سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه به همراه همتای ایرانی اش عباس عراقچی – عکس از ایسنا

اگر چه اغلب کارشناسان و ناظران تاکنون بر این عقیده بوده اند که بعید است بحران اوکراین و کریمه با مذاکرات هسته ای ایران و غرب به صورت جدی ارتباط پیدا کند، اما نشانه های جدید حاکی از آنست که ظاهرا روسیه در صدد است به نوعی از کارت ایران در بحران با غرب بهره برداری کند.

خبرگزاری اینترفاکس به نقل از سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه خبر داده است که اگر چه مسکو صد ندارد از قضیه ایران به عنوان اهرم استفاده کند ولی رفتار غرب شاید روسیه را به این سمت بکشاند.

این در حالی است که پیش از این روسیه بارها گفته بود که بحران اوکراین و تنش میان غرب و روسیه، تاثیری بر روند مذاکرات هسته ایران و کشورهای۱+۵ نخواهد داشت.

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، روز سه شنبه سند الحاق کریمه به روسیه را با نمایندگان اعزامی پارلمان جمهوری خودگردان کریمه امضا کرد.

سرگئی ریابکوف افزود: درصورتی که مجبور شویم به اقدامات تلافی جویانه متوسل خواهیم شد چون ارزش تاریخی آنچه که در ماه ها و روزهای اخیر به لحاظ برقراری عدالت تاریخی و اتحاد کریمه و روسیه صورت گرفته است با آنچه که ما درباره ایران انجام دادیم، قابل مقایسه نیست.

وی خاطر نشان کرد: «در نهایت انتخاب و تصمیم با همکاران ما در واشنگتن و بروکسل است.» وی افزود: «نتیجه مثبت این مذاکرات و اینکه آیا به شیوه تلافی جویانه متوسل شویم یا نه به آنها بستگی دارد.»

ریابکوف این اظهارات را در وین بیان کرد که دور جدید مذاکرات بین قدرت های بزرگ و ایران در آن برگزار شد.

گفته می شود این موضع روسیه، جدی ترین تهدید به اقدام تلافی جویانه در مقابل آمریکا و اروپاست. آقای ریباکف نماینده روسیه در مذاکرات ۱+۵ با ایران است.

دکتر علی خرم، نماینده سابق ایران در مقر اروپایی سازمان ملل متحد در ژنو، در گفت و گو با شرق پارسی با اشاره به اینکه این ژستهای سیاسی و رفتارهای دوستانه روسیه نمی تواند در روند مذاکرات هسته ای ایران و غرب تاثیر گذار باشد گفت: «بهتر است ایران همچنان در مسئله کریمه و مسائل حاشیه ای آن بیطرف باشد و توافقهای ژنو را پی گیری کند. اقدامات غرب و آمریکا علیه روسیه بر سر مسئله کریمه تاثیری بر پرونده هسته ای ایران ندارد و اگر روسیه هم بخواهد از این شیوه برای تلافی نسبت به غرب استفاده کند فقط قادر است اندکی رفتارهای خود را در سطح سازمان ملل متحد ملایم تر کند.»

اما رضا مریدی نماینده پارلمان انتاریو و همچنین معاون پالمانی وزارت انرژی کانادا در گفتگو با شرق پارسی در این باره گفت: «تصور نمی کنم تحولات جدید و تهدیدات مقامات روسیه بتواند بر روند کلی مذاکرات ایران و غرب تاثیر بگذارد زیرا در هر حال ایران در ارتباط با تحریم های اقتصادی در تنگنایی قرار گرفته است و راه گریزی از آن ندارد مگر آنکه مذاکرات هسته ای را به نتیجه مطلوب برساند.»

وی در پاسخ به این سوال که آیا این احتمال وجود دارد که روس ها از ابزار ایران در برخورد با غرب در بحران کریمه بهره برداری کنند، گفت: «من فکر می کنم روس ها از هر ابزاری مانند موضوع ایران و یا همینطور سوریه در مواجهه با غرب استفاده خواهند کرد اما این کار در نهایت درباره ایران به جایی نخواهد رسید.»

وی افزود: «این تحولات در نهایت شرایط جدیدی را در مذاکرات هسته ای ایران با غرب به وجود نخواهد آورد چرا که غرب اجازه نخواهد داد ایران به سوی ساخت بمب پیش برود و از سوی دیگر رژیم ایران نیز که نمی خواهد با حمله نظامی و اقدامات جدی غرب مواجه شود، اجازه نخواهد داد در این قضیه آلت دست روس ها قرار بگیرد.»

همچنین مهرزاد بروجردی مدرس و بنیانگذار مطالعات خاور میانه در دانشگاه سیراکیوز آمریکا هم در گفتگو با شرق پارسی در این باره می گوید: «روسیه هم توانایی و هم انگیزه انجام این اعمال قدرت را دارد. این به نوعی یک چانه زنی سیاسی است به طوری که غرب در حال تصمیم گیری برای اعمال تحریم هایی علیه روسیه است و روسیه هم در واقع اخطار می دهد که در صورت تداوم چنین رویه، این کشور می تواند در مذاکرات هسته ای ایران با ۵+۱ و صلح سوریه سنگ اندازی کند.

وی افزود: «در ارتباط با مذاکرات هسته ای ایران، می شود انتظار داشت که اگر روسیه از مذاکرات خارج شود و یا اعلام کند که به تحریم های فعلی وضع شده علیه ایران پایبند نیست، و یا فروش موشک های S300 و حتی موشک های پیشرفته تر از آن S400 به ایران را آغاز کند، نگرانی غرب برانگیخته شود. این یک بازی به اصطلاح رولت روسی است و یک تهدید جدی برای غرب. این موضع روسیه مقامات غربی را به فکر می اندازد که چگونه در قبال چنین اخطاری برخورد بکنند.»

این کارشناس سیاسی در همین حال خاطرنشان کرد که «خیال دولتمردان ایران در این میان نمی تواند خیلی هم آسوده باشد. دلیلی که ایران را در وهله اول به پای میز مذاکره کشاند وضعیت بحرانی اقتصاد این کشور بود. این مسئله تاکنون چندان تغییری نکرده است. شاید مقامات ایرانی بتوانند از این اختلاف میان غرب و روسیه استفاده ای بکنند اما بعید است این اقتصاد نابسامان را بتوان با یک اقدام رادیکال و عوض کردن بازی مذاکره بهبود بخشید.»

از سوی دیگر محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران روز چهارشنبه در پایان دور اخیر مذاکرات هسته ای بین ایران و گروه ۱+۵ با اشاره به محتوایی، جدی و مفید بودن مذاکرات گفت درباره یک رشته موضوعات شامل غنی‌سازی، راکتور اراک، همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای و تحریم‌ها گفت‌وگو شد.

ظریف همچنین گفت: «ما یک فاصله عمیق ادراکی با طرف های مذاکره داشتیم که امروز دیگر این فاصله از بین رفته است.»

این در حالی است که هلگا اشمید معاون کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ایمیلی که پس از این مذاکرات دو روزه اخیر برای مقام های بلندپایه کشورهای عضو این نهاد اروپایی ارسال کرده و به دست رویترز رسیده است، به وجود برخی اختلاف های گسترده در مواضع ایران و گروه پنج بعلاوه یک در مذاکرات هسته ای اشاره کرده است و در همین حالی گفته است هیئت مذاکره کننده ایران در این مذاکرات به رسیدن به توافقی در باره برنامه هسته ای این کشور متعهد و پایبند است.