اجباری شدن خدمت سربازی در مراکش موجب بروز دیدگاه های مخالف و طرفداران این قانون بین جوانان شده است. عده ای می گویند این قانون مشکل بیکاری را رفع می کند اما برخی بر این باورند که خدمت سربازی اجباری در راستای «کنترل» جوانان شورشی به اجرا گذاشته شده است.

حسن (۱۹ ساله) که در یک رستوران در پایتخت کشور مشغول کار است روی چمن در پارک کوچکی در مرکز پایتخت دراز کشیده. او می گوید «رفتن به سربازی خیلی طبیعیه. ما باید از کشورمان دفاع کنیم. شنیدم که خیلی آنجا سخت می گذرد اما من حاضرم هر وقت لازم باشذ از کشورم دفاع کنم».

اما، کنزه، دانشجو (۱۹ ساله) که با شنیدن خبر چندان ذوق زده نشده می گوید «نظام وظیفه اجباری با توجه به گسترش بی اخلاقی و فساد اخلاقی در بین جوانان به نظر مساله خوبی است. اما این قانون نباید تعمیم داده باشد، مثلا کسانی هستند که به دنبال ادامه تحصیلند».

به گزارش الشرق الاوسط، چنانچه این طرح قانون که قرار است از هفته آینده در مجلس مورد بررسی قرار بگیرد تصویب شود میلیون ها جوان مراکشی ۱۹ تا ۲۵ ساله مثل کنزه و حسن باید به مدت یک سال به سربازی بروند.

بنا به این طرح که متن آن را خبرگزاری فرانسه منتشر کرده است، برای مشمولان غایب مجازات از یک ماه تا یک سال زندان در نظر گرفته می شود. شرایط معافیت سربازی به دلایل بیماری و ادامه تحصیل و مادران سرپرست خانوار اجرا می شود. اما در این طرح به تعداد مشمولان معاف در سال یا میزان حقوق پرداختی به این گروه اشاره نشده است.

مخالفان خدمت سربازی اجباری این موضوع را در فیس بوک  پیش از بررسی طرح یاد شده در مجلس به بحث گذاشته اند و بیش از ۳۵۰۰ نفر در این مورد نظر داده اند.

مدیر این صفحه یک دانشجوی ۲۴ ساله به نام عبد الله عید است. او می گوید «متوجه شدم که این طرح خیلی ها را مثل خودم شوکه کرده است. طرحی که خیلی ناگهانی  اعلام شد. این صفحه را گذاشتیم تا این موضوع اینجا مطرح شود و دیدگاه های گوناگون در این باره بررسی شود و راهی برای اعتراض علیه تصویب آن پیدا کنیم».

برخی ناظران بر این باورند که اجرا شدن دوباره قانون خدمت اجباری که در سال ۲۰۰۶ متوقف شد با نقش جوانان در اعتراضات اجتماعی اخیر در الریف (شمال) و جراده (شرق) مرتبط است. همچنین فعالیت جوانان برای تحریم سه برند تجاری مهم در اعتراض به گرانی از آوریل ادامه دارد.

محمد شقیر استاد علوم سیاسی می گوید «مطرح شدن این طرح به این شکل عجولانه و بدون مقدمه چینی برای آن باعث شک و تردید مردم شده است».

این کارشناس مسائل نظامی افزود «این طرح به فضای خفقان اجتماعی مرتبط است و به عنوان ابزاری برای مهار و کنترل جوانانی به کار می رود که موتور محرکه این اعتراضات هستند».

نظام وظیفه در مراکش برای نخستین بار در سال ۱۹۶۶ اجباری شد. مراکش در پی تظاهرات خونین دانشجویی در کازابلانکا و شهرهای دیگر در مارس ۱۹۶۵ دستخوش ناآرامی و تنش شد. جالب اینجاست که رهبران و اعضای بارز و فعال انجمن های دانشجویی در آن زمان که مخالف حکومت ملک حسن دوم بودند جزو اولین گروه خدمت سربازی اجباری بودند.

شورای اقتصادی و اجتماعی مراکش، چند هفته پیش در گزارشی درباره گسترش بیکاری جوانان ۱۵ تا ۳۴ ساله هشدار داد و گفت میزان بیکاری این رده سنی به ۲۰ درصد رسیده است. این گزارش افزود «۸۲ درصد این گروه بیکار مطلق هستند و ۷۲ درصد هم به فعالیت های غیر تولیدی مشغولند».

دولت مراکش می گوید «خدمت سربازی به جوانان کمک می کنند که زندگی حرفه ای و اجتماعی خود را به ویژه از طریق پیوستن به ارگان های مختلف نظامی و امنیتی آغاز کنند».

عبد اللطیف کدای پژوهشگر امور تربیتی می گوید «اینکه دولت تمرکز خود را روی خدمت سربازی گذاشته به این معناست که دولت به دنبال اصلاح ساختار معیوب آموزش و پرورش است».

بسمه (۱۸ ساله) که نظر چندان مساعدی درباره طرح جدید برای حل مشکلات سیستم آموزش و پرورش ندارد می گوید «این برنامه هزینه زیادی می برد. ما کشور در حال توسعه هستیم و باید از ظرفیت های خود در حوزه آموزش استفاده کنیم».

او افزود «بیکاری و انحراف بیداد می کند. اما راهش این نیست که جوانان را به سربازی ببریم بلکه مشکلات را باید با آموزش و خدمات اجتماعی حل کرد. این سیستم ارتجاعی است».