت. همچنین اشاراتی داشت برای اطراف درگیری که می‌خواهند «قوانین جدید بازی» را تحمیل کنند که با روند پنج سال‌ گذشته تفاوت دارد.

این هم ۹ دلیل که تنش جدید را با تنش‌های قبلی متفاوت می‌سازد:
۱- اعتراف اسرائیل: نخست وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو روز دوشنبه در مراسم افتتاح فرودگاه جدیدی در جنوب اسرائیل گفت، «نیروی هوایی ضربه محکمی به اهداف ایرانی در سوریه زد پس از اینکه موشکی از آنجا به سمت اسرائیل شلیک شد».
او همچنین افزود: «اجازه چنین حملاتی را نمی‌دهیم. ما علیه ایران و نیروهای سوری که ابزار حملات ایران‌اند وارد عمل می‌شویم».
نتانیاهو یک هفته پیش در جلسه هفتگی شورای وزیران در روز یکشنبه گذشته گفت: «طی ۳۶ ساعت پیش نیروی هوایی ما به انبارهای سلاح ایرانی در فرودگاه بین‌المللی دمشق حمله کرد».
او افزود: «افزودن بر حجم حملات جدید نشان می‌دهد که ما از هر وقت دیگر مصمم‌تریم علیه تحرکات ایران در سوریه وارد عمل بشویم همان طور که تعهد کردیم”.
او ادامه داد: «موفقیت‌های شگفت انگیزی در برهم زدن ریشه دواندن نظامی ایرانی به دست آوردیم… ارتش اسرائیل صدها بار به اهداف ایرانی و نیروهای حزب الله حمله کرد».
رئیس ستاد کل ارتش اسرائیل ژنرال گادی اسکنوت که مأموریتش به پایان رسیده در گفت‌وگو با روزنامه «نیویورک تایمز» گفت «ما به هزاران هدف بدون اعلام و پذیرفتن مسئولیت آن یا تشکر از کسی حمله کردیم».
برخی بر این نظرند که اعلام چندین باره نتانیاهو مبنی بروارد آوردن ضربات به انتخابات مربوط می‌شود و برای تقویت شانس پیروزی برای پنجمین دوره در انتخابات ۹ آوریل آینده.
۲- عقب نشینی امریکایی: بمباران‌ها خبراز میل اسرائیل به ارسال پیامی می‌داد برای ادامه تحمیل خطوط قرمز مربوط به «جلوگیری از استقرار و جاگیرشدن ایران و رساندن سلاح پیشرفته به حزب الله و ممانعت از ایجاد پایگاه‌های ایرانی» آن هم پس از اینکه ترامپ اعلام کرد نیروهایش را از سوریه عقب می‌کشد.
برخی مقامات امریکایی تأکید کردند قصد دارند از «تضمین امنیت اسرائیل» حمایت کنند. این یکی از مسائلی است که در سفر مشاور امنیت ملی امریکا جان بولتون و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح امریکا جان دنفور به تلاویو در روز ۷ این ماه مورد بررسی قرار گرفت.
۳- پاسخ سوری: «خبرگزاری رسمی سوریه»(سانا) اعلام کرد پدافند هوایی سوریه یکشنبه شب «به اهداف هجومی دشمن» پاسخ دادند.
سانا اعلام کرد «هجوم اسرائیلی از آسمان لبنان، سرزمین‌های اشغالی و از آسمان دریاچه طبریا انجام شد و از هر نوع سلاحی استفاده کرد و سیستم ضدهوایی موفق شد به بسیاری از اهداف پاسخ دهد». این خبرگزاری می‌افزاید: «سیتسم پدافند هوایی سوریه دهها موشک را که دشمن اسرائیلی به سمت خاک سوریه شلیک کرده بود هدف گیری و ساقط ساختند. نیروی پدافند سوریه با توان موفق شد به این حملات پاسخ دهد و مانع تحقق اهدفش شد».
پس از اینکه دمشق در مقابل چنین حملاتی سکوت اختیار می‌کرد، به سمت اعلام خبرآنها و پاسخ به آن حملات هوایی از جمله سرنگون ساختن هواپیمای روسی براثر اشتباه در سپتامبر گذشته روی آورد.
۴- موضع روسی: مسکو از سکوت به اعلام خبر روی آورد. وزارت دفاع روسیه روز دوشنبه اعلام کرد، حملاتی که اسرائیل در ساعات اولیه بامداد دوشنبه به خاک سوریه انجام داد، موجب کشته شدند چهار نفر نظامی سوری و زخمی شدن شش نفر دیگر شد.
خبرگزاری اینترفاکس روسی به نقل از اطلاعیه این وزارت اعلام کرد، پدافند هوایی سوریه موفق شدند بیش از ۳۰ موشک کروز و بمب‌های هدایت شده اسرائیلی را نابود کنند. این اطلاعیه توضیح داد که تأسیسات زیرساختی فرودگاه بین‌المللی دمشق زیان جزئی دید. همچنین توضیح داد که نیروی هوایی اسرائیل ازسه منطقه به سوریه حمله کرد.
۵- همآهنگی روسی-اسرائیلی: حملات پس از جلسه هفته گذشته روسی-اسرائیلی در تل‌آویو روی داد و سخنگوی ارتش اسرائیل اعلام کرد: «دیدارها در فضایی خوب و حرفه‌ای برگزار شد و شامل همه مباحث ایجاد سیستمی برای جلوگیری از تنش و برخورد میان دو ارتش در جبهه شمالی و عملیات ارتش اسرائیل علیه استقرار نیروهای ایرانی و مسلح سازی حزب الله در سوریه شد».
اطلاعیه رسمی می‌افزاید «میان دوطرف توافقاتی شد و بر ادامه کار مشترک تأکید کردند».
برخی منابع اسرائیلی این دیدارها را چنین خلاصه کردند که می‌توان گفت اکنون بحران در روابط مسکو و تل‌آویو به پایان رسیده که سرنگونی هواپیمای تجسس روسی با موشک سوری و کشته شدن سرنشینان آن در اواسط سپتامبر گذشته موجب آن شده بود.
۶- اعلام ایرانی: فرمانده نیروی هوایی ایران عزیز نصیرزاده روز دوشنبه اعلام کرد که نیروهای کشورش آماده «جنگ با اسرائیل و محو آن از وجوداند». خبرگزاری سپوتنیک به نقل از نصیرزاده اعلام کرد که «دشمن جرأت حمله به ایران را ندارد… ما آماده پاسخ دادن به تهدیدهای اسرائیلی هستیم. ایران آماده جنگ ویرانگر با اسرائیل است. نیروهای مسلح ما آماده روزی هستند که نابودی اسرائیل را ببینند».
خبرگزاری «سپوتنیک» اعلام کرد سخنان فرمانده نیروی هوایی ایران «پاسخی به حملاتی بود که نیروی هوایی اسرائیل در سوریه انجام داد». این خبرگزاری به نقل از منابع امنیتی اعلام کرد «بیش از ۱۵ موشک زمین به هوا برای پاسخ به این حملات در آسمان دمشق و اطراف آن شلیک شد».
۷- حمله به ارتش سوریه: سخنگوی ارتش اسرائیل افیخای ادرعی بر صفحه «توئیتر» خود نوشت ارتش «با قدرت و صلابت به کار خود علیه استقرار ایران در سوریه ادامه خواهد داد. ما نظام سوری را مسئول آن چیزی می‌دانیم که در خاکش اتفاق می‌افتد و به آن هشدار می‌دهیم که علیه ما وارد عمل نشود یا اجازه چنین کاری را ندهد».
سخنگو گفت، از جمله اهداف سپاه قدس ایرانی که بامداد دوشنبه در سوریه هدف قرار گرفتند «محل ذخیره و ابزار جنگی، انبارهایی در فرودگاه بین‌المللی دمشق و مرکز اطلاعاتی ایرانی و پادگان آموزشی ایرانی بودند».
او یادآورشد حمله به سیستم پدافند هوایی سوریه «پس از شلیک موشک زمین- هوا به سمت جنگنده‌های ارتش در حین حمله به اهداف سپاه قدس بود، علیرغم اینکه به آنها هشدار داده شده بود شلیک نکنند» حمله به مواضع ایرانی در پاسخ به «شلیک موشک زمین به زمین توسط نیرویی ایرانی از داخل خاک سوریه به سمت خاک اسرائیل در روز گذشته اتفاق افتاد».
این مقام «حمله دیروز ایرانی علیه اسرائیل دلیلی است دیگر بر نیت‌های پشت استقرار ایرانی در سوریه و مخاطرات آن بر ثبات منطقه‌ای» را عنوان کرد.
۸- بعد منطقه‌ای: همزمانی حملات با سخنان روز یکشنبه نتانیاهو پس از اعلام از سرگیری روابط دیپلماتیک میان کشورش و جمهوری چاد، که گفت، اسرائیل «تاریخ را می‌سازد». همچنین با برگزاری نشست اقتصادی عربی در بیروت همزمان شد. این نشست شاهد غیبت بسیاری از رهبران جهان عرب و اختلاف سیاسی در لبنان و ناکامی در تشکیل هیئت دولت بود.
۹- منطقه حائل: حملات اسرائیل و واکنش روسیه به آن آینده «توافق بر منطقه حائل» در سال ۱۹۷۴ را در برابر پرسش قرار داد. روسیه نیمه سال گذشته موفق شد آن را احیا کند و «نیروهای بین‌المللی حائل»(اندوف) در کنار نیروی پلیس روسیه در منطقه جولان مستقر شدند، آن هم پس از اینکه نیروهای دولت سوریه موفق شدند مناطق جنوب و جنوب غربی کشور را بار پس بگیرند.