حسن روحانی در چین - عکس رویترز

حسن روحانی در چین – عکس رویترز

رییس جمهوری ایران در نشستی مطبوعاتی در شانگهای گفت: بسیاری از مسائلی که در گذشته بر روابط ایران و جهان سایه انداخته بود، ناشی از سوء تفسیرها، هم از سوی غرب و گاهی هم از سوی ایران بوده است.

حسن روحانی در پایان سفر دو روزه به شانگهای، چین را «اولین شریک تجاری ایران» و مذاکرات با این کشور را «مقدمه ای برای تحول بیشتر در روابط دوجانبه» دو کشور خواند.

حسن روحانی در پایان سفر دو روزه به شانگهای، مبنای سیاست خارجی دولتش را «تعامل با جهان» خواند و گفت: «ما فکر می کنیم بسیاری از مسایلی که با دنیای خارج در گذشته داشتیم مربوط می شود به سوءتفسیرها و برداشت های نادرستی که عمدتا از طرف غرب نسبت به ایران وجود داشته و گاهی هم از طرف ایران نسبت به دنیای بیرون.»

روحانی بر سیاست «تعامل» کابینه خود تصریح کرد: «دولت راهی را انتخاب کرده است که یا موفقیت هست و یا اگر خدای ناکرده موفق نباشد به معنای لج بازی غرب است.»

وی با اشاره به اختلاف میان روسیه و آمریکا و احتمال تاثیرگذاری این اختلافات بر مذاکرات هسته ای که این کشور عضو دائم شورای امنیت را هم شامل می شود، خاطر نشان کرد این اختلاف «تاثیر چندانی در بحث مذاکرات هسته ای ندارد.»

رییس جمهور ایران توافق ایران و گروه های ۵+۱ در دستیابی به توافق شش ماهه را نشان از «اراده و حسن نیت طرف» دانست، با این وجود به طرف مذاکرات نقدی وارد کرد و گفت: «در اجرای آن توافق ۶ ماهه قطعا ایران به طور دقیق به آن چه که تعهد کرده عمل کرده است، اما طرف مقابل گاهی در اجرای توافقات کندی نشان داده است، می توانسته سرعت عمل بیشتری از خود نشان بدهد.»

دکتر علی بیگدلی، استاد حقوق بین الملل دانشگاه شهید بهشتی ایران، در این باره به شرق پارسی گفت: «ما دو گونه مشکل با گروه پنج به علاوه یک داریم. مشکل اول مشکلات فنی است. مربوط به تعداد سانتیفیوژها، میزان غنی سازی، کنترل آب سنگین اراک که این موارد تا حدود زیادی قابل حل است و گزارشهای آژانس هم تا به حال به نفع ایران بوده است. آنچه که باعث تقریبا متوقف شدن مذاکرات شده مشکل دوم ما است که در متن موافقت نامه سوم آذر نیامده است. این مشکلات هم به سه دسته قابل تقسیم است. یکی مربوط به موشکهای دور برد ایران است که آمریکا اعتقاد دارد که چه کسی ایران را تهدید می کند که شما موشکی با برد ۲۵۰۰ کیلومتر در اختیار دارید. آمریکا می گوید که در یکی از قطعنامه های شورای امنیت ذکر شده که ایران نباید دست به تولید سلاح های تخریب کننده و تعرضی بزند. این شاید استدلال آمریکایی ها است.»

وی افزود: «موضوع دوم مسئله عدم رعایت حقوق بشر است که خواست اتحادیه اروپا است و مسئله سوم عدم دخالت ایران در کشورهای منطقه مثل عراق و سوریه لبنان و عدم حمایت از حزب الله و حماس است. به همین دلیل هم در دوره چهارم بیشتر مذاکرات ما با آمریکا صرف شد و بر سر همین مسئله که نتوانستند تصمیم واحدی بر سر تنظیم موافق نامه جامع برسند بیشتر موانعی بود که آمریکایی ها به وجود آوردند و در روز اول مذاکرات خانم رایس و فیشر رفتند تل آویو و روز آخر مقام دیگر آمریکایی به تل آویو رفت این در مذاکرات اختلال ایجاد کرد.»

روحانی با خوشبینی به رسیدن به توافق جامع نهایی، گفت: «موضوعی که سال ها بین دو طرف محل نزاع و اختلاف بوده است برای حل نهایی نباید انتظار داشته باشیم در یک، دو یا سه جلسه مذاکرات به نهایت برسد اما در عین حال ما نسبت به توافق کلی و نهایی با ۱+۵ بدبین نیستیم و هنوز زمان و فرصت لازم وجود دارد برای این که حتی تا پایان شش ماه اول بتوانیم به توافق برسیم.»

صحبت های خوشبینانه روحانی تنها یک روز پس از آن مطرح می شود که ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه‌ای مشترک پیشرفت مذاکرات فنی مابین خود را «خوب» ارزیابی کرده و اعلام کردند که «طرفین بر سر پنج اقدام عملی دیگر به توافق رسیده‌اند.»

به موجب این توافق ایران متعهد می‌شود تا اطلاعاتی را در خصوص ادعای آزمایش چاشنی‌های انفجاری قوی از سوی ایران، در اختیار آژانس قرار دهد و در مورد هرگونه تحقیقات درباره انتقال نوترونی در ایران به آژانس اطلاعات و توضیح دهد.

چاشنی‌های انفجاری موسوم به «بریج وایر» مصارف دوگانه نظامی و اتمی دارد و به همین سبب مهم ترین موضوع بحث تازه ترین دور مذاکرات بود.

بیگدلی در این باره گفت: «در دور چهار مذاکرات به صورت غیر مستقیم از ایران دو تعهد خواسته شده یکی تامین امنیت اسرائیل و دیگری تامین امنیت صادرات نفت است. با این شیوه یک مقداری روند مذاکرات پیچیده شده است.»

به گفته این استاد حقوق بین اللمل دانشگاه ایران «مسئله ما با آژانس چندان مسئله مشکلی نیست و این توافق دیشب هم چندان جدی نیست این مسائل قابل حل است و گزارشهای آژانس هم تا به حال به نفع ایران بوده است. با توجه به این نکته که انتخابات آمریکا در پیش است و خانم اشتون هم به پایان ماموریت خود نزدیک است ایران هم باید انعطافی از خودش نشان دهد که تا قبل از پایان مامورت خانم اشتون که با ایران هم خوب برخورد کرده است و تا قبل از انتخابات کنگره آمریکا که به احتمال زیاد جمهوری خواهان برنده خواهند شد که سامانی به مذاکرات داده شود که اگر جمهوری خواهان به قدرت رسیدند قدری کار ایران در روند مذاکرات مشکل تر خواهد شد.»

روحانی همچنین در جمع اندیشمندان و صاحبنظران چینی، به همکاری ایران و چین در افغانستان در زمان حکومت طالبان اشاره کرد و خواستار همکاری دو کشور در آینده و پس از خروج نیروهای ناتو از افغانستان شد.

روحانی در بخش دیگری از سخنانش به چالش ها و نگرانی های پیش روی جامعه بشری نظیر گسترش خشونت و افراطی گری اشاره کرد و افزود: این مشکلات ممکن است جامعه بشری را برای سالیان طولانی در جنگ و بحران نگه دارد که نمونه آن در سوریه، عراق، اردن، یمن، بحرین و حتی مصر مشاهده می شود.