جان کری هنگام دیدار با محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در وین برای بررسی توافق هسته ای – عکس از خبرگزاری فرانسه

آیا پس از لغو تحریم های اروپای و آمریکا علیه ایران، منطقه ما از امنیت و ثبات بیشتری برخوردار خواهد شد؟

این یک سوال اساسی در تمام این داستان است. از نظر تیم باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا، و در رأس آن ها جان کری وزیر خارجه او، پس از امضای توافقنامه و لغو تحریم ها، کارهای «فنی» زیادی درباره روش های کنترل و بررسی  تاسیسات هسته ای ایران توسط آژانس بین المللی انرژی، برای اطمینان حاصل کردن از این که برنامه هسته ای نظامی نخواهد بود و تنها برای اهداف غیر نظامی به کار برده خواهد شد، از سوی ایران اجرا خواهد شد.

آن ها این گونه سخن می گویند، و همه غربی ها به همراه آمریکا آن را تأکید می کنند، اما هر بار کمی شک و تردید باقی می ماند. این در حالی است که هر بار تأکید می شود که این تدابیر برای مدت زمان مشخصی است، یعنی به زبانی دیگر، «ارجاع» مشکل هسته ای نظامی ایران به آینده است، نه راه حلی نهایی وشفاف برای آن.

از نظر کسی که در طول دومین دوره ریاست جمهوری خود بیشترین علاقمندی را ، حتی بیش از خامنه ای، به این توافق داشت اوباما رئیس جمهور آمریکا بود که در مراسم اعلام لغو تحریم ها، با افتخار آن را «پیشرفت تاریخی» نامید. نظر جان کری ، جهان و منطقه پس از رفع تحریم ها و توانبخشی جدید ایران چیست؟ کری، پدرخوانده این توافق، در دیدار با ظریف وزیر خارجه ایران و داماد ایرانی توافق هسته ای، تأکید کرد که دستاورد اقداماتی که از ماه جولای (تیر ماه) گذشته تا کنون اتخاذ شده است، ایالات متحده آمریکا و دوستان و متحدانش در خاورمیانه و تمامی جهان را امن تر کرده است.

فدریکا موگرینی مسؤل سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم گفت: «این تحول، ثبات و صلح منطقه ای را تقویت خواهد کرد».

اما از نظر رئیس جمهور ایران، که با ارسال پیام های شیرین صلح به کشورهای همسایه  به خصوص کشورهای  خلیج به خوبی آشنایی دارد، و تضمین پیامهایش، نیت های صادقانه او است، اجرای توافق «پیروزی بزرگ یک ملت صبور» است.

اما با برگشتن به واقعیت، و به دور از این جشن، سختی ها پیش از کشورهای منطقه، برای خود ایران تازه آغاز شده است. همان گونه که بارها گفته شد، ساختار توافق خلل دارد، زیرا این توافق مشکل با ایران را تنها به برنامه هسته ای محدود می کند، نه رویکرد سیاسی خرابکارانه در منطقه را، که اصل مشکل است. بهترین دلیل هم این است که ایران قبل و بعد از اعلام اجرای توفق هسته ای، به این رویکرد ادامه داد، تا جایی که حتی خزانه داری آمریکا، به علت تجربه پرتاب موشک های بالستیک تحریم های جدیدی بر ایران اعمال کرد.

یک مسئله دیگر؛ آیا زمان بندی آزاد سازی نفت ایران، در این زمان دشوار که قیمت های نفت در جهان پایین است، برای ایران خوب است؟

واقعیت این است که نباید شتاب زده شد، زیرا این توافق را اوباما و کسانی که همراه او هستند، بر روی قصرهایی از شن و ماسه ساختند، که موج واقعیتی که آینده به همراه خواهد داشت، آن را خواهد شست. چرا که نه ایران خمینی می تواند خود را تغییر دهد، و نه توهمات کری و موگرینی می تواند حقایق جغرافیایی، جمعیت شناسی و تاریخ منطقه خاورمیانه را تغییر دهد.