جان کری وزیر امور خارجه ایالات متحده – عکس آژانس خبری فرانسه
در مورد قصد و نیت وزیر امور خارجه ایالات متحده، جان کری، هیچ شک و تردیدی وجود ندارد. از عملکرد او به عنوان سکان‌دار وزارت امور خارجه ایالات متحده کاملا مشخص است که او نیتی خیرخواهانه دارد. بر اساس همین قصد و نیت است که کری دائما در حال رفت و آمد از نقطه ای به نقطه دیگر در جهان است و کمتر او را در کنار خانواده اش می بینیم. چند هفته پیش که کری را در نیویورک دیدم، این فکری بود که به ذهن من خطور کرد.
با این حال، تا آنجا که ذهن روزنامه نگار من کار می کند و به خاطر می آورم، هیچ وزیر امور خارجه ای در ایالات متحده به اندازه کری ناکامی و موقعیت های از دست رفته نداشته است. تا به امروز، او نتوانسته به هیچ یک از تعهداتش جامه عمل بپوشاند. مشکل کری این است که در مقابل واقع گرایی سیاسی و عملکرد دیپلماتیک دیگر سیاستمداران جهان، بیش از حد خوش بین است.
تمام مسائلی که کری قول داده بود آن ها را حل کند همچنان لاینجل باقی مانده اند: از میانجی گری در مساله فلسطین گرفته تا سوریه، اوکراین و لبنان و برخی دیگر مسائل جهانی.
خوب، عملکرد ضعیف جان کری را باید چطور تفسیر کرد؟
ساده بگویم، وزیر امور خارجه جان کری، نماینده یک دولت ضعیف است. کری هر جا می رود، این ضعف هم به دنبال او است. او در ژنو حاضر می شود تا نماینده کشوری باشد که هیچ سرمایه سیاسی ندارد؛ به بغداد می رود تا نماینده دولتی باشد که فاقد روند تصمیم سازی است؛ و دائما بین تل آویو و قاهره در چارچوب یک دیپلماسی فعال در سفر است تا میانجی گری کند، در حالی که هیچ قدرتی ندارد.
کری تا زمانی که نماینده رییس جمهوری است که دائما از حرف خود بر می‌گردد، نمی تواند ثابت کند که آدم قدرتمندی است. سیاست خارجی ضعیف باراک اوباما شرایط بد فعلی در جهان را بدتر کرده است. اروپا به شدت در حال غرق شدن در بحران است، انگار مسیر خاورمیانه را در پیش گرفته باشد. حتی نخست وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو هم به درخواست های واشنگتن – بزرگ ترین متحد تل آویو – برای متوقف کردن حمله به نوار غزه توجهی نکرد. علاوه بر این ها، موضع واشنگتن در قبال مصر طی سه سال گذشته به شکلی تمسخرآمیز یا حتی تاسف بار، بارها تغییر کرده که این خود نشان از دیدگاه پریشان آمریکا و سیاست خارجی ضعیفش دارد.
وزیر امور خارجه پیشین ایالات متحده، هیلاری کلینتون، موفق شده بود ضعف دولتی را که نمایندگی آن را بر عهده داشت با زرق و برق خانواده رییس جمهور بپوشاند، اما کری به خاطر آشفتگی دولت آمریکا و حضور نداشتن رییس جمهور، به شدت صدمه دیده است. اوباما حتی خود را به زحمت نینداخت تا در مورد دولت اسلامی عراق و شام (داعش) بیانیه ای صادر کند و از مسیحیان موصل بخواهد این شهر را ترک کنند. در حالی که کری تلاش می کند بحران های ذکر شده را حل کند، سیاست انزواگرایانه اوباما اعتبار او را هم از بین برده و در نهایت راه به جایی نخواهد برد. این شرایط ناچارا به آینده سیاسی کری ضربه وارد خواهد کرد.
همان طور که اشاره کردم، کری نیتی خیرخواهانه دارد اما در شرایط فعلی آنچه نیاز است بیش از نیت خیرخواهانه است.
