*یاسر عبدالعزیز
سال ۲۰۱۸ به پایان نرسید بدون آنکه اشاره‌ای راهنما به سوی آینده برایمان بفرستد؛ آینده‌ای که در راه است و می‌داند چگونه بیاید. در زمینه رسانه‌ها، خبرگزاری «شین هوا» چینی توانست با همکاری شرکت «سو گو» در ماه نوامبر از یک روبوت به عنوان اولین گوینده خبر استفاده کند.
جلوی چشم ما گوینده خبر غیربشری ظاهر شد که می‌تواند همه شرایط مجری بخش خبر را داشته باشد. تجربه‌ای که می‌تواند ادامه یابد و رشد داده شود و می‌تواند از جهتی چهره صنعت رسانه را تغییر دهد و از جهتی دیگر رقابت سختی میان تکنولوژی هوش مصنوعی و عنصر بشری برای به دست آوردن فرصت شغلی راه بیاندازد.
تحقیقی که خبرگزاری «رویترز» انجام داده نشان می‌دهد، ۷۵ درصد از تریبون‌های رسانه‌ای غربی در صنعت رسانه، می‌روند که در اختیار تکنولوژی هوش مصنوعی قرار گیرند، مسئله‌ای که به سرعت به جهان عرب هم منتقل شد به طوری که شاهد موسسه‌های رسانه‌ای بزرگ هستیم که برنامه‌هایی همچون اتوژورنالیزم و چت بوتز را به کار می‌برند و از روبوت‌هایی استفاده می‌کنند که اطلاعات را دقیق عرضه کنند، روبوتی همچون «تمارا» که شبکه «العربیه» آن را راه اندازی کرد.
هم اکنون صنعت رسانه جهانی شاهد هشت رویارویی است، رویارویی‌هایی که صحنه جدید این صنعت را ترسیم می‌کنند، نبردهایی که نتایج اغلب آنها پیشاپیش مختومه به نظر می‌رسند.
علاوه بر رویارویی عنصر بشری و تولیدات هوش مصنوعی، رویارویی دیگر نمایان می‌شود که دست کمی از اولی ندارد و به «تحریف عمیق» و ابزار اثبات و نشان دادن درستی اخبار شناخته می‌شود.
به سخن ساده، ابزار تحریف، پیشرفت سرسام آوری داشته‌اند به حدی که اکنون جعل کنندگان قادرند فیلمی تقلبی از شخصی بسازند که با تصویر و صدا کاملاً با واقعیت مطابقت داشته باشد. در آن فیلم شخصی را در جایی نشان می‌دهند که اصلاً به آنجا نرفته و حرف‌هایی را می‌زند که هرگز نزده‌است.
این امر موجب رشد خطرات بزرگی در صحت و درستی و کارکرد اخبار و دموکراسی و امنیت شخصی و عمومی می‌شود. برای همین هم رسانه‌های بزرگ، رو به ایجاد ابزاری آوردند که همیشه صحت اخبار و ویدیوهای مختلف را بررسی کنند؛ در نبردی جدید که چارچوب صحنه‌ای را ترسیم می‌کند که هر لحظه بر شگفتی‌هایش افزوده می‌شود و خطراتش بزرگ‌تر.
نبرد سوم که چهره صحنه جدید را ترسیم می‌کند مربوط به ادامه رقابت بر سر درآمدهای تبلیغاتی است میان رسانه‌های جدید و رسانه‌های سنتی. براساس «استاندارد اند پرس گلوبال» تحول در شاخص‌های تماشا و هزینه کردن رسانه‌ای، حرکت به سمت رسانه‌های اینترنتی را ادامه می‌دهد و از فضاهای سنتی دور می‌شود.
چهره رویارویی چهارم میان «رسانه‌های جدید» و «رسانه‌های سنتی» شکل می‌گیرد در منظومه شناخت عمومی و اثرگذاری. به نظر می‌رسد این نبرد به سمت پیروزی رسانه اول پیش می‌رود چون شاخص‌های اقبال به این رسانه، رو به رشد است و به زیان مؤسساتی که محتوا را به سبک سنتی ارائه می‌کنند، امری که مایه تحول بنیادی در ابزار ارتباط مربوط به موسسه‌های عمومی و خصوصی و مراکز تأثیرگذار می‌شود.
رویارویی پنجم میان دو اندیشه برنامه‌ریزی برای آینده موسسه‌های رسانه‌ای و شیوه‌های فعالیت آنهاست. نبردی مربوط به تولید و اهداف آن است به گونه‌ای که بر گردانندگان آن مؤسسه‌ها الزام می‌شود میان دو مفهوم اساسی در برابر بازار یکی را انتخاب کنند: تمرکز یا سود فوری؟
به نظر می‌رسد اغلب موسسه‌های بزرگ به سمت دور زدن اندیشه تمرکز کشیده می‌شوند؛ یعنی به دست آوردن رتبه‌ای برتر در ارقام کسب سودهای سریع. امری که به زیان موسسه‌های کوچک و کم درآمد تمام می‌شود. شاید هم در این رقابت به نفع سرمایه‌گذاران بزرگ از میدان به در شوند؛ سرمایه‌گذارانی که از عهده هزینه‌های چندین سال فعالیت برمی‌آیند.
رویارویی ششم میان تولید و محتوا خواهد بود. جایی که دو مسیر با هم روبه رو می‌شوند، اولی بر پیشرفت دادن محتوای جذاب و هوشیار با استفاده از نیروی حرفه‌ای تأکید می‌کند در حالی که دومی بر کاربران محتوا تمرکز می‌کند. مسئله‌ای که موسسات را به سمت پخش تولیدات تازه و نوآوری در شکل‌های متنوع با هزینه‌های محدود می‌کشاند.
رویارویی هفتم میان دو اندیشه محتوای انحصاری و محتوایی که توسط وسایل متعدد و اپلیکیشن‌های مختلف پخش شده روی می‌دهد.
همه موسسه‌های رسانه‌ای بزرگ در سال ۲۰۱۹ ناچارند به این پرسش پاسخ بدهند: آیا محتوایی را که تولید می‌کنم به وسیله دیگران پخش کنم یا خود از کانال‌های خاص خودم به شکل انحصاری پخش کنم؟ به نظر می‌رسد، بسیاری از مؤسسه‌ها به سمتی می‌روند که «دیزنی» رفت. این مؤسسه قراردادش با «نتفلکس» به عنوان شرکت پخش کننده برای سال آینده را به هم زد تا با اتکا به کانال‌های خاصش از روش انحصاری استفاده کند.
پس از اینکه سال ۲۰۱۸ نتایج رویارویی بین رسانه‌های جدید و سنتی را در زمینه ابزار ارتباط دولتی به سود اولی به پایان برد، سال ۲۰۱۹ نبرد جدیدی میان دو نوع درگیر بر سر انحصاری ساختن بخش بزرگی از ابزار ارتباط برای سازمان‌های کار و موسسه‌های غیردولتی که به سود فکر نمی‌کنند، درمی‌گیرد.
به نظر می‌رسد نتیجه این نبرد بی شک از قبل مشخص است؛ نشانه‌های موثق حکایت از این دارند که این سازمان‌ها بر ابزار جدید به شکل چشم‌گیری توجه دارند و آنها را به کار می‌برند.
همه این رویارویی‌ها ادامه دارند اما به نظر می‌رسد نتایج آنها به سود نسل جدید به پایان می‌رسد. نسلی که در سال آینده با اعتماد به نفس و اقتدار وارد شده و مجالی برای قدیم نمی‌گذارند که آرام آرام عقب بنشیند… آن هم بدون ناله و شیون.
رئیس دفتر الشرق الاوسط در قاهره
ثمانیه صراعات ترسم مشهد الإعلام فی ۲۰۱۹
لم یشأ عام ۲۰۱۸ أن یمضی من دون أن یترک لنا إشاره موحیه إلى مستقبل یرید أن یأتی، ویعرف کیف یأتی، فیما یخص صناعه الإعلام؛ إذ استطاعت وکاله “شینخوا” الصینیه، بالتعاون مع شرکه “سوغو”، أن تطلق أول مذیع یعمل بتقنیه الذکاء الاصطناعی، فی شهر نوفمبر (تشرین ال
