موج رسانه ای که در پی دستگیری شش جوان ایرانی به خاطر رقص با آهنگ “هپی” فارل ویلیامز در یک ویدئو کلیپ به راه افتاد، حسن روحانی رییس جمهور ایران را واداشت در توییتی در این زمینه بگوید که «شادی حق ملت ما است. ما نباید درباره رفتارهای ناشی از شادی خیلی سختگیری کنیم.»

رهبری ایران حق دارد درباره شادی دراین کشور نگران باشد. آخرین رتبه بندی موسسه گالوپ درباره احساسات مثبت، ایران را در فهرست ۱۳۸ کشور در رتبه ۹۳ قرار می دهد. همچنین ایرانی ها پس از مردم عراق بیشترین احساسات منفی را در جهان گزارش کرده اند.

موسسه گالوپ از طریق پرسش از مردم در ۱۳۸ کشور در سال ۲۰۱۳ مبنی بر اینکه آیا آنها در روز قبل از آن به میزان زیادی خشم، استرس، غم، درد فیزیکی و یا ترس را تجربه کرده اند، احساسات منفی آنها را اندازه گیری کرد. گالوپ، پاسخ های مثبت به این سوال را در بخش رده بندی شاخص تجربیات منفی برای هر کشور گنجانده است. هر چه این شاخص بالاتر باشد، احساسات منفی در یک کشور فراگیر تر خواهد بود.

از آن جایی که نرخ بالای بیکاری به همراه تورم بالا که امکان تامین خانواده را بسیار دشوار کرده است، و همچنین تحریم های بین المللی بر سر برنامه هسته ای ایران که بر زندگی روزمره مردم تاثیر گذاشته است، ایرانی ها کاملا حق دارند که احساس منفی داشته باشند. علاوه بر این، ۴۸ درصد مردم ایران در سال ۲۰۱۳ گفتند که شهر یا منطقه زندگیشان را به یک دوست یا شریک به عنوان محلی برای زندگی توصیه نمی کنند.

ایران در زمینه احساسات منفی در رده های بالای جدول رده بندی در جهان قرار دارد و در زمینه گزارش های شخصی احساسات مثبت نیز رتبه بسیار پایینی دارد. شاید هیچ زمانی در ایران برای ویدئوهای “شادی” بهتر از این نباشد.

شیوه تحقیق و استخراج اطلاعات از سوی گالوپ

نتایج این مطالعه بر مبنای مصاحبه های تلفنی یا رو در رو با حدود ۱۰۰۰ شخص بالغ در هر کشور است در سنین ۱۵ یا بیشتر است که در سال ۲۰۱۳ در ۱۳۸ کشور و منطقه صورت گرفته است.

از سوی دیگر وبسایت شفقنا بدون اشاره به رتبه ایران در مطالعه اخیر موسسه گالوپ، بخش هایی از این تحقیق را ترجمه کرده و نوشته است که براساس نتایج آن، تعداد ۹ کشور از ده کشور دارای بالاترین درصد تجربه تجربیات مثبت از کشورهای امریکای لاتین هستند.

این کشورها عبارتند از پاراگوئه، پاناما، گواتمالا، نیکاراگوئه، اکوادور، کاستاریکا، کلمبیا، دانمارک، هندوراس و ونزروئلا. در مقابل، در انتهای این فهرست نام سوریه، چاد، لیتوانی، بوسنی و هرزگوین، صربستان، نپال، بلاروس، یمن و … به چشم می خورد به طوریکه مردم سوریه کمترین میزان تجربه مثبت از زندگی را در میان مردم جهان دارند.

بر اساس گزارش دیگری که موسسه گالوپ در سپتامبر سال ۲۰۱۳ منتشر کرده بود، مردم سوریه و عراق به احتمال بسیار کمتری نسبت به دیگر مردمان جهان، تجربه ای از احساسات مثبت را منعکس می کنند، در حالی که مردم در پاراگوئه، ونزوئلا، پاناما، کاستاریکا، کلمبیا و کویت در میان مثبت ترین مردم جهان دیده می شوند.

از نظر منطقه ای، بر اساس آن گزارش هم مردم آمریکای لاتین بیشترین احساسات مثبت در جهان را دارند در حالی که ساکنان خاورمیانه کمترین میزان تجربه مثبت را گزارش می کنند.

گزارشی دیگر مربوط به ژوئن سال ۲۰۱۲ حاکی از آن است که مردم عراق، سرزمین های فلسطینی، بحرین و بعضی دیگر کشورهای خاورمیانه به احتمال بیشتری از هر نقطه دیگری در جهان احساسات منفی زیادی را به صورت روزمره تجربه می کنند.

روحانی و فارل ویلیامز از خوشی مردم استقبال کردند

روز سه شنبه ۳۰ اردیبهشت نیروی انتظامی جمهوری اسلامی اعلام کرده بود که «تمام کسانی» که در یکی از نسخه‌های ایرانی موزیک ویدیوی «هَپی» (شاد) به خوانندگی فارل ویلیامز در ایران حضور پیدا کرده و رقصیده‌اند شناسایی و بازداشت شده‌اند. حسین ساجدی‌نیا٬ فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ، در گفت‌و‌گو با تلویزیون دولتی ایران٬ با اعلام خبر این بازداشت اظهار کرد که تمامی این افراد «ظرف دو ساعت شناسایی و در شش ساعت همگی» دستگیر شده‌اند.

صدها نسخه خانگی موزیک ویدیوهای مختلف در ۱۴۰ کشور در سراسر جهان ساخته شده و در شبکه های اجتماعی نظیر فیسبوک و اینستاگرام منتشر شده است. ویدیوی هپی ایرانیان بیش از یک ماه است که در شبکه یوتیوب در دسترس است.

در این ویدیو‌ کلیپ شش جوان با آهنگ «هپی» روی پشت بام و در خانه‌ای در شهر تهران می‌رقصند.

فارل ویلیامز، خواننده ترانه هپی (شاد) در توییتی در حساب رسمی خود مقاله نیویورک تایمز را ذکر کرد و نوشت: «خیلی ناراحت کننده است که این بچه ها برای تلاش برای گسترش شادی دستگیر شدند.»

توییت ویلیامز قریب به سه هزار بار ریتوییت شد.

چند ساعت بعد، حسن روحانی، رییس جمهور ایران نیز با بازنشر سخنان سال پیش خود درباره شادی میان مردم ایران، نوشت: «شادی حق مردم ما است و نباید به این رفتارهایی که از روی شادی است سخت بگیریم.»

توییت روحانی نیز با استقبال کاربران مواجه شد.

روحانی در اولین ماه ریاست جمهوری خود در همایش افق رسانه، در روز ۸ تیر ۱۳۹۲، در محل همایش های بین المللی صداوسیما گفته بود: «شادی حق مردم است و نباید بر مردم و خصوصا جوانان سخت گرفت.مردم ما خودشان اخلاق مدارند و نیروی انتظامی باید جوانان را دختر و پسر خود بداند. تذکر مردم قابل قبول است اما تحقیر مردم قابل قبول نیست.»

گفته شده پس از این تبلیغات رسانه ای همه بازداشت شدگان به قید وثیقه آزاد شده اند.

کنسرت های پاپ هم در امان نماندند

موسیقی نمایانگر روحیات مردم است و موسیقی پاپ، همان طور که از نامش پیدا است، از محبوب ترین موسیقی های ایرانی است. پس از سال ها تلاش برای گرفتن مجوز و قانونی کردن موسیقی پاپ، هنرمندان و خوانندگان این سبک موسیقی موفق شدند کنسرت های موسیقی پاپ را در ایران برگزار کنند. همان گاه همه فکر می کردند موسیقی پاپ به اندازه موسیقی کلاسیک و سنتی در چارچوب قانونی وزارت فرهنگ و ارشاد جا باز کرده است، “هنرمندان” اردبیلی در اعتراض به برگزاری کنسرت های موسیقی پاپ، ضمن انتشار بیانیه ای از مسئولان وزارت ارشاد انتقاد کردند و از این وزارت خانه خواستند «با کنسرت‌های ضدارزشی» مقابله کند.

به گزارش خبرگزاری فارس، روز ۹ خرداد، هنرمندان اردبیلی که مشخص نشده که هنرمندان چه صنفی هستند و اسامی آنان هم منتشر نشده است، در بیانیه مذکور مدعی شدند «جمع کثیری از اهالی شهیدپرور اردبیل، اجرای کنسرت موسیقی پاپ به شکل گسترده» را محکوم کردند.

در این بیانیه با ابراز تاسف از «برخی رفتارها و برنامه‌های ضدارزشی که توسط متولیان اصلی فرهنگ و هنر» به اجرا در می‌آید، آمده است که «این روزها در جامعه شاهد کارهای عجیب و خاص هستیم که از برکات برخی بی‌تدبیری‌ها است.»

در این بیانیه مشخص نشده که کدام کنسرت یا کنسرت ها هدف امضاکنندگان این بیانیه بودند، اما حدود دو هفته پیش از صدور این بیانیه محسن یگانه در سرعین کنسرت داشت.

احمد خاتمی: عزاداری‌ها دل را غم‌زدایی می کند

انتقادها به موسیقی های خوشحال نه تنها در سطح بازداشتگاه ها و بیانیه ها نماند، بلکه به تریبیون نماز جمعه هم کشیده شد. روز جمعه ۹ خرداد، احمد خاتمی، از اعضای ارشد مجلس خبرگان و خطیب نماز جمعه تهران، مجلس گناه را کار ضدفرهنگی خواند.

خطیب نماز جمعه تهران گفت: «به صراحت می‌گویم که مجلس گناه کار ضدفرهنگی است، چه این کار در قالب کنسرت موسیقی باشد و چه هر عنوان دیگری، اینکه ما جوانها را جمع کنیم، دخترها بزک کرده، آرایش‌کرده و با حجاب کاملا بد و پسرها بیایند و پول بیت‌المال را برای آنها خرج کنیم تا غافل از خدا شوند، قطعا کار ضدفرهنگی است.»

احمد خاتمی روز سه شنبه ۶ خرداد نیز در تهران گفته بود: «این کنسرت‌های موسیقی غلط و قهر با خدا و اقدامی ضد فرهنگی است…. البته برخی نیایند بگویند فقط روزه‌خوانی باشد ما چه زمانی چنین سخنی گفتیم البته روزه‌خوانی مورد قبول است زیرا انجام این کار باعث شست و شوی دل می‌شود.»

این عضو مجلس خبرگان رهبری عزاداری ها را سبب «غم زدایی دل ها» خواند و تصریح کرد: «برخی‌ها نشستند گفتند ایام عزاداری‌های ما طولانی شده است؛ این ها بدانند این عزاداری‌ها دل را غم‌زدایی می‌کند.»

احمد خاتمی تاکید کرده بود: «منتها نمی‌گوییم کار فرهنگی این است. بلکه می‌گوییم کنسرت‌های آن‌چنانی دل‌ها را به خدا نزدیک نمی‌کند و قهر با خدا را می‌پروراند، کار فرهنگی یعنی کاری که یک جوان هویت خود را پیدا کند و هویت یک جوان با دین رقم می‌خورد.»

دست زدن یا تکبیر گفتن؟

محمد خاتمی، رییس جمهور دوره اصلاحات، اولین مقام رسمی جمهوری اسلامی بود که پس از سخنرانی هایش، به جای تکبیر و صلوات، با دست زدن مخاطبان مواجه شد. به او به سبب لبخندهایش لقب «سید خندان» را دادند و می توان از سید خندان به عنوان اولین روحانی سیاسی یاد کرد که «دست زدن» را نماد تشویق دانست و به افتخار مخاطب خود دست زد.

اما همین دست زدن ها در مراسم سیاسی هم مورد انتقاد محافظه کاران قرار گرفت.

تازه ترین این انتقادها، به دست زدن نمایندگان پس از سخنرانی دکتر روحانی در مراسم تحلیف ریاست جمهوری بود. قاسم روانبخش روحانی و فعال، شاگرد آیت الله مصباح یزدی، سال گذشته به این امر انتقاد کرد. وی در نوشتاری با عنوان «سنت کف زدن به جای تکبیر در مجلس؟!»، به دست زدن نمایندگان پس از سخنرانی حسن روحانی در مراسم تحلیف ریاست جمهوری اعتراض کرد.

روانبخش گفت: «در مراسم تحلیف رییس‌جمهور محترم در مجلس شورای اسلامی اتفاق جدیدی افتاد که برای همه خیلی جدید بود، کف‌زدن‌های ممتد برای رییس‌جمهور! هرچند برخی از سخنان آقای روحانی نیاز به تشویق داشت چرا که در برابر غربی‌ها مقتدرانه سخن گفت و بر تهدیدهایشان خندید. این‌گونه اظهارات یا تندتر از آن را دکتر احمدی‌نژاد نیز در مجلس داشته است ولی چرا با این گونه تشویق‌ها روبرو نمی‌شد؟»

روانبخش بدون پاسخ به این پرسش که طبق چه ادله ای و چه شاخصی درباره «دست زدن و صلوات» وجود دارد که یکی فرهنگ دیگران و یکی فرهنگ اصیل خودی قلمداد می شود؟، در اعتراض به دست زدن مجلسی ها پرسیده است: «چرا مدل تشویق تغییر یافته است و مجلس از رسم همیشگی خود دست برداشته، از صلوات و تکبیر به کف و سوت روی آورده است؟ آیا تناسب مجلس با کف و صوت بیشتر است یا تکبیر و صلوات؟!»

روانبخش گفت: «البته شاید هم برخی فکر کرده‌اند که چون خارجی ها حضور دارند بهتر است بر روال آنها تشویق کنیم و شاید هم به دلیل حضور عناصری خاص در میان وزرای پیشنهادی، برخی از نماینده ها خیلی به وجد آمده و خواسته اند با فرهنگ آنان رییس جمهورشان را تشویق کنند! البته این گونه کارها چندان بزرگ نیست ولی به هر حال می تواند به نوعی خود کم‌بینی تفسیر شود و به مرور هویت اصیل خودمان را تحت الشعاع قرار دهد. آیا تبعیت از مجالس غربی و شرقی که برای تشویق از کف زدن استفاده می‌کنند یک افتخار است؟»